زیست شیعی؛ مناسکی شدن مسلمانان در ایران امروز

زیست شیعی؛ مناسکی شدن مسلمانان در ایران امروز
پدیدآوران	تورفیل، دیوید (نویسنده) عودی، سید شهاب‌الدین (مترجم)
ناشر	آرما
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۹ش
کد کنگره	‏

زیست شیعی؛ مناسکی شدن مسلمانان در ایران امروز تألیف دیوید تورفیل، مترجم سید شهاب‌الدین عودی؛ در این کتاب شرح داده شده است که چگونه شیعیان به مناسک دینی خود عمل می‌کنند و همین طور چگونه احکام دینی و دستورات اخلاقی معصومین (ع) بر رفتارهای شیعیان اثر می‌گذارد و از این طریق تشیع عملی و زیسته شده در ایران امروز معنا می‌یابد.

ساختار

پس از صفحه قدردانی و تشکر مقدمه مترجم و مقدمه نویسنده برای ترجمه فارسی و سپس مقدمه ویراستار علمی آمده است، سپس هشت فصل کتاب آمده و فهرست منابع و یادداشتها در آخر کتاب آمده است.

عناوین فصل‌های کتاب:

فصل اول: مراحل حرکت

فصل دوم: آماده‌سازی صحنه

فصل سوم: بدمندی تقوا

فصل چهارم: اشعار عاطفی

فصل پنجم: ابزارهای حجیت‌بخشی

فصل ششم: افول مرجعیت؟

فصل هفتم: سخنرانی‌ها و مرثیه‌خوانی‌ها

فصل هشتم: خلاقیت مناسک

گزارش محتوا

این کتاب پژوهشی درباره اسلام شیعی در ایران امروز با محوریت زندگی روزمره شیعیان است. تمرکز عمده کتاب بر مضامینی مانند تشیع زیسته، فرایند مناسکی شدن، بدن‌مندی، نقش‌های جنسیتی، فرایند حجیت بخشی، عواطف، فرایند جامعه‌پذیری و تغییرات اجتماعی زندگی شیعیان در ایران امروز است. این پژوهش نشان می‌دهند که یک ایرانی شیعه در ایران امروز و هم‌زمان با تغییرات چشمگیر کشور پس از انقلاب اسلامی و همگام با مدرن شدن در کنار مناسبات خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، چگونه برای فائق آمدن بر دشواری‌های زندگی خود، اسلام را در زندگی روزمره‌اش تئوریزه کرده و چطور مذهب تشیع را با پوست و گوشت و استخوان خود زندگی و تجربه می‌کند. این کتاب نشان می‌دهد که چگونه دین‌داری و مناسک شیعی به ابزاری برای راحتی و خودکنترلی در موقعیت‌های خاص زندگی شیعیان ایران امروز تبدیل می‌شود.

در این کتاب شرح داده شده است که چگونه شیعیان به مناسک دینی خود عمل می‌کنند و همین طور چگونه احکام دینی و دستورات اخلاقی معصومین (ع) بر رفتارهای شیعیان اثر می‌گذارد و از این طریق تشیع عملی و زیسته شده در ایران امروز معنا می‌یابد.

با توجه به این که عمدتا در جوامع آکادمیک و غیر آکادمیک غربی، به محض نام بردن از اسلام، اهل سنت به ذهن خطور می‌کند و یا اسلام صرفاً به عنوان اسلام سیاسی در نظر گرفته می‌شود، نویسنده می‌خواهد به جوامع غربی نشان دهد که اسلام، تشیع را نیز شامل می‌شود و نیز نمی‌توان گفت اسلام فقط یک دین سیاسی است، بلکه اسلام و به طور خاص مذهب تشیع، در کشوری به نام ایران به منزله مذهبی همه جانبه در تمام مراحل زندگی افراد حضور دارد، همه جا به کمک دین‌داران می‌آید و زیست می‌شود.

در اسلام و به خصوص تشیع، غنایی وجود دارد که سبب می‌شود اسلام تکیه‌گاه انسان باشد و نیز در موقعیت‌های مختلف برای شیعیان معانی گوناگون داشته باشد.

محقق نشان می‌دهد که اسلام در ایران امروز همان گونه که منابع اطلاعاتی آن را تجربه کرده‌اند، از طریق عواطف و بدنمندی و فرایند مناسکی شدن و فرایند حجیت بخشی به نظامی همه جانبه تبدیل شده که در تمام مراحل زندگی شیعیان حضور دارد و آن را معنادار می‌کند.

ترجمه این کتاب منبع مناسبی برای روش‌شناسی مطالعات کیفی و مردم‌نگاری در انسان‌شناسی تشیع می‌باشد.

دیوید تورفیل دانشیار دین‌پژوهی دانشگاه سودرتورن استکهلم سفرهای زیادی به ایران داشته و حتی سال‌ها در این زندگی و تحصیل کرده است. وی طی حضورش در ایران در برخی از همایش‌ها و نشست‌های علمی در تهران، قم و دیگر شهرها سخنرانی کرده است و از وی برای تدریس دوره‌های شیعه شناسی دعوت می‌شود.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران