همایون‌فرخ، رکن‌الدین: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۸ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۲

همایون‌فرخ، رکن‌‌الدین

نام	همایون‌فرخ، رکن‌الدین
نام‌های دیگر
نام پدر	عبدالرحیم
متولد	مهر 1297ش
محل تولد	تهران
رحلت	بهمن‌ماه سال1379ش
اساتید
برخی آثار	طریقت‌نامه دیوان اثیرالدین اخسیکتی دیوان امیر نظام‌الدین علیشیر نوایی «فانی»
کد مؤلف	AUTHORCODE00947AUTHORCODE

رکن‌الدین همایون‌فرخ (1297-1379ش)، نویسنده، مترجم، مصحح، روزنامه‌نگار، نمایشنامه نویس، شاعر، متخلص به «رخ»

ولادت

در مهر 1297ش، در تهران متولد شد. جد او ابونصر فتح اﷲ شیبانی شاعر و نویسنده بزرگ دوران قاجار بود.

تحصیلات

در مدرسه شرف مظفرى به تحصیل پرداخت و پس از طى دوران دبستان، ادامه تحصیل را در دبیرستان بهلولی ارومیه به پایان آورد. با آموختن رشته‌هاى مختلف هنرى، سرانجام، با ادامه تحصیل در کالیفرنیا در دانشگاه نیوپورت به دریافت درجه دکترا در رشته ایران‌شناسى نائل آمد و دکتراى ادبیات را در ایران گرفت. پایان‌نامه ایشان با عنوان «تاریخ هشت هزار سال شعر ایرانى» مورد تقدیر قرار گرفت.

وى در نوجوانى به نوشتن داستان علاقه‌مند شد و داستان‌هاى «سوز دل»، «عاشق بینوا»، «عروس گورستان»، «شهریار» و «بالکون» را از سال 1318 تا 1321 به چاپ رساند. در سال 1324ش، به نوشتن نمایش‌نامه‌اى به نام «اسکندر و دارا» توفیق یافت و پس از آن، نمایش‌نامه دیگرى به نام «ابومسلم خراسانى» نوشت.

در سال 1322، کتابى به نام «خویین خونین» نوشت و در 1336 به تصحیح و تنقیح و شرح حال شاعران گران‌قدرى که نامشان در محافل ادبى زمان مهجور مانده بود، پرداخت.

رکن‌الدین همایون‌فرخ، از سال 1319 شروع به کار مطبوعاتى کرد. وى مدیریت روزنامه‌هاى آرزو، نیروى ملى و آزادى شرق را بر عهده داشت و با مجله مهرگان و روزنامه نجات ایران همکارى نزدیک داشت.

وفات

دکتر همایون‌فرخ، در بهمن‌ماه سال1379ش در سن 82 سالگی درگذشت و در قطعه 79 / ردیف173 / شماره 10 بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

آثار

از همایون‌فرخ، آثارى ماندگار، بر جاى مانده که عبارتند از:

تصحیح و تنقیح دیوان فارسى امیر على‌شیر نوایى؛
سهم ایرانیان در آفرینش و پیدایش خط در جهان؛
تاریخ کتاب و کتابخانه‌هاى ایران (جلد اول، از دوران هخامنشیان تا حمله عرب)؛
تاریخ کتاب و کتابخانه‌هاى ایران (جلد دوم، از حمله عرب تا عصر حاضر)؛
تصحیح و تنقیح مثنوى‌هاى عرفانى عمادالدین، فقیه کرمانى، به نام پنج گنج عماد؛
تصحیح تذکره تحفه سامى و شرح حال سام میرزا؛
حافظ خراباتى، در ده جلد؛
شاعر ساحر (نسخه دیوان حافظ، مورخ 805 که سیزده سال با درگذشت خواجه حافظ فاصله زمانى دارد)؛
ایران مهد تمدن جهان؛
تاریخچه کتابخانه‌هاى عمومى ایران؛
سیر تحول و تکامل خط فارسى درى؛
بهترین راه جلب مردم؛
نکته‌اى چند درباره دو کتاب لطائف اشرفى و مکتوبات اشرفى؛
یک دسته گل دماغ‌پرور؛
معرفى 17 جلد کتاب خطى منحصربه‌فرد؛
تحقیق و پژوهش «همایون‌نامه»، تألیف محمد بن على بن جمال الاسلام، ملقب به منشى؛
تصحیح تنکلوشا یا صور درج؛
تصحیح منشأ الانشاء، اثر عبدالواسع نظامى؛
اسناد و مکتوبات تاریخى (مجموعه فرمان‌هاى تاریخى امیر تیمور گورکان و پادشاهان صفویه، ضمیمه بررسى‌هاى تاریخى)؛
تاریخ هشت هزار سال شعر ایرانى (در دو جلد)؛
پژوهشى نو پیرامون شاهنامه و فردوسى (در دو جلد)؛
تصوف و عرفان، دو مکتب و دو نحوه اندیشه و باورند؛
مهرها و نشان‌هاى استوانه‌اى ایران باستان؛
حافظ عارف؛
شرح حال و آثار سام میرزاى صفوى و تصحیح انتقادى تذکره تحفه سامى؛
تصحیح و تحشیه طریقت‌نامه.

دکتر همایون‌فرخ، در ایجاد و تأسیس کتابخانه‌هاى عمومى به سبک و روش کتابخانه‌هاى عمومى کشورهاى پیشرفته، در تهران و ایران همت گماشت و با کوشش و همت ایشان قانون کتابخانه‌هاى عمومى از تصویب مجلس سنا و شوراى ملى گذشت.

از دکتر همایون‌فرخ، آثارى چاپ‌نشده نیز بر جاى مانده که از آن جمله است:

منوهر و دمالت یا ازریا و اوریا؛
سعدى در مکتب آدمیت؛
دیوان اشعار؛
فرهنگ مصطلحات خاص در شعر شاعران (در این فرهنگ، سه هزار و سیصد و شانزده اصطلاح خاص در شعر چهار صد و هفده تن از شاعران آمده و معرفى شده که در نوع خود در ادب فارسى بى‌نظیر است)؛
منظومه «نقش بدیع»، اثر ملک‌الشعراى غزالى توسى.

منابع مقاله

وابسته‌ها

دیوان اثیرالدین اخسیکتی

دیوان امیر نظام‌الدین علیشیر نوایی «فانی»

حکيم مختاري غزنوي، گوينده نامدار قرن پنجم هجری

@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 | data-type="authorWritings" |[[طریقت‌نامه]]
-[[حکيم مختاری غزنوی، گوينده نامدار قرن پنجم هجری|حکیم مختاری غزنوی، گوینده نامدار قرن پنجم هجری]]
+[[دیوان اثیرالدین اخسیکتی]]
 [[دیوان امیر نظام‌الدین علیشیر نوایی «فانی»]]