بافتارهای خیزش علمی شیعه در سده‌های چهارم و پنجم قمری با تأکید بر آثار شیخ مفید: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ن هایی ' به 'ن‌هایی ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ها ' به 'ه‌ها ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بر اساس نخستین آیات وحی، سنگ زیرین بنای تمدن اسلامی را بر پایه‌ی علم و قلم استوار ساخت. آن حضرت همواره بر جایگاه و نقش کلیدی دانش و دانش اندوزی در رشد و توسعه فردی و اجتماعی تأکید می ورزید. در سده‌های بعدی هرچند یاران و پیروان آن بزرگوار تلاش کردند علم علم را بر دوش کشند و نظام دانش افزایی را زنده بدارند، رفته رفته مناسبات و تعاملات علمی، جای خود را به منازعات سیاسی و جنگ های داخلی داد. سالیانی دراز گذشت تا مسلمانان نیک دریافتند که قوه محرکه تمدن سازی اسلام در دانش و گرامیداشت عالم نهفته است؛ از این رو راهبردهای نظامی را که بر آتش اختلاف می دمید، رها کردند و بر راهبردهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی که وحدت ساز و تعالی بخش بود، روی آوردند. ستیغ این دگرگونی در سده‌ی چهارم و پنجم هجری قمری به بار نشست. فرق و مذاهب اسلامی در کنار یکدیگر و نه در برابر همدیگر، به تکاپوی علمی دامن زدند و از | پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بر اساس نخستین آیات وحی، سنگ زیرین بنای تمدن اسلامی را بر پایه‌ی علم و قلم استوار ساخت. آن حضرت همواره بر جایگاه و نقش کلیدی دانش و دانش اندوزی در رشد و توسعه فردی و اجتماعی تأکید می ورزید. در سده‌های بعدی هرچند یاران و پیروان آن بزرگوار تلاش کردند علم علم را بر دوش کشند و نظام دانش افزایی را زنده بدارند، رفته رفته مناسبات و تعاملات علمی، جای خود را به منازعات سیاسی و جنگ های داخلی داد. سالیانی دراز گذشت تا مسلمانان نیک دریافتند که قوه محرکه تمدن سازی اسلام در دانش و گرامیداشت عالم نهفته است؛ از این رو راهبردهای نظامی را که بر آتش اختلاف می دمید، رها کردند و بر راهبردهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی که وحدت ساز و تعالی بخش بود، روی آوردند. ستیغ این دگرگونی در سده‌ی چهارم و پنجم هجری قمری به بار نشست. فرق و مذاهب اسلامی در کنار یکدیگر و نه در برابر همدیگر، به تکاپوی علمی دامن زدند و از فاصله‌ها کاستند و بر غنای علمی خویش و جامعه‌ی اسلامی افزودند. بار دیگر دانش و دانشمند بر صدر جای گرفته و تمدن اسلام جان تازه ای یافت و خوش درخشید. در تاریخ تشیع، دوران غیبت تا سقوط دولت آل بویه (260-450)، عصر طلایی شیعیان است. در این دو سده، از یک سو بافتارهای بیرونی، زمینه را برای رشد علمی جامعه‌ی شیعه فراهم ساخت و از سوی دیگر شیعیان زیدیه، اسماعیلیه و امامیه در کنار یکدیگر قرار گرفتند و با الهام از آموزه‌های اهل بیت علیهم‌السلام، با درک بهنگام موقعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام به تناسب رویکردهای خود و با استفاده از بافتارهای درونی خویش، به تعامل سازنده با عصر شکوفایی تمدن اسلامی دست زدند و خیزش علمی بزرگی را برای تشیع به ارمغان آوردند. | ||
این اثر خیزش علمی شیعه را در سده‌های چهارم و پنجم از زاویه بافتارهای بیرونی و درونی نهاد علم کاویده و به بررسی عوامل مؤثر در درخشش نماد این دوران، شیخ مفید، پرداخته است. تحلیل‌های تاریخی، بهره گیری از منابع معتبر و دست اول، وفور ارجاعات و مستندات تاریخی، دسته بندی‌های نو، توجه به ظرایف و دقایق گزارش های تاریخی و تمرکز بر مسئله دانش از جشم انداز تمدن سازی از جمله ویژگی‌هایی است که این پژوهش را از سایر پژوهش های این حوزه متمایز ساخته است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2529 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | این اثر خیزش علمی شیعه را در سده‌های چهارم و پنجم از زاویه بافتارهای بیرونی و درونی نهاد علم کاویده و به بررسی عوامل مؤثر در درخشش نماد این دوران، شیخ مفید، پرداخته است. تحلیل‌های تاریخی، بهره گیری از منابع معتبر و دست اول، وفور ارجاعات و مستندات تاریخی، دسته بندی‌های نو، توجه به ظرایف و دقایق گزارش های تاریخی و تمرکز بر مسئله دانش از جشم انداز تمدن سازی از جمله ویژگی‌هایی است که این پژوهش را از سایر پژوهش های این حوزه متمایز ساخته است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2529 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
نسخهٔ ۱۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۵۹
| بافتارهای خیزش علمی شیعه در سده‌های چهارم و پنجم قمری با تأکید بر آثار شیخ مفید | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | باغستانی کوزه‌گر، محمد (نویسنده) |
| ناشر | پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی |
| مکان نشر | قم |
| سال نشر | ۱۳۹۸ش |
| شابک | 7-516-195-600-978 |
| کد کنگره | |
بافتارهای خیزش علمی شیعه در سده‌های چهارم و پنجم قمری با تأکید بر آثار شیخ مفید تألیف محمد باغستانی کوزه‌گر؛ در این کتاب کوشش شده خواننده با تبیین‌هایی درباره‌ی زمینه‌های درونی و بیرونی (بافتارها) خیزش علمی شیعه در روزگار شکوفایی تمدن اسلامی (سده‌های چهارم و پنجم قمری) که با گزارش های پرشمار تاریخی قابل استناد است، آشنا گردد و با نتایج و دستاوردهای علمی جامعه شیعه در آن عصر رویارو شود و تصویری از آن‌ها را دریابد. مؤلف با هدف پرهیز از کلی گویی‌های رایج در پژوهش‌هایی از این دست، به معرفی کنش های علمی شیخ مفید (د. 413ق) پرداخته و به دلیل برخورداری او از ویژگی‌هایی چون تألیف بیش از دویست رساله و کتاب، نوآوری در چندین دانش، تأسیس دانش نو و برپایی یک جریان و مکتب علمی از وی به نماد خیزش علمی شیعه یاد کرده است.
ساختار
کتاب از چهار فصل تشکیل شده است.
فصل اول: بافتارهای بیرونی خیزش علمی شیعه
فصل دوم: بافتارهای درونی خیزش علمی شیعه (در سه سده نخست)
فصل سوم: عوامل مؤثر در تبدیل شیخ مفید به مهم ترین نماد خیزش علمی شیعه در سده‌های چهارم و پنجم هجری قمری
فصل چهارم: معرفی جلوه‌های خیزش علمی شیعه در میراث علمی شیخ مفید
گزارش محتوا
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بر اساس نخستین آیات وحی، سنگ زیرین بنای تمدن اسلامی را بر پایه‌ی علم و قلم استوار ساخت. آن حضرت همواره بر جایگاه و نقش کلیدی دانش و دانش اندوزی در رشد و توسعه فردی و اجتماعی تأکید می ورزید. در سده‌های بعدی هرچند یاران و پیروان آن بزرگوار تلاش کردند علم علم را بر دوش کشند و نظام دانش افزایی را زنده بدارند، رفته رفته مناسبات و تعاملات علمی، جای خود را به منازعات سیاسی و جنگ های داخلی داد. سالیانی دراز گذشت تا مسلمانان نیک دریافتند که قوه محرکه تمدن سازی اسلام در دانش و گرامیداشت عالم نهفته است؛ از این رو راهبردهای نظامی را که بر آتش اختلاف می دمید، رها کردند و بر راهبردهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی که وحدت ساز و تعالی بخش بود، روی آوردند. ستیغ این دگرگونی در سده‌ی چهارم و پنجم هجری قمری به بار نشست. فرق و مذاهب اسلامی در کنار یکدیگر و نه در برابر همدیگر، به تکاپوی علمی دامن زدند و از فاصله‌ها کاستند و بر غنای علمی خویش و جامعه‌ی اسلامی افزودند. بار دیگر دانش و دانشمند بر صدر جای گرفته و تمدن اسلام جان تازه ای یافت و خوش درخشید. در تاریخ تشیع، دوران غیبت تا سقوط دولت آل بویه (260-450)، عصر طلایی شیعیان است. در این دو سده، از یک سو بافتارهای بیرونی، زمینه را برای رشد علمی جامعه‌ی شیعه فراهم ساخت و از سوی دیگر شیعیان زیدیه، اسماعیلیه و امامیه در کنار یکدیگر قرار گرفتند و با الهام از آموزه‌های اهل بیت علیهم‌السلام، با درک بهنگام موقعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام به تناسب رویکردهای خود و با استفاده از بافتارهای درونی خویش، به تعامل سازنده با عصر شکوفایی تمدن اسلامی دست زدند و خیزش علمی بزرگی را برای تشیع به ارمغان آوردند.
این اثر خیزش علمی شیعه را در سده‌های چهارم و پنجم از زاویه بافتارهای بیرونی و درونی نهاد علم کاویده و به بررسی عوامل مؤثر در درخشش نماد این دوران، شیخ مفید، پرداخته است. تحلیل‌های تاریخی، بهره گیری از منابع معتبر و دست اول، وفور ارجاعات و مستندات تاریخی، دسته بندی‌های نو، توجه به ظرایف و دقایق گزارش های تاریخی و تمرکز بر مسئله دانش از جشم انداز تمدن سازی از جمله ویژگی‌هایی است که این پژوهش را از سایر پژوهش های این حوزه متمایز ساخته است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران