فرهنگ ادیان جهان

فرهنگ ادیان جهان
پدیدآوران	هینلز، جان راسل (نويسنده) پاشایی، عسکری (مترجم)
ناشر	مرکز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1386ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-8090-32-1
موضوع	ادیان - دایره المعارف‏ها و واژه‌نامه‏‌ها
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ﻫ‎‏9‎‏ف‎‏4 31 ‏BL‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، فرهنگ (ابهام زدایی) را ببینید.

فرهنگ ادیان جهان، تألیف جان آر. هینلز، فرهنگ عمومی دین نسبتاً جامع و کمابیش موجز و دقیق برای اهالی دین‌پژوهی است. این اثر به‌صورت گروهی ترجمه و به اهتمام ع. پاشایی منتشر شده است.

فرهنگ ادیان جهان حاوی 1400 مدخل است که توسط 65 دانشمند صاحب‌نظر نگاشته شده است. مدخل‌ها حتی‌الامکان کوتاه و فنی نگاشته شده‌اند. درعین‌حال قابل تشخیص است که آداب نگارش دایرةالمعارفی به‌دقت رعایت شده است. هدف این فرهنگ «روشنگری اصطلاحات» است. بر همین اساس، مهم‌ترین رویکرد در تدوین و نگارش مدخل‌ها، بازیابی مفهومی و ریشه‌یابی تاریخ موضوعات دینی است. تقریباً تمامی اصطلاحات و مفاهیم کلیدی ادیان گوناگون در زمره مدخل‌ها گرد آمده است. دامنه ادیان در این فرهنگ، دامنه‌ای فراخ و گسترده است. از ادیان کهن و خاموش تا جنبش‌های جدید و نوپدید دینی، از جغرافیای ادیان تا تاریخ ادیان و از ادیان نهادینه تا ادیان جانشین (همچون مارکسیسم و پوزیتیویسم) در این فرهنگ مورد توجه قرار گرفته‌اند. حتی موضوعی چون مطالعات چندفرهنگی نیز از این فرهنگ غایب نمانده است. بااین‌حال غیبت مدخل‌هایی چون بهائیت پرسش‌برانگیز است. پیدا نیست که این نقیصه مربوط به اصل کتاب یا ترجمه فارسی آن است‏.

در ترجمه و تدوین پارسی این فرهنگ، دقت نظرهای فراوانی به‌کار رفته است. قالب‌ریزی فرهنگ در روایت پارسی آن، کاری درخور و دیدنی فراهم آورده است. بااین‌حال چند نکته در این میان وجود دارد که مایه اندکی دل‌آزردگی است؛ تنوع قلم‌ها در ترجمه مداخل آن‌قدر زیاد است که خواننده را جسارت می‌دهد تا تصور کند که شاید ویراستاران یا سرویراستار فارسی، در شیوه ترجمه مترجمان مداخله‌ای نکرده‌اند. لحن و لهجه ترجمه‌ها به شکل محسوسی متفاوت است و گویا اصراری بر یکسان‌سازی شیوه ترجمه مدخل‌ها وجود نداشته است‏.

روشنگری اصطلاحات، هسته فرهنگ را تشکیل می‌دهد، اما این کتاب دو بخش اضافی بی‌نهایت مهم دارد: کتاب‌نامه و نمایه نام‌ها و مفهوم‌ها‏.

منابع مقاله

1. مقدمه کتاب.
2. یوسفی، امیر، «خوشامد به میهمانی که جایش خالی بود (نگاهی به فرهنگ ادیان جهان، تألیف جان آر. هینلز، ویراسته فارسی ع. پاشایی)»، اخبار ادیان، پاییز 1385، شماره 20 و 21، ص‌109 تا 110.