۱۴۶٬۶۲۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عبارتاند' به 'عبارتند') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR10830J1.jpg | |||
| عنوان =مجمع الاحکام | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مسعودی بخاری، محمد بن مسعود]] (نویسنده) | |||
| | |||
[[حصوری، علی]] ( | [[حصوری، علی]] (مقدمهنویس و مصحح) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =QB 26 /م5م3 | ||
| موضوع = | |||
اختر گویی - متون قدیمی تا قرن ۱۴ | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
نجوم اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | نجوم اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
نجوم باستانی | نجوم باستانی | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | طهوری | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1379 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10830AUTOMATIONCODE | |||
== | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-6414-10-9 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10830 | |||
| کتابخوان همراه نور =10830 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''مجمع الاحكام''' اثر [[مسعودی بخاری، محمد بن مسعود|شرفالدين محمد بن مسعود مسعودى بخارى]]، در موضوع علم نجوم و بيان احكام آن مىباشد كه به زبان فارسى و در سال 557ق، تأليف گرديده است. | |||
كتاب با مقدمه مصحح، آقاى على | ==ساختار== | ||
كتاب با مقدمه مصحح، آقاى [[حصوری، علی|على حصورى]]، در اشاره به نكاتى پيرامون اثر حاضر، آغاز شده است. | |||
از گفتههاى | از گفتههاى [[مسعودی بخاری، محمد بن مسعود|مسعودى]]، چنين استفاده مىشود كه وى به دنبال جمعآورى كتاب جامعى در زمينه نجوم بوده كه حاوى نكات و نظريات گوناگون علما و دانشمندان اين علم باشد، اما آنچه اكنون از اين كتاب در دست مىباشد، بخشى از آن اثرى است كه او به فكر تأليف آن بوده است. | ||
قسمت موجود كتاب، داراى بخشهاى زير | قسمت موجود كتاب، داراى بخشهاى زير میباشد: | ||
مقاله اول، كه حاوى چهار باب زير است: | مقاله اول، كه حاوى چهار باب زير است: | ||
| خط ۵۹: | خط ۴۷: | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
مقاله اول، پيرامون شناخت احوال بروج و كواكب و آنچه به آن تعلق دارد، مىباشد. نویسنده معتقد است مقصود منجمان از توصيف بروج و كواكب به سردى، گرمى، ترس، خشكى، ذكورت و انوثت، اين نيست كه چنين صفاتى در ذات آنها موجود مىباشد، زيرا بطلان چنين مطلبى در حكمت ثابت گرديده، بلكه منظور، اين است كه خداوند، هر كدام از اين بروج و كواكب را سبب به وجود آمدن اين اوصاف قرار داده است. | |||
مقاله اول، پيرامون شناخت احوال بروج و كواكب و آنچه به آن تعلق دارد، مىباشد. | |||
شروع اين بروج در ترتيب منجمان، از برج حمل مىباشد. حمل برجى آتشى، گرم، خشك، ذكر، نهارى و منقلب است. او بر باد صبا، سر و روى انسان، صفرا و سفيدى مايل به سرخى و... دلالت دارد. | شروع اين بروج در ترتيب منجمان، از برج حمل مىباشد. حمل برجى آتشى، گرم، خشك، ذكر، نهارى و منقلب است. او بر باد صبا، سر و روى انسان، صفرا و سفيدى مايل به سرخى و... دلالت دارد. | ||
| خط ۶۷: | خط ۵۳: | ||
از ديگر بروجى كه توضيحاتى پيرامون آنها، ارائه شده است، عبارتند از: | از ديگر بروجى كه توضيحاتى پيرامون آنها، ارائه شده است، عبارتند از: | ||
«ثور»: كه برجى | «ثور»: كه برجى خاکى، سرد، خشك، مؤنث، و ثابت است و بر باد جنوب، گردن انسان، سودا و سفيدى مايل به گندمگونى دلالت و تاثير دارد. | ||
«جوزاء»: برجى هوائى، گرم، تر، مذكر و نهارى است و بر باد دبور، دستان انسان و به زردى مايل به سرخى و شيرينى دلالت دارد. | «جوزاء»: برجى هوائى، گرم، تر، مذكر و نهارى است و بر باد دبور، دستان انسان و به زردى مايل به سرخى و شيرينى دلالت دارد. | ||
| خط ۷۵: | خط ۶۱: | ||
«اسد»: برجى است آتشى، گرم، خشك، مذكر، نهارى و ثابت كه بر بادهاى شمال شرقى، دل انسان، صفرا، تلخى و سرخى مايل به سفيدى، دلالت دارد. | «اسد»: برجى است آتشى، گرم، خشك، مذكر، نهارى و ثابت كه بر بادهاى شمال شرقى، دل انسان، صفرا، تلخى و سرخى مايل به سفيدى، دلالت دارد. | ||
«سنبله»: برجى | «سنبله»: برجى خاکى، سرد، خشك، مونث و ذو جدين است كه بر بادهاى جنوب شرقى، شكم انسان، شورى و زردى مايل به سفيدى، دلالت دارد. | ||
«ميزان»: برجى است هوائى، گرم، تر، مذكر، نهارى و منقلب كه بر بادهاى جنوب غربى، مقعد انسان، خون و سفيدى مايل به گندمگونى دلالت دارد و... | «ميزان»: برجى است هوائى، گرم، تر، مذكر، نهارى و منقلب كه بر بادهاى جنوب غربى، مقعد انسان، خون و سفيدى مايل به گندمگونى دلالت دارد و... | ||
| خط ۸۷: | خط ۷۳: | ||
«خورشيد»: گرم، خشك و سعد است كه به هنگام مقابله، مقارنه و تربيع با ماه، نحس مىگردد و ماه را هم نحس مىكند و به روز يكشنبه، مجاز، بيتالمقدس كوه لبنان و... دلالت مىكند. | «خورشيد»: گرم، خشك و سعد است كه به هنگام مقابله، مقارنه و تربيع با ماه، نحس مىگردد و ماه را هم نحس مىكند و به روز يكشنبه، مجاز، بيتالمقدس كوه لبنان و... دلالت مىكند. | ||
طبايع كواكب ثابته، موضوع باب سوم است كه تعدادشان بسيار زياد است. | طبايع كواكب ثابته، موضوع باب سوم است كه تعدادشان بسيار زياد است. نویسنده از كتاب جهان دانش نقل مىكند كه منجمان، هزار و بيست و دو كوكب را رصد كردهاند و كل آنها را در چهل و هشت صورت در آوردهاند. وى سى و شش عدد ازآنها را نام برده و وضعيت هر يك را تبيين نموده است كه برخى از آنها عبارتند از: الحمل اول الخصيب، رأس المرأة المسلسلة، رأس الغول، جنب الدبران، رأس الجبار، منكب اليمنى و... | ||
باب چهارم در متممات و توابع بابهاى گذشته مىباشد. | باب چهارم در متممات و توابع بابهاى گذشته مىباشد. | ||
نویسنده در اولين فصل اين باب، به اين نكته اشاره دارد كه زحل و مشترى، به خاطر اينكه فلكشان بالاتر از فلك آفتاب است، كواكب علوى ناميده مىشوند و در مقابل، زهره، عطارد و ماه، به خاطر قرار گرفتن در زير فلك آفتاب، كواكب سفلى ناميده شدهاند. كواكب علوى و آفتاب همگى مذكر و زهره و ماه، مونث مىباشند.در طلوع و غروب هر يك از اين كواكب، مطالب جالبى وجود دارد كه نویسنده آنها را به نقل از [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان]] بيان كرده است. | |||
وى در فصل بعدى، به ارتباط نحوست و سعادت هر يك از اين كواكب با قرب و بعدشان نسبت به آفتاب پرداخته و سپس، خانههاى هر كدام را نام برده است. به گفته او، هر كوكب در خانه خود، به مثابه انسانى است كه در حصن امن خود قرار گرفته. | وى در فصل بعدى، به ارتباط نحوست و سعادت هر يك از اين كواكب با قرب و بعدشان نسبت به آفتاب پرداخته و سپس، خانههاى هر كدام را نام برده است. به گفته او، هر كوكب در خانه خود، به مثابه انسانى است كه در حصن امن خود قرار گرفته. | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۸۶: | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست موضوعات در ابتدا و كتابنامه منابع مورد استفاده مصحح، در انتهاى كتاب آمده است. | فهرست موضوعات در ابتدا و كتابنامه منابع مورد استفاده مصحح، در انتهاى كتاب آمده است. | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۹۱: | ||
در آخر كتاب، يادداشتهايى در توضيح بعضى از الفاظ مغلق، توسط مصحح، افزوده شده است. | در آخر كتاب، يادداشتهايى در توضيح بعضى از الفاظ مغلق، توسط مصحح، افزوده شده است. | ||
== منابع == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن كتاب. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:نجوم]] | [[رده:نجوم]] | ||