پرش به محتوا

مهدوی، سید مصلح‌الدین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می کرد' به ' می‌کرد'
جز (Hbaghizadeh@noornet.net صفحهٔ مهدوی، مصلح‌الدین را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به مهدوی، سید مصلح‌الدین منتقل کرد)
جز (جایگزینی متن - ' می کرد' به ' می‌کرد')
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۵: خط ۲۵:
[[تونی، عبدالله بن محمد|محمدحسین فاضل تونى]]
[[تونی، عبدالله بن محمد|محمدحسین فاضل تونى]]


[[عصار، سید محمدکاظم|آیت‌الله سید محمدکاظم عصار]]  
[[عصار، سید محمدکاظم|آیت‌الله سید محمدکاظم عصار]]
 
[[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]
 
[[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتیانی]]  
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |
| data-type="authorWritings" |[[اعلام اصفهان]]
 
[[اصفهان دار العلم شرق: مدارس دینی اصفهان]]
|- class="articleCode"
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
خط ۳۴: خط ۴۰:
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|مهدوی (ابهام زدایی)}}


'''سید محمدحسین مهدوى''' (1294-1374ش)، ملقب به مصلح‌ا‌لدین، نویسنده، محقق، مترجم، تاریخ‌نگار، اصفهان شناس، مدرس
'''سید محمدحسین مهدوى''' (1294-1374ش)، ملقب به مصلح‌ا‌لدین، نویسنده، محقق، مترجم، تاریخ‌نگار، اصفهان‌شناس، مدرس


== ولادت ==
== ولادت ==
فرزند سید محمدتقى، ملقب به سید شهاب‌الدین، نحوى اصفهانى از علماى پرهیزگار و ادیبى برجسته بود. مادرش دختر علامه فقید آخوند ملا محمدحسین کرمانى از مدرسان و ائمه جماعت و صاحب مسند قضا بود.
او فرزند سید محمدتقى، ملقب به سید شهاب‌الدین، نحوى اصفهانى از علماى پرهیزگار و ادیبى برجسته بود. مادرش دختر علامه فقید آخوند ملا محمدحسین کرمانى از مدرسان و ائمه جماعت و صاحب مسند قضا بود.
 
نام اصلی مهدوی، محمدحسین و لقب وی مصلح‌الدین است؛ اما ایشان به «مصلح‌الدین» معروف بود، ولی پدر و عموهای او به نحوی معروف بودند.


مصلح‌الدین در بامداد 15 محرم الحرام سال 1334ق، در یکى از محلات قدیمى اصفهان به نام بیدآباد، در خاندانى بزرگوار و اهل علم، به دنیا آمد. وى در شش سالگى پدر را از دست داد و تحت سرپرستى مادر و برادرانش که همه اهل علم بودند، تربیت یافت.  
مصلح‌الدین در بامداد 15 محرم الحرام سال 1334ق، در یکى از محلات قدیمى اصفهان به نام بیدآباد، در خاندانى بزرگوار و اهل علم، به دنیا آمد. وى در شش سالگى پدر را از دست داد و تحت سرپرستى مادر و برادرانش که همه اهل علم بودند، تربیت یافت.  
خط ۴۵: خط ۵۴:
دوره ابتدایى را در مدارس جدید اقدسیه و گلبهار گذراند.
دوره ابتدایى را در مدارس جدید اقدسیه و گلبهار گذراند.


هم‌زمان با تحصیل علوم جدید، شوق یادگیرى علوم اسلامى وى را به مدارس علمیه کشانید. صرف و نحو، معانى، بیان، فقه و اصول را فراگرفت و سیوطى، [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]] و [[المطول|مطول]] را نزد آقا [[حبیب‌آبادی، محمدعلی|میرزا محمدعلى معلم حبیب‌آبادى]]، مؤلف کتاب گران‌سنگ [[مكارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار|مکارم‌ الآثار]]، خواند. آشنایى با این مورخ و دانشمند او را به تاریخ و رجال علاقه‌مند ساخت و سال‌هاى بسیارى از عمر شریف خود را صرف تحقیق در این باره کرد. از دیگر اساتید او در آن دوران مى‌توان از [[آیت‌الله میر سید حسن مدرسى]]، میر محمد صادقى، حاج میرزا محمدباقر امامى، حاج شیخ محمد على کرمانى، شیخ [[محمدحسن قاضى عسکر]]، [[کمال‌الدین خوانسارى]] در اصفهان، [[تونی، عبدالله بن محمد|شیخ محمدحسین فاضل تونى]] و [[عصار، سید محمدکاظم|آیت‌الله سید محمدکاظم عصار]] در تهران نام برد.
هم‌زمان با تحصیل علوم جدید، شوق یادگیرى علوم اسلامى وى را به مدارس علمیه کشانید. صرف و نحو، معانى، بیان، فقه و اصول را فراگرفت و سیوطى، [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]] و [[المطول|مطول]] را نزد آقا [[حبیب‌آبادی، محمدعلی|میرزا محمدعلى معلم حبیب‌آبادى]]، مؤلف کتاب گران‌سنگ [[مكارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار|مکارم‌ الآثار]]، خواند. آشنایى با این مورخ و دانشمند او را به تاریخ و رجال علاقه‌مند ساخت و سال‌هاى بسیارى از عمر شریف خود را صرف تحقیق در این باره کرد. از دیگر اساتید او در آن دوران مى‌توان از [[آیت‌الله میر سید حسن مدرسى]]، میر محمد صادقى، حاج میرزا محمدباقر امامى، حاج شیخ محمد على کرمانى، شیخ [[محمدحسن قاضى عسکر]]، [[کمال‌الدین خوانسارى]] در اصفهان بودند.


وى بعدها به مدرسه سعدى، که در آن وقت زیر نظر مرحوم محمدتقى خان صدرى اداره مى‌شد، رفت. ناظم این مدرسه مرحوم سید على خان نوربخشى آزاد از شعرا و محترمین اصفهان بود. این مدرسه معلمان بسیار عالى داشت مثل مرحوم ملا محمد هادى که از هم‌دوره‌اى‌ها و هم‌درسان آیت‌الله ارباب بود.
وى بعدها به مدرسه سعدى، که در آن وقت زیر نظر مرحوم محمدتقى خان صدرى اداره مى‌شد، رفت. ناظم این مدرسه مرحوم سید على خان نوربخشى آزاد از شعرا و محترمین اصفهان بود. این مدرسه معلمان بسیار عالى داشت مثل مرحوم ملا محمد هادى که از هم‌دوره‌اى‌ها و هم‌درسان آیت‌الله ارباب بود.


مصلح‌الدین در خارج از دبیرستان هم در مدرسه صدر در خدمت بعضى از بزرگان تحصیلاتى کرد و در سال 1315ش به دانشسراى علمى تهران رفت و از محضر اساتید کسب فیض نمود. او در سال 1316ش به خدمت نظام رفت و افسر وظیفه شد و در پادگان اصفهان به خدمت مشغول گردید.
مصلح‌الدین در خارج از دبیرستان هم در مدرسه صدر در خدمت بعضى از بزرگان تحصیلاتى کرد و در سال 1315ش به دانشسراى عالی تهران رفت و در رشته فلسفه و علوم تربیتی به تحصیل پرداخت. استادان او در این دوره، [[تونی، عبدالله بن محمد|محمدحسین فاضل تونی]]، [[عصار، سید محمدکاظم|سید محمدکاظم عصار]]، [[صادق رضازاده شفق]]، آقا [[نصیرالدین خواجوی نوری]]، [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]، [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتیانی]] و [[سید جمال‌الدین رضوان خوانساری]] بودند. او در سال 1317ش به خدمت سربازی اعزام شد و افسر وظیفه شد و در پادگان اصفهان به خدمت مشغول گردید.
 
سفر به عتبات؛ او در سال 1323ش به عتبات عالیات سفر و با عده‌ای از علمای آن دیار دیدار کرد. او در مدرسه بزرگ آخوند خراسانی نزد همشهری خود شیخ [[ابوالفضل معزی]] رفت، و آن دو، خدمت [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شیخ آقا بزرگ تهرانی]] رسیدند، و از ایشان اجازه روایت دریافت کردند.


== اجازه اجتهاد ==
== اجازه اجتهاد ==
وى از چند نفر از بزرگان مجتهد و آیات عظام به اجازه روایت مفتخر شده بود که عبارتند از: شیخ [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ طهرانى]]، سید [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|شهاب‌الدین مرعشى نجفى]]، حاج شیخ [[کمره‎‌ای، محمدباقر|محمدباقرکمره‌اى]]، شیخ محمد على عراقى، معلم حبیب‌آبادى، سید اسماعیل هاشمى، سید ضیاءالدین علامه، حاج سید على حسینى اصفهانى مشهور به علامه فانى، سید محمود شیرازى، حاج سید مصطفى صفایى خوانسارى و حاج سید محمد على روضاتى. ضمناً مرحوم مهدوى از جلسات درسى آیات عظام میلانى و شیرازى در مشهد نیز سود جسته بود. ایشان سى و چند سال از عمر خود را با اشتیاق و پشتکار فراوان در راه تعلیم و تربیت صرف کرد.
وى از چند نفر از بزرگان مجتهد و آیات عظام به اجازه روایت مفتخر شده بود که عبارتند از: شیخ [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ طهرانى]]، سید [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|شهاب‌الدین مرعشى نجفى]]، حاج شیخ [[کمره‎‌ای، محمدباقر|محمدباقرکمره‌اى]]، شیخ محمد على عراقى، معلم حبیب‌آبادى، سید اسماعیل هاشمى، سید ضیاءالدین علامه، حاج سید على حسینى اصفهانى مشهور به علامه فانى، سید محمود شیرازى، حاج سید مصطفى صفایى خوانسارى و حاج سید محمد على روضاتى. ضمناً مرحوم مهدوى از جلسات درسى آیات عظام میلانى و شیرازى در مشهد نیز سود جسته بود. ایشان سى و چند سال از عمر خود را با اشتیاق و پشتکار فراوان در راه تعلیم و تربیت صرف کرد.
== تدریس ==
وی چندین سال در تهران به تحقیق و مطالعه پرداخت. در سال 1331ش به استخدام آموزش و پرورش درآمد، و مدتی در دبیرستان پهلوی سابق به تدریس پرداخت. سپس به اصفهان منتقل شد، و در دبیرستان‌های ادب، گلبهار و سعدی به تدریس تاریخ، جغرافیا، منطق و تعلیمات دینی پرداخت.
او برای تدریس در دبیرستان‌ها در زمان حکومت پهلوی و دریافت حقوق از دولت از [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] کسب اجازه کرد.
سید مصلح‌الدین مهدوی، اغلب اوقات فراغت خود را صرف یادداشت برداری از کتاب‌ها، جستجو در آثار و ابنیه تاریخی اصفهان می‌نمود و هر روز که می‌گذشت، بر دامنه تحقیقات و بررسی‌های خود می‌افزود.
او پژوهش‌گری امانت دار بود. همیشه در نوشتن منبع مطالب خود اصرار داشت و سعی می‌کرد مطلبی را بدون مأخذ نقل نکند، علاوه بر کتاب‌ها، از افراد مطلع نیز در تهیه مطالب مورد نظر خود استفاده می‌کرد و از نسخه‌های خطی، کتیبه‌های ابنیه تاریخی و اسناد بهره می‌برد. او مطالب نقل شده از کتاب‌ها را مورد بررسی و نقد قرار می‌داد، و تلاش می‌کرد که اشتباهات آنها را رفع کند و مطالب مستند و دقیق به چاپ برساند. بیشتر آثار ایشان مربوط به تاریخ علمى، فرهنگى و مشاهیر اصفهان شامل فقها، محدثان، مفسران، ادبا، عرفا، مورخان و شعرا است. وى به زنده نگاه داشتن و معرفى خدمات صادقانه بزرگان دین و فرهنگ علاقه‌مند بود.


== وفات ==
== وفات ==
ایشان در چهارم تیر ماه 1374ش مطابق با 26 محرم الحرام 1416ق، بدرود حیات گفت و در تکیه مهدوى تخت فولاد اصفهان در کوچه روبه‌روى غسالخانه قدیم، که اکنون به مخابرات تبدیل گردیده است، به خاک سپرده شد.
ایشان در روز دوشنبه چهارم تیر ماه 1374ش مطابق با 26 محرم الحرام 1416ق، بدرود حیات گفت و در تکیه مهدوى تخت فولاد اصفهان در بقعه خانوادگی خاندان مهدوی ، به خاک سپرده شد.


== آثار ==
== آثار ==
خط ۱۰۰: خط ۱۲۰:
# در تاریخ تشیع مردم اصفهان
# در تاریخ تشیع مردم اصفهان


بیشتر آثار ایشان مربوط به تاریخ علمى، فرهنگى و مشاهیر اصفهان شامل فقها، محدثان، مفسران، ادبا، عرفا، مورخان و شعرا است. وى به زنده نگاه داشتن و معرفى خدمات صادقانه بزرگان دین و فرهنگ علاقه‌مند بوده است.
== منابع مقاله ==
 
[http://takhtefoulad.ir/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C/Mashahir?ItemId=1086 ر.ک. مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان]
 
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
خط ۱۰۹: خط ۱۲۸:


[[اصفهان دار العلم شرق: مدارس دینی اصفهان]]  
[[اصفهان دار العلم شرق: مدارس دینی اصفهان]]  
[[مزارات اصفهان از قرن سوم هجری تا زمان حاضر]]
[[تذکرة القبور]]
[[لسان الأرض]] 


[[زندگی نامه علامه مجلسی]]  
[[زندگی نامه علامه مجلسی]]  
خط ۱۱۴: خط ۱۳۹:
[[بیان المفاخر]]  
[[بیان المفاخر]]  


[[زندگینامه علامه مجلسی: تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در قرن 11 هجری شامل مباحث اجتماعی، انتقادی...]]  
[[زندگی‌نامه علامه مجلسی: تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در قرن 11 هجری شامل مباحث اجتماعی، انتقادی...]]  


[[اصفهان، یا، دارالعلم شرق]]  
[[اصفهان، یا، دارالعلم شرق]]  
خط ۱۳۷: خط ۱۶۲:


[[يادنامه فقيه اهل‌بيت، عارف الهي آیت‌الله سيد بحر العلوم ميردامادي همراه با رساله سير و سلوک]]  
[[يادنامه فقيه اهل‌بيت، عارف الهي آیت‌الله سيد بحر العلوم ميردامادي همراه با رساله سير و سلوک]]  
[[تذکرة القبور يا دانشمندان و بزرگان اصفهان]]


[[تاريخ علمي و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخير]]  
[[تاريخ علمي و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخير]]  
[[لسان الارض يا تاريخ تخت فولاد اصفهان]]


[[تاريخچه شهر سامرا و زندگی عسکريين عليهما‌السلام، بيان و تاريخچه ساختمان حمام و حسینیه شهر سامرا]]  
[[تاريخچه شهر سامرا و زندگی عسکريين عليهما‌السلام، بيان و تاريخچه ساختمان حمام و حسینیه شهر سامرا]]  
خط ۱۵۴: خط ۱۷۵:
[[خاندان شيخ‌الاسلام اصفهان، در طول چهار صد سال از علامه محقق سبزواری تا دکتر علی شیخ‌الاسلام]]  
[[خاندان شيخ‌الاسلام اصفهان، در طول چهار صد سال از علامه محقق سبزواری تا دکتر علی شیخ‌الاسلام]]  


[[مزارات اصفهان از قرن سوم هجری تا زمان حاضر]]
 


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مهر(1400)]]
[[رده:مورّخان]]
[[رده:نویسندگان]]