کردستان سرخ

کردستان سرخ
پدیدآوران	ییلماز،هارون (نویسنده) مولر، دانیل (نویسنده) شریف وائلی، عصمت (نویسنده) خسروزاده، سیروان (مترجم)
ناشر	شیرازه کتاب ما
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۹ش
موضوع	کردان -- قفقاز -- تاریخ -- قرن ‮‭۲۰‬م. -- مقاله‌ها و خطابه‌ها,Addresses, essays, lectures -- th century02 -- History -- Caucasus, South -- Kurds
کد کنگره	‏DS۵۹/ک۴ی۹ ۱۳۹۹

کردستان سرخ تألیف هارون ییلماز، دانیل مولر، عصمت شریف وائلی، گردآوری و ترجمه سیروان خسروزاده؛ مجموعه حاضر با اشتمال بر چهار مقاله از چند صاحب نظر تلاشی است برای ارائه‌ی اطلاعاتی چند درباره کردهای قفقاز در قیاس با دیگر حوزه‌های کردنشین شرق نزدیک و خاورمیانه. در این کتاب پیرامون حیات سیاسی- اجتماعی کردهای قفقاز در دوران شوروی (۱۹۹۱-۱۹۲۰) مطالبی ارائه می‌گردد.

ساختار

کتاب از چهار فصل تشکیل یافته است.

فصل اول: ظهور کردستان سرخ/هارون ییلماز

فصل دوم: کردها در اتحاد شوروی/ عصمت شریف وانلی

فصل سوم: کردهای آذربایجان شوروی ۱۹۹۱-۱۹۲۰/دانیل مولر

فصل چهارم: کردها و زبان کردی در آذربایجان شوروی بر اساس سرشماری ۱۷دسامبر ۱۹۲۶ اتحادیه شوروی(نوشتاری پیرامون تاریخ به اصطلاح "کردستان سرخ")/ دانیل مولر

گزارش محتوا

در بحث از کردهای قفقاز آنچه مسلم است و همگان بر آن اتفاق نظر دارند این است که سلسله کرد شدادیان در نیمه‌ی قرن چهارم هجری تا اواخر سده‌ی بعد بر بخش‌هایی از قفقاز حکومت کرده‌اند. اینکه حضور اولیه‌ی کردها در قفقاز از چه زمانی بوده و یا اینکه بعد از انقراض حکومت شدادیان سرنوشت آنان تحت چه شرایطی قرار گرفته از جمله مسائلی هستند که نمی‌توان به آن‌ها پاسخ قطعی داد و صرفا می‌توان این احتمال را مطرح کرد که سرنوشت آنان نیز همچون سرنوشت اقوام متعدد شمال و شمال غرب ایران تحت تاثیر ورود ترکان سلجوقی به آن محدوده قرار گرفت و هویت آنان نیز همچون دیگر ساکنان اران و آذربایجان تحت تاثیر زبان زبان و فرهنگ تازه واردین قرار گرفت. آنچنانکه بیان شده با ورود سلحوقیان به آذربایجان در نیمه‌ی قرن پنجم هجری تنوع زبانی آذربایجان و ترکیب جمعیتی آن دگرگون شد و هیچ دلیلی برای رد این فرضیه وجود ندار که همین دگرگونی در قفقاز نیز روی داده باشد و هویت کردهای آنجا نیز همچون دیگر اقلیت‌های آن سامان به نفع ساکنان جدید منطقه نسبتا یا کاملا از بین رفته باشد. به همین ترتیب، ظاهرا بعد از انقراض شدادیان نام و نشانی از بقایای کردها در این ناحیه مشاهده نمی‌شود. البته پرداختن دقیق تر به این امر موضوع پژوهشی مستقل است و جایی ببشتر در نوشتار حاضر ندارد. اما انعکاس اخبار و اطلاعات مربوط به کردهای قفقاز در منابع و اسناد چند سده‌ی اخیر به ویژه در منابع روسی یک بار دیگر مسئله‌ی کردهای قفقاز را در کانون توجه قرار داده است. اثر حاضر بر تاریخ کردهای قفقاز در قرن بیستم و به ویژه در جمهوری آذربایجان تمرکز دارد که علاوه بر اینکه بخش اعظم جمعیت کرد را در خود داشت، فراز و فرود مستعجل و پرابهام "کردستان سرخ" در سال‌های بین دو جنگ جهانی نیز در چهارچوب این جمهوری بروز کرد. زمینه‌ها و چگونگی ظهور کردستان سرخ بسیار مهم و قابل بحث است ؛ درست به همان میزان که چگونگی انحلال آن واجد اهمیت است و بررسی این مسئله در گرو توجه به تحولات قفقاز به ویژه بعد از سرنگونی تزاریسم می‌باشد. مجموعه حاضر با اشتمال بر چهار مقاله از چند صاحب نظر، تلاشی است برای ارائه‌ی اطلاعاتی چند درباره کردهای قفقاز در قیاس با دیگر حوزه‌های کردنشین شرق نزدیک و خاورمیانه. در این کتاب پیرامون حیات سیاسی- اجتماعی کردهای قفقاز در دوران شوروی (۱۹۹۱-۱۹۲۰) مطالبی ارائه می‌گردد.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران