بنیاد فلسفه سیاسی در ایران (عصر مشروطیت): تلاقی اندیشه سیاسی اسلام و ایران با غرب: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (Mrmoosavi صفحهٔ بنیاد فلسفه سیاسی در ایران (عصر مشروطیت)، تلاقی اندیشه سیاسی اسلام و ایران با غرب را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به بنیاد فلسفه سیاسی در ایران (عصر مشروطیت): تلاقی اندیشه سیاسی اسلام و ایران با غرب منتقل کرد) |
نسخهٔ ۱۸ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۸
بنیاد فلسفه سیاسی در ایران (عصر مشروطیت): تلاقی اندیشه سیاسی اسلام و ایران با غرب | |
---|---|
پدیدآوران | نجفی، موسی (مؤلف) |
ناشر | مرکز نشر دانشگاهی |
مکان نشر | تهران |
سال نشر | 1376 |
چاپ | اول |
زبان | فارسی |
تعداد جلد | 1 |
بنیاد فلسفه سیاسی در ایران (عصر مشروطیت)، تلاقی اندیشه سیاسی اسلام و ایران با غرب ، تألیف موسی نجفی (متولد 1341ش) بررسی منابع و روششناسی اندیشه سیاسی در عصر مشروطیت است.
کتاب از دیباچه، سه بخش و ضمایم تشکیل شده است. نویسنده، در دیباچه به علل کمبود تحقیقات واقعگرایانه از مشروطه میپردازد.
عنوان بخش اول، «بررسی منابع اندیشه سیاسی در عصر مشروطیت» است. نجفی در بحث اول این بخش، به تقسیمبندی منابع و ارزیابی آنها میپردازد. او میگوید که بررسی اندیشه سیاسی با بررسی تاریخ سیاسی، تفاوت دارد. منابع اندیشه سیاسی را میتوان به منابع دست اول (کتابهایی که مستقیماً از زبان رجال صدر مشروطه نوشته شده)، منابع دست دوم (مدارک تاریخ، اعلامیهها و مطبوعات) و منابع دست سوم (دیگر کتب تاریخی و مستند) تقسیم نمود. نویسنده کتاب، همچنین سه انتقاد عمده بر تحقیقات فریدون آدمیت وارد میداند.
بحث دوم این بخش، به بررسی هشتاد کتاب و رساله مستقل سیاسی ( از نوع منابع دست اول) اختصاص یافته است. نجفی، بهطور مثال، کتبی مانند تنبیه الامة و تنزیه الملة و طبایع الاستبداد و مصارع الاستعباد را معرفی و تحلیل مینماید و در اینبین، از اقوال دیگران درباره این رسالهها نیز مدد گرفته است. در نتیجهگیری، گفته شده که این کتابها در چهار گروه قابل تقسیمبندی هستند:
- . کتابهایی که جنبه تألیف دارند؛
- . رسالههایی که جنبه تبلیغی دارند؛
- . آثاری که بیشتر ترجمه متون اروپایی یا عربی است؛
- . رسالهها و نظامنامههایی که به نحوی حکایت از عقاید احزاب و تشکیلات میکند.
بحث بخش دوم کتاب، فلسفه اجتماعی – سیاسی چند کتاب ارزشمند عصر مشروطیت است. در این بخش، کتب آفتاب و زمین، رساله حقوق و وظایف ملت، نوشدارو یا دوای درد ایرانیان و تنبیه الامة و تنزیه الملة مورد بررسی قرار میگیرد. به نوشته مؤلف، کتاب اول، برای نخستین بار معرفی میشود و میتوان آن را نماینده تفکر فیلسوفانه نقادانه، ضد استبداد و مشروطهخواه دانست. کتاب دوم نماینده نوعی تفکر انساندوستانه، آزادیخواه است و کتاب سوم، قلمی بدبین و سختگیر دارد.
عنوان بخش سوم، «روششناسی و فلسفه تاریخ در عصر مشروطیت» است. میرزای نائینی به نوعی عقل و شرع را ملازم و مفروض میداند. مؤلف بر آن است که آثار سیاسی دهه اول، ترکیبی است از تألیف، ترجمه و تبلیغ، و در روح و بیان متون سیاسی عصر مشروطیت، شاهد حرکتهایی از فلسفه سیاسی به سوی علم سیاسی هستیم علاوه بر آن، علم اصول و اصول فلسفه شورایی نیز در متون سیاسی عصر مشروطیت نقش داشته است.
کتاب در بیان محتوای متون سیاسی کتب عصر مشروطیت، به موضوع فلسفه تاریخ و مبحث انسان و تاریخ نیز اشاره کرده است. به بیان مؤلف، میرزا عباس یزدی، نویسنده آفتاب و زمین در موضوع فلسفه تفکراتی داشته است.
ضمایم کتاب، شامل دوازده رساله و کتاب مستقل سیاسی منتشر نشده از عصر مشروطیت است که عبارتند از: رسالههای ارشاد العباد الی عمارة البلاد، تدین و تمدن، حقوق و وظایف ملت، بیداری دشمن، خواب ما، آمالنامه اتحادیه سیاست، عهدنامه سلسله جلیله تجار خوانساری، اتمام حجت، مرامنامه فرقه مقدسه آزادیخواهان، لامحه شب، گنجینه انصار یا زمان شیخ و شوخ، و کتابهای نوشدارو و یا دوای درد ایرانیان و آفتاب و زمین.[۱]
پانویس
- ↑ حقیقت، سید صادق، ص113-115
منابع مقاله
حقیقت، سید صادق، اندیشه سیاسی در اسلام: کتابشناسی توصیفی، تهران، انتشارات بینالمللی الهدی، 1377ش.