پروین گنابادی، محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای ')
     
    (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR06150.jpg|بندانگشتی|پروین گنابادی، محمد]]
    [[پرونده:NUR06150.jpg|بندانگشتی|پروین گنابادی، محمد]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|پروین گنابادی، محمد
    ! نام!! data-type="authorName" |پروین گنابادی، محمد
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| پروین، محمد
    | data-type="authorOtherNames" | پروین، محمد


    گنابادی، محمد پروین
    گنابادی، محمد پروین
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |عباس
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1282 ش
    | data-type="authorbirthDate" |1282 ش
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |کاخک در نزدیکى گناباد
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1357 ش
    | data-type="authorDeathDate" |1357 ش
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[ادیب نیشابوری]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    | data-type="authorWritings" |[[برگزیده مشترک یاقوت حموی]]
    |-class='articleCode'
     
    مقدمه ابن خلدون/ترجمه
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE6150AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE06150AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>


    '''محمد پروين گنابادى'''، در سال 1282ش در كاخك، در نزديكى گناباد و در يكى از خانه‌هاى ساده آن ديار تولد يافت. پدرش عباس از افراد پاك اعتقاد و صاحب اعتبار بود. از اوان كودكى در نزد پدر و مكتب خانه‌هاى كاخك مقدمات علوم را فراگرفت. با بزرگان آن ديار مأنوس شد و پس از تحصيل در تون و قاين، در پانزده سالگى به مشهد رفت و به حلقه درس اديب نيشابورى پيوست و در درس [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]]، [[المطول|مطول]] و شرح نظام شركت كرد و به زودى مورد توجه خاص اديب قرار گرفت و به مصداق گفته [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] كه گناباديان از زمره اهل علم‌اند، او نيز از همان آغاز جوانى لياقت و شايستگى خود را نشان داد. اما براى تأمين هزينه‌هاى گزاف زندگى كه عموم اهل علم گرفتار آن هستند، در سال 1302ش در مدرسه احمدى مشهد به تدريس پرداخت و در سال 1322ش به رياست دانشسراى دختران تعيين گشت و در اواخر همان سال به نمايندگى مردم سبزوار به مجلس شوراى ملى راه يافت. پس از فراغت از نمايندگى در سال 1328ش توسط مرحوم مدرس رضوى به علامه دهخدا معرفى شد و در امر تدوين لغت‌نامه با وى همكارى نمود.
    '''محمد پروین گنابادى''' (1282-1357ش)، نویسنده، محقق، مصحح، مترجم معاصر


    او در طى دو سال نزديك به يك ميليون يادداشت از متون مهم فراهم آورد و لغات محلى گنابادى و مشهدى را بر آن افزود و علاوه بر تنظيم حرف «ذ» با همكارى دهخدا و حرف «غ» با همكارى شهاب فردوسى، آماده‌سازى واژگان ذيل حرف «ط» و بخشى از حرف «الف» را نيز برعهده داشت. پروين در اواخر سال 1318ش به مدت دوازده سال ويراستارى زبانى كتاب‌هاى علمى دانشگاه تهران را به عهده گرفت و از اواخر سال 1340ش تا پايان عمر با «بنياد فرهنگ ايران» همكارى نمود. استاد پروين همزمان با اين فعالیت‌های علمى به امر تدريس نيز مى‌پرداخت. در دانشكده‌هاى ادبيات تهران وپژوهشكده فرهنگ ايران به تدريس پرداخت و در طول حيات خود از تعليم و تعلم باز نماند.
    == ولادت ==
    در سال 1282ش در کاخک، در نزدیکى گناباد و در یکى از خانه‌هاى ساده آن دیار تولد یافت. خاندان وی از روحانیان منطقه گناباد و فردوس بودند. پدرش عباس ملقب به شمس الذاکرین فرزند ملاّ امیر بود. از روزگار صفویان تا دوران این ملاّ امیر، دو تن به نام ملاّ امیر از نیاکان پدری وی بودند که نخستین آنان در دوره صفویان برادر فاضل خان، مؤسس مدرسه فاضل خان مشهد، بود.


    وى در ساحت شعر و شاعرى از زمره شاعران صاحب سبک  محسوب مى‌شد، به گونه‌اى كه يكى از موضوعات نخستين كنگره نويسندگان ايران در سال 1325 سبک  شعرى او بود؛ اما وى هرگز ادعاى شاعرى نمى‌كرد. وى در دانش و علم، كم‌نظير و در آزادگى و متانت، بى‌بديل و درويش مسلك بود و خوش فطرت.
    == تحصیلات ==
    پروین در هفت سالگی به مکتب‌خانه رفت. پس از آنکه تحصیلات مکتب‌خانه را در کاخک به پایان رسانید، نزد پدرش قسمتی از مقدمات علوم قدیم را فرا گرفت و حدود دو سال در مدرسه حبیبیه فردوس و مدرسه قدیم قاین تحصیل کرد. در پانزده سالگی به مشهد رفت. در مدرسه فاضل خان و سپس مدرسه نواب ادبیات عرب آموخت و در زمره شاگردان خصوصی [[ادیب نیشابوری]] درآمد. [[ادیب نیشابوری]] در درس خصوصی خود شاگردانی را می‌پذیرفت که ذوق شاعری داشتند. پروین اشعارش را برای ادیب خواند، ادیب او را پذیرفت، اما از تخلّص وی، فانی، خوشش نیامد و به او پیشنهاد کرد که نام ستاره‌ای را انتخاب کند. او هم «پروین» را برگزید که بعداً نام خانوادگی او شد و کلمه گنابادی را به سبب علاقه به زادگاه خود بر آن افزود. پروین در درس خصوصی ادیب مهم‌ترین آثار ادبیات عربی و فارسی، و همچنین عروض را فرا گرفت. در همین زمان با [[ایرج میرزا]] ملاقات کرد. او در درس منظومه اغلب به محضر حاج فاضل و آقابزرگ حکیم که از استادانِ بنام در فلسفه و حکمت قدیم بودند، می‌رفت. در بیست سالگی تنگی معیشت او را به تدریس در دبستان دولتی احمدی مشهد کشاند و پس از چهار سال در دبیرستان شاهرضا به سمت دبیری ادبیات برگزیده شد.  


    او در زمينه‌هاى مختلف خود را آزموده است و به قول زنده ياد [[زرین‌کوب، عبدالحسین|دكتر زرين‌كوب]]، كارهاى پهلوانى مى‌كرد. وى كار ترجمه را در زمينه روان‌شناسى و تعليم و تربيت با ترجمه مقالاتى از نشرياتى چون «التربية الحديثة» و «الهلال» و «المقتطف» آغاز كرد و تبحر خود را در عرصه ترجمه نشان داد و صاحب آوازه شد. اما بزرگترين و ماندگارترين كار وى، ترجمه «مقدمه ابن خلدون» از متن عربى بود. وى علاوه بر ترجمه، در زمينه‌هاى دستور زبان فارسى، تصحيح متون، ادبيات عاميانه، عرفان و لغت به صورت جدى وارد شد و الحق در تمام اين زمينه‌ها تسلط استادانه خود را نشان داد. آثار به جا مانده از او نشان از تلاش مستمر و احاطه وى بر ادب تازى و پارسى دارد. وى از لحظه لحظه‌هاى عمرش بهره گرفت و حاصل عمر پربار وى صدها مقاله و كتاب در زمينه‌هاى تاريخ و متون ادبى، ادبيات عاميانه و عرفان و... است.
    در ۲۶سالگی ازدواج کرد و از ۱۳۱۷ش به بعد علاوه بر تدریس در دبیرستان‌ها در اداره تحقیق اوقاف و بازرسی فنی مدارس مشهد نیز خدمت می‌کرد.  


    دانشجويان، جوانان و دوستانش در هفتادمين سال تولدش، به پاس پنجاه سال خدمات فرهنگى استاد «جشن‌نامه پروين گنابادى» را فرهم آوردند و مشاهير، فضلا و صاحبان قلم چون استاد [[احمد آرام]]، دكتر غلامحسين يوسفى، دكتر حسن احمدى گيوى، [[محقق، مهدی|دكتر مهدى محقق]]، دكتر خسرو فرشيدورد، دكتر اسماعيل حاكمى، دكتر على اشرف صادقى، دكتر سيدجعفر شهيدى، دكتر [[باستانی پاریزی، محمدابراهیم|محمدابراهيم باستانى پاريزى]] و... در آن مقاله داشتند و در ششم مهر 1355ش شوراى دانشگاه تهران با اعطاى دكتراى افتخارى در رشته الهيات و معارف اسلامى، از تلاش‌هاى صادقانه استاد قدردانى نمود.
    در ۱۳۲۲ش ریاست دانشسرای دختران مشهد را بر عهده گرفت و در اواخر همان سال به نمایندگی مجلس شورای ملی از سبزوار انتخاب شد. پس از پایان دوره مجلس از سیاست کناره گرفت و در وزارت فرهنگ مشغول به کار شد.


    او به زادگاه خود عشق مى‌ورزيد به همين دليل «گنابادى» را بر اسم خود افزود، اما محل تولد استاد در زلزله 1347ش ويران شد و خانه و كاشانه وى با تمام خاطرات بچگى در زير خاک مدفون گرديد، ولى او همچنان مهر زادگاه را به دل داشت و سرانجام پس از تحمل دوران بيمارى در سال 1357ش ديده از جهان فرو بست.
    در اوایل ۱۳۲۸ش که به علت فعالیت‌های سیاسی گذشته بیکار شده بود، به پایمردی استاد [[مدرس رضوی، محمدتقی|مدرس رضوی]]، با [[دهخدا، علی‌اکبر|علی‌اکبر دهخدا]] آشنایی یافت و پس از چندی، از همکاران نزدیک [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] در تدوین لغتنامه شد.  


    == آثار==
    او در دو سال، نزدیک به یک میلیون یادداشت از متن‌های مهم استخراج کرد و لغات محلی گناباد و مشهد را از یادداشت‌های خود بر آن افزود. علاوه بر تنظیم حرف «ذ» با همکاری [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] و حرف «غ» با همکاری [[شهاب فردوس]] حرف «ط» و بخشی از حرف «الف» (الف س ـ الف ص) را به عهده داشت و برای حرف «ی» که قرار بود آن را تنظیم کند، مآخذ و برگه‌های بسیاری فراهم آورد و در ضمن ترجمه مقدمه ابن خلدون، برخی از اعلام آن را برای لغتنامه یادداشت برداری کرد. وی از ۱۳۴۵ش تا واپسین دم عمر عضو هیئت مقابله لغتنامه بود.


    پروین در اواخر ۱۳۲۸ش ضمن همکاری با لغتنامه دهخدا به بررسی کتاب‌ها از جهت اصالت محتوی و درستی نگارش در وزارت آموزش و پرورش پرداخت  و مدت دوازده سال ویراستاری زبانی کتاب‌های دانشکده‌های علمی (پزشکی، فنی، علوم) دانشگاه تهران به عهده وی بود.


    1- شرح حال فردوسى و هفت خوان رستم با تفسير لغات براى شاگردان دبيرستان
    از اواخر دهه چهل تا پایان عمر با بنیاد فرهنگ ایران در زمینه تدوین فرهنگ تاریخی زبان فارسی همکاری داشت. سال‌ها در بخش زبانهای خارجی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، مدرسه عالی آمار، دانشسرای تربیت معلم و دوره فوق لیسانس پژوهشکده فرهنگ ایران به تدریس مشغول بود. در هفتادمین سال تولدش، دوستان و شاگردان وی به پاس پنجاه سال خدمات فرهنگی استاد مجموعه‌ای، با عنوان جشن نامه پروین گنابادی، به وی اهدا کردند. در تاریخ ششم مهر ۱۳۵۵، شورای دانشگاه تهران به پاس خدمات ارزنده او در زمینه شناسایی و شناساندن متفکران ایرانی و اسلامی به وی دکترای افتخاری در رشته الهیّات و معارف اسلامی اهدا کرد.


    2- راهنماى مطالعه و معرفى كتاب‌هاى خواندنى
    وى در ساحت شعر و شاعرى از زمره شاعران صاحب سبک محسوب مى‌شد، به گونه‌اى که یکى از موضوعات نخستین کنگره نویسندگان ایران در سال 1325 سبک شعرى او بود؛ اما وى هرگز ادعاى شاعرى نمى‌کرد. وى در دانش و علم، کم‌نظیر و در آزادگى و متانت، بى‌بدیل و درویش مسلک بود و خوش فطرت.


    3- پرورش اداره، شامل گفتارهايى براى جوانان
    او در زمینه‌هاى مختلف خود را آزموده است و به قول زنده یاد [[زرین‌کوب، عبدالحسین|دکتر زرین‌کوب]]، کارهاى پهلوانى مى‌کرد. وى کار ترجمه را در زمینه روان‌شناسى و تعلیم و تربیت با ترجمه مقالاتى از نشریاتى چون «التربیه الحدیثه» و «الهلال» و «المقتطف» آغاز کرد و تبحر خود را در عرصه ترجمه نشان داد و صاحب آوازه شد. اما بزرگترین و ماندگارترین کار وى، ترجمه «مقدمه ابن خلدون» از متن عربى بود. وى علاوه بر ترجمه، در زمینه‌هاى دستور زبان فارسى، تصحیح متون، ادبیات عامیانه، عرفان و لغت به صورت جدى وارد شد و الحق در تمام این زمینه‌ها تسلط استادانه خود را نشان داد. آثار به جا مانده از او نشان از تلاش مستمر و احاطه وى بر ادب تازى و پارسى دارد. وى از لحظه لحظه‌هاى عمرش بهره گرفت و حاصل عمر پربار وى صدها مقاله و کتاب در زمینه‌هاى تاریخ و متون ادبى، ادبیات عامیانه و عرفان و... است.


    4- شيوه نگارش: روشى عملى و ويژه براى تعليم به دبيرستان‌ها
    == وفات ==
    پروین در سالهای پایانی عمر خود در بستر بیماری تا آخرین روزها از کار علمی دست نکشید و سرانجام در روز چهارشنبه اول شهریور ۱۳۵۷ دیده از جهان فروبست و در قطعه چهاردهم بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.


    5- انديشه‌ها (جلد كوچك)، برلى جوانان
    == آثار==
    {{ستون-شروع|2}}


    6- فن مناظره
    # شرح حال فردوسى و هفت خوان رستم با تفسیر لغات براى شاگردان دبیرستان
    # ترجمه روح تربیت گوستاولوبون
    # دسته گل سوسن
    # سخن نامه
    # هفت خوان رستم
    # راهنماى مطالعه و معرفى کتاب‌هاى خواندنى
    # پرورش اداره، شامل گفتارهایى براى جوانان
    # شیوه نگارش: روشى عملى و ویژه براى تعلیم به دبیرستان‌ها
    # قواعد کلی عربی با همکاری یدالله شکری
    # اندیشه‌ها (جلد کوچک)، برلى جوانان
    # دستور زبان فارسی و خودآموز املاء و انشاء، در سه جلد
    # فن مناظره
    # بازی‌های محلی
    # برگزیده مشترک [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت حموى]]؛ ترجمه
    # تصحیح مجدد تاریخ بلعمی مصحِّح ملک الشعرا
    # ترجمه مقدمه ابن خلدون
    # تدوین بعضی کتاب‌های درسی دانشکده مکاتبه‌ای دانشگاه سپاهیان انقلاب<ref>[https://gonabadnet.ir/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86-%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C.html ر.ک: بانک جامع اطلاعات گناباد]</ref>
    {{پایان}}


    7- برگزيده مشترك [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]]؛ ترجمه
    ==پانويس ==
    <references />


    8- [[تاریخنامه طبری|تاريخ بلعمى]]؛ به كوشش


    9- مقدمه ابن خلدون؛ ترجمه
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    از ايشان مقالات بسيارى برجاى مانده است.
    [[برگزیده مشترک یاقوت حموی]]


    [[تاریخ بلعمی: تکمله ترجمه تاریخ طبری]]


    ==وابسته‌ها==
    [[مقدمه ابن خلدون]]
    [[برگزیده مشترک یاقوت حموی]]  


    [[مقدمه ابن خلدون/ترجمه]]  
    [[بازیهای محلی ایران]]  


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:آذر(1400)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۶

    پروین گنابادی، محمد
    نام پروین گنابادی، محمد
    نام‌های دیگر پروین، محمد

    گنابادی، محمد پروین

    نام پدر عباس
    متولد 1282 ش
    محل تولد کاخک در نزدیکى گناباد
    رحلت 1357 ش
    اساتید ادیب نیشابوری
    برخی آثار برگزیده مشترک یاقوت حموی

    مقدمه ابن خلدون/ترجمه

    کد مؤلف AUTHORCODE06150AUTHORCODE

    محمد پروین گنابادى (1282-1357ش)، نویسنده، محقق، مصحح، مترجم معاصر

    ولادت

    در سال 1282ش در کاخک، در نزدیکى گناباد و در یکى از خانه‌هاى ساده آن دیار تولد یافت. خاندان وی از روحانیان منطقه گناباد و فردوس بودند. پدرش عباس ملقب به شمس الذاکرین فرزند ملاّ امیر بود. از روزگار صفویان تا دوران این ملاّ امیر، دو تن به نام ملاّ امیر از نیاکان پدری وی بودند که نخستین آنان در دوره صفویان برادر فاضل خان، مؤسس مدرسه فاضل خان مشهد، بود.

    تحصیلات

    پروین در هفت سالگی به مکتب‌خانه رفت. پس از آنکه تحصیلات مکتب‌خانه را در کاخک به پایان رسانید، نزد پدرش قسمتی از مقدمات علوم قدیم را فرا گرفت و حدود دو سال در مدرسه حبیبیه فردوس و مدرسه قدیم قاین تحصیل کرد. در پانزده سالگی به مشهد رفت. در مدرسه فاضل خان و سپس مدرسه نواب ادبیات عرب آموخت و در زمره شاگردان خصوصی ادیب نیشابوری درآمد. ادیب نیشابوری در درس خصوصی خود شاگردانی را می‌پذیرفت که ذوق شاعری داشتند. پروین اشعارش را برای ادیب خواند، ادیب او را پذیرفت، اما از تخلّص وی، فانی، خوشش نیامد و به او پیشنهاد کرد که نام ستاره‌ای را انتخاب کند. او هم «پروین» را برگزید که بعداً نام خانوادگی او شد و کلمه گنابادی را به سبب علاقه به زادگاه خود بر آن افزود. پروین در درس خصوصی ادیب مهم‌ترین آثار ادبیات عربی و فارسی، و همچنین عروض را فرا گرفت. در همین زمان با ایرج میرزا ملاقات کرد. او در درس منظومه اغلب به محضر حاج فاضل و آقابزرگ حکیم که از استادانِ بنام در فلسفه و حکمت قدیم بودند، می‌رفت. در بیست سالگی تنگی معیشت او را به تدریس در دبستان دولتی احمدی مشهد کشاند و پس از چهار سال در دبیرستان شاهرضا به سمت دبیری ادبیات برگزیده شد.

    در ۲۶سالگی ازدواج کرد و از ۱۳۱۷ش به بعد علاوه بر تدریس در دبیرستان‌ها در اداره تحقیق اوقاف و بازرسی فنی مدارس مشهد نیز خدمت می‌کرد.

    در ۱۳۲۲ش ریاست دانشسرای دختران مشهد را بر عهده گرفت و در اواخر همان سال به نمایندگی مجلس شورای ملی از سبزوار انتخاب شد. پس از پایان دوره مجلس از سیاست کناره گرفت و در وزارت فرهنگ مشغول به کار شد.

    در اوایل ۱۳۲۸ش که به علت فعالیت‌های سیاسی گذشته بیکار شده بود، به پایمردی استاد مدرس رضوی، با علی‌اکبر دهخدا آشنایی یافت و پس از چندی، از همکاران نزدیک دهخدا در تدوین لغتنامه شد.

    او در دو سال، نزدیک به یک میلیون یادداشت از متن‌های مهم استخراج کرد و لغات محلی گناباد و مشهد را از یادداشت‌های خود بر آن افزود. علاوه بر تنظیم حرف «ذ» با همکاری دهخدا و حرف «غ» با همکاری شهاب فردوس حرف «ط» و بخشی از حرف «الف» (الف س ـ الف ص) را به عهده داشت و برای حرف «ی» که قرار بود آن را تنظیم کند، مآخذ و برگه‌های بسیاری فراهم آورد و در ضمن ترجمه مقدمه ابن خلدون، برخی از اعلام آن را برای لغتنامه یادداشت برداری کرد. وی از ۱۳۴۵ش تا واپسین دم عمر عضو هیئت مقابله لغتنامه بود.

    پروین در اواخر ۱۳۲۸ش ضمن همکاری با لغتنامه دهخدا به بررسی کتاب‌ها از جهت اصالت محتوی و درستی نگارش در وزارت آموزش و پرورش پرداخت و مدت دوازده سال ویراستاری زبانی کتاب‌های دانشکده‌های علمی (پزشکی، فنی، علوم) دانشگاه تهران به عهده وی بود.

    از اواخر دهه چهل تا پایان عمر با بنیاد فرهنگ ایران در زمینه تدوین فرهنگ تاریخی زبان فارسی همکاری داشت. سال‌ها در بخش زبانهای خارجی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، مدرسه عالی آمار، دانشسرای تربیت معلم و دوره فوق لیسانس پژوهشکده فرهنگ ایران به تدریس مشغول بود. در هفتادمین سال تولدش، دوستان و شاگردان وی به پاس پنجاه سال خدمات فرهنگی استاد مجموعه‌ای، با عنوان جشن نامه پروین گنابادی، به وی اهدا کردند. در تاریخ ششم مهر ۱۳۵۵، شورای دانشگاه تهران به پاس خدمات ارزنده او در زمینه شناسایی و شناساندن متفکران ایرانی و اسلامی به وی دکترای افتخاری در رشته الهیّات و معارف اسلامی اهدا کرد.

    وى در ساحت شعر و شاعرى از زمره شاعران صاحب سبک محسوب مى‌شد، به گونه‌اى که یکى از موضوعات نخستین کنگره نویسندگان ایران در سال 1325 سبک شعرى او بود؛ اما وى هرگز ادعاى شاعرى نمى‌کرد. وى در دانش و علم، کم‌نظیر و در آزادگى و متانت، بى‌بدیل و درویش مسلک بود و خوش فطرت.

    او در زمینه‌هاى مختلف خود را آزموده است و به قول زنده یاد دکتر زرین‌کوب، کارهاى پهلوانى مى‌کرد. وى کار ترجمه را در زمینه روان‌شناسى و تعلیم و تربیت با ترجمه مقالاتى از نشریاتى چون «التربیه الحدیثه» و «الهلال» و «المقتطف» آغاز کرد و تبحر خود را در عرصه ترجمه نشان داد و صاحب آوازه شد. اما بزرگترین و ماندگارترین کار وى، ترجمه «مقدمه ابن خلدون» از متن عربى بود. وى علاوه بر ترجمه، در زمینه‌هاى دستور زبان فارسى، تصحیح متون، ادبیات عامیانه، عرفان و لغت به صورت جدى وارد شد و الحق در تمام این زمینه‌ها تسلط استادانه خود را نشان داد. آثار به جا مانده از او نشان از تلاش مستمر و احاطه وى بر ادب تازى و پارسى دارد. وى از لحظه لحظه‌هاى عمرش بهره گرفت و حاصل عمر پربار وى صدها مقاله و کتاب در زمینه‌هاى تاریخ و متون ادبى، ادبیات عامیانه و عرفان و... است.

    وفات

    پروین در سالهای پایانی عمر خود در بستر بیماری تا آخرین روزها از کار علمی دست نکشید و سرانجام در روز چهارشنبه اول شهریور ۱۳۵۷ دیده از جهان فروبست و در قطعه چهاردهم بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

    آثار

    1. شرح حال فردوسى و هفت خوان رستم با تفسیر لغات براى شاگردان دبیرستان
    2. ترجمه روح تربیت گوستاولوبون
    3. دسته گل سوسن
    4. سخن نامه
    5. هفت خوان رستم
    6. راهنماى مطالعه و معرفى کتاب‌هاى خواندنى
    7. پرورش اداره، شامل گفتارهایى براى جوانان
    8. شیوه نگارش: روشى عملى و ویژه براى تعلیم به دبیرستان‌ها
    9. قواعد کلی عربی با همکاری یدالله شکری
    10. اندیشه‌ها (جلد کوچک)، برلى جوانان
    11. دستور زبان فارسی و خودآموز املاء و انشاء، در سه جلد
    12. فن مناظره
    13. بازی‌های محلی
    14. برگزیده مشترک یاقوت حموى؛ ترجمه
    15. تصحیح مجدد تاریخ بلعمی مصحِّح ملک الشعرا
    16. ترجمه مقدمه ابن خلدون
    17. تدوین بعضی کتاب‌های درسی دانشکده مکاتبه‌ای دانشگاه سپاهیان انقلاب[۱]

    پانويس


    وابسته‌ها