۱۰۴٬۶۸۸
ویرایش
جز (A-esmaili صفحهٔ لطايف الأمثال و طرايف الأقوال (شرح فارسی 281 مثل عربی) را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به لطايف الأمثال و طرايف الأقوال منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''لطایف الأمثال و طرایف الأقوال'''، اثر رشیدالدین وطواط (متوفی 572ق)، شرح فارسی 281 مثل عربی است که با مقدمه، تصحیح و تعلیقات حبیبه | '''لطایف الأمثال و طرایف الأقوال'''، اثر [[رشید وطواط، محمد بن محمد|رشیدالدین وطواط]] (متوفی 572ق)، شرح فارسی 281 مثل عربی است که با مقدمه، تصحیح و تعلیقات [[دانشآموز، حبیبه|حبیبه دانشآموز]]، منتشر شده است. | ||
نویسنده، کتاب را به فرمان آتسز خوارزمشاه و به نام خزانه کتب او، تألیف کرده است. انگیزه آتسز این بوده که با فراگیری امثال عرب و بهکار بردن آنها، سخنان خود را آراستگی دهد<ref>ر.ک: مقدمه، ص32</ref>. | نویسنده، کتاب را به فرمان آتسز خوارزمشاه و به نام خزانه کتب او، تألیف کرده است. انگیزه آتسز این بوده که با فراگیری امثال عرب و بهکار بردن آنها، سخنان خود را آراستگی دهد<ref>ر.ک: مقدمه، ص32</ref>. | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
اثر حاضر، تنها کتابی است به فارسی که به شیوهای منظم، مثلهای عربی در آن گردآوری و شرح داده شده است و میتواند در موضوع خود، اثری بیمانند شمرده شود<ref>ر.ک: همان</ref>. | اثر حاضر، تنها کتابی است به فارسی که به شیوهای منظم، مثلهای عربی در آن گردآوری و شرح داده شده است و میتواند در موضوع خود، اثری بیمانند شمرده شود<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در صورت مقایسه میان «لطایف الأمثال» با | در صورت مقایسه میان «لطایف الأمثال» با «[[مجمع الأمثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|ابوالفضل میدانی]] (متوفی 518ق)، روشن خواهد شد که [[رشید وطواط، محمد بن محمد|رشید وطواط]]، به این کتاب، تکیه زیادی داشته است. عناوین مثلهای «لطایف»، غیر از مثلهای یکم، ششم و پانزدهم که هر سه در شمار احادیث نبوی آمدهاند، بهتمامی، در کتاب میدانی نیز هست. توضیحهای او نیز در بسیاری از موارد، آشکارا برگرفته از آن کتاب است و هرچند از میدانی بیش از دیگر مؤلفان امثال نام نمیبرد، در مجموع وامدار اوست. بااینهمه، «لطایف» او، لطف و تازگی خود را داراست<ref>ر.ک: همان، ص34</ref>. | ||
وطواط برای پارهای از امثال، مثلهای معادلی را از فارسی میآورد که بسیاری از آنها را در متون موجود، نمیتوان یافت و این بر غنا و تازگی کار او، افزوده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | [[رشید وطواط، محمد بن محمد|وطواط]] برای پارهای از امثال، مثلهای معادلی را از فارسی میآورد که بسیاری از آنها را در متون موجود، نمیتوان یافت و این بر غنا و تازگی کار او، افزوده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در این کتاب، به لغات و ترکیبهایی نیز برمیخوریم که یا بعیدند و یا نمونه آنها، در متون دیگر، اندک است که برخی از آنها، عبارتند از: غوغا فروگرفتن، سهم دادن (به معنی ترساندن)، خویشتنساختگی/ خویشتنساخته (به معنای خودپسندی/ خودپسند)، خارناک، پای [موزه] (به معنی لنگه)، وقتوقت (به معنی گاهگاه)، خویشتنگیری (معادل انقباض)، سپر بر روی آب افکندن، فرخج، فاژه، مشتن<ref>ر.ک: همان</ref>. | در این کتاب، به لغات و ترکیبهایی نیز برمیخوریم که یا بعیدند و یا نمونه آنها، در متون دیگر، اندک است که برخی از آنها، عبارتند از: غوغا فروگرفتن، سهم دادن (به معنی ترساندن)، خویشتنساختگی/ خویشتنساخته (به معنای خودپسندی/ خودپسند)، خارناک، پای [موزه] (به معنی لنگه)، وقتوقت (به معنی گاهگاه)، خویشتنگیری (معادل انقباض)، سپر بر روی آب افکندن، فرخج، فاژه، مشتن<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
برخی از معادلهایی که او برای لغات عربی آورده نیز قابل توجه است، مانند: سخنان سربسته، در برابر «المعاريض»؛ دشمنرویی، در برابر «المقت»؛ اسبان همرفشده، در برابر «المذکیات»؛ کشنده، در برابر «قائد»؛ بسندکار شدم، در برابر «رضيت» و... <ref>ر.ک: همان، ص34-35</ref>. | برخی از معادلهایی که او برای لغات عربی آورده نیز قابل توجه است، مانند: سخنان سربسته، در برابر «المعاريض»؛ دشمنرویی، در برابر «المقت»؛ اسبان همرفشده، در برابر «المذکیات»؛ کشنده، در برابر «قائد»؛ بسندکار شدم، در برابر «رضيت» و... <ref>ر.ک: همان، ص34-35</ref>. | ||
اثر حاضر، بهجز دیباچه مصنوع آن، در مقایسه با دیگر آثار منثور وطواط، بهویژه منشآت او، در مجموع نثری روان و ساده دارد و در آن قسمتها هم که به سجع میگراید، خالی از تکلف است<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>. | اثر حاضر، بهجز دیباچه مصنوع آن، در مقایسه با دیگر آثار منثور [[رشید وطواط، محمد بن محمد|وطواط]]، بهویژه منشآت او، در مجموع نثری روان و ساده دارد و در آن قسمتها هم که به سجع میگراید، خالی از تکلف است<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == |