مجنون و لیلی: تفاوت میان نسخه‌ها
برچسب: واگردانی |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود]] (نويسنده) | ||
[[باغبانی، محسن ]] (مصحح) | [[باغبانی، محسن]] (مصحح) | ||
[[باغبانی، محسن]] ( | [[باغبانی، محسن]] (مقدمه‌نويس) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR ۵۳۵۶/الف۸م۳ ۱۳۸۰ | ||
| موضوع =شعر فارسی - قرن 8ق. | | موضوع =شعر فارسی - قرن 8ق. | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''مجنون و لیلی'''، مجلد سوم از خمسه امیرخسرو دهلوی است که نخستین و یکی از بهترین نمونه‌هایی است که به‌تبع لیلی و مجنون نظامی، فراهم آمده و جزو یکی از نوادر آثار ادبی شرق است که از لحاظ هنری و فکری، ویژگی و فشردگی موضوع و سلاسلت و روانی بیان، مقامی والا دارد. این کتاب، با تصحیح محسن | '''مجنون و لیلی'''، مجلد سوم از خمسه [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو دهلوی]] است که نخستین و یکی از بهترین نمونه‌هایی است که به‌تبع لیلی و مجنون نظامی، فراهم آمده و جزو یکی از نوادر آثار ادبی شرق است که از لحاظ هنری و فکری، ویژگی و فشردگی موضوع و سلاسلت و روانی بیان، مقامی والا دارد. این کتاب، با تصحیح [[باغبانی، محسن|محسن باغبانی]]، منتشر شده است. | ||
امیرخسرو برای بیان داستان لیلی و مجنون که حوادث آن را تاریکی نامرادی‌ها و امواج غم و دلتنگی‌ها فراگرفته است، به‌تبع نظامی، بحر هزج مسدس اخرب مقبوض (مفعول مفاعلن فعولن) را که به قول نظامی، بحری سبک و رونده است، انتخاب کرده است. او تصنیف این منظومه را ثمره ارشاد معنوی روح‌القدس دانسته و گفته است: | [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] برای بیان داستان لیلی و مجنون که حوادث آن را تاریکی نامرادی‌ها و امواج غم و دلتنگی‌ها فراگرفته است، به‌تبع نظامی، بحر هزج مسدس اخرب مقبوض (مفعول مفاعلن فعولن) را که به قول [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، بحری سبک و رونده است، انتخاب کرده است. او تصنیف این منظومه را ثمره ارشاد معنوی روح‌القدس دانسته و گفته است: | ||
{{شعر}} | |||
راندم قلمی ز نکته خویش'' | {{ب|''چون من به دو نامه زین ورق پیش''|2=''راندم قلمی ز نکته خویش''}} | ||
{{ب|''از روح قدس شنیدم آواز''|2=''کای کرده لب تو گوش من باز''}} | |||
کای کرده لب تو گوش من باز'' | {{ب|''نی آن رقم خیال کردی''|2=''بل جادویی حلال کردی''}} | ||
{{ب|''آن به که کنون در این تفکر''|2=''کاهل نشوی به سفتن در''<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص39</ref>}} | |||
بل جادویی حلال کردی'' | {{پایان شعر}} | ||
کاهل نشوی به سفتن در | |||
[[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]]، مجنون و لیلی را با حمد و سپاس خداوند و مناجات به درگاه باری تعالی و نعت رسول اکرم(ص) و شرح معراج ایشان، آغاز کرده و پس از مدح شیخ‌الطریقه نظام‌الدین اولیاء و مدح علاءالدین محمد خلجی، با بیان سبب نظم کتاب و نصیحت فرزند خویش به پایان برده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
پس از آن، امیرخسرو به ایجاز تمام، به بیان عشق مجنون و لیلی مطابق آنچه نظامی آورده، پرداخته، اما کم‌کم، مسیر داستان را تغییر داده و آن را به‌گونه‌ای دیگر ساخته است. در داستان | پس از آن، [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] به ایجاز تمام، به بیان عشق مجنون و لیلی مطابق آنچه نظامی آورده، پرداخته، اما کم‌کم، مسیر داستان را تغییر داده و آن را به‌گونه‌ای دیگر ساخته است. در داستان [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]]، عشق مجنون و لیلی به عشق حقیقی بسیار نزدیک می‌گردد و معنای «بی عشق مباد زندگانی» تبلور بیشتری می‌یابد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
سعی و تلاش امیرخسرو در بازآفرینی اثری بدیع، بدون کمترین تقلید از کلمات نظامی، شگفت‌آور است. او حتی در استفاده از ردیف‌ها و قافیه‌ها سعی کرده از قوافی جدیدتری استفاده کند. درعین‌حال، سعی نموده زیباترین ابیات منظومه لیلی و مجنون نظامی را به نوعی دیگر بازسازی کند<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref>. | سعی و تلاش [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] در بازآفرینی اثری بدیع، بدون کمترین تقلید از کلمات نظامی، شگفت‌آور است. او حتی در استفاده از ردیف‌ها و قافیه‌ها سعی کرده از قوافی جدیدتری استفاده کند. درعین‌حال، سعی نموده زیباترین ابیات منظومه لیلی و مجنون نظامی را به نوعی دیگر بازسازی کند<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref>. | ||
بی‌اغراق بسیاری از ابیات | بی‌اغراق بسیاری از ابیات [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]]، بر ابیات نظامی از لحاظ احساس و قدرت کلمات، برتری دارد. هرچند او منظومه خویش را در مقایسه با شراب صاف نظامی، درد می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۵: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 فروردین 1403]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۰۲
| مجنون و لیلی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود (نويسنده)
باغبانی، محسن (مصحح) باغبانی، محسن (مقدمه‌نويس) |
| عنوان‌های دیگر | از روی قدیمی‌ترین نسخه خطی ایران به همراه متن علمی و انتقا‌دی نسخه چاپ سنگی مسکو ** مجنون و لیلی: براساس قدیمی‌ترین نسخه خطی ایران و جهان به همراه متن علمی و انتقا‌دی نسخه چاپ مسکو |
| ناشر | ظفر |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1380ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 8ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR ۵۳۵۶/الف۸م۳ ۱۳۸۰ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مجنون و لیلی، مجلد سوم از خمسه امیرخسرو دهلوی است که نخستین و یکی از بهترین نمونه‌هایی است که به‌تبع لیلی و مجنون نظامی، فراهم آمده و جزو یکی از نوادر آثار ادبی شرق است که از لحاظ هنری و فکری، ویژگی و فشردگی موضوع و سلاسلت و روانی بیان، مقامی والا دارد. این کتاب، با تصحیح محسن باغبانی، منتشر شده است.
امیرخسرو برای بیان داستان لیلی و مجنون که حوادث آن را تاریکی نامرادی‌ها و امواج غم و دلتنگی‌ها فراگرفته است، به‌تبع نظامی، بحر هزج مسدس اخرب مقبوض (مفعول مفاعلن فعولن) را که به قول نظامی، بحری سبک و رونده است، انتخاب کرده است. او تصنیف این منظومه را ثمره ارشاد معنوی روح‌القدس دانسته و گفته است:
| چون من به دو نامه زین ورق پیش | راندم قلمی ز نکته خویش | |
| از روح قدس شنیدم آواز | کای کرده لب تو گوش من باز | |
| نی آن رقم خیال کردی | بل جادویی حلال کردی | |
| آن به که کنون در این تفکر | کاهل نشوی به سفتن در[۱] |
امیرخسرو، مجنون و لیلی را با حمد و سپاس خداوند و مناجات به درگاه باری تعالی و نعت رسول اکرم(ص) و شرح معراج ایشان، آغاز کرده و پس از مدح شیخ‌الطریقه نظام‌الدین اولیاء و مدح علاءالدین محمد خلجی، با بیان سبب نظم کتاب و نصیحت فرزند خویش به پایان برده است[۲].
پس از آن، امیرخسرو به ایجاز تمام، به بیان عشق مجنون و لیلی مطابق آنچه نظامی آورده، پرداخته، اما کم‌کم، مسیر داستان را تغییر داده و آن را به‌گونه‌ای دیگر ساخته است. در داستان امیرخسرو، عشق مجنون و لیلی به عشق حقیقی بسیار نزدیک می‌گردد و معنای «بی عشق مباد زندگانی» تبلور بیشتری می‌یابد[۳].
سعی و تلاش امیرخسرو در بازآفرینی اثری بدیع، بدون کمترین تقلید از کلمات نظامی، شگفت‌آور است. او حتی در استفاده از ردیف‌ها و قافیه‌ها سعی کرده از قوافی جدیدتری استفاده کند. درعین‌حال، سعی نموده زیباترین ابیات منظومه لیلی و مجنون نظامی را به نوعی دیگر بازسازی کند[۴].
بی‌اغراق بسیاری از ابیات امیرخسرو، بر ابیات نظامی از لحاظ احساس و قدرت کلمات، برتری دارد. هرچند او منظومه خویش را در مقایسه با شراب صاف نظامی، درد می‌داند[۵].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار.