الأبدال: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR12558J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
    (بدون تفاوت)

    نسخهٔ ‏۹ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۳:۲۶

    الأبدال
    نام کتاب الأبدال
    نام های دیگر کتاب الأبدال الأدویة المستعملة في الطب و العلاج
    پدیدآورندگان شورای مرکزی تحقیقات طب یونانی (مترجم)

    رازی، محمد بن زکریا‏ (نويسنده)

    اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه نويس)

    زبان عربی

    انگلیسی

    کد کنگره ‏RS‎‏ ‎‏164‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏24‎‏الف‎‏25‎‏*
    موضوع پزشکی سنتی
    ناشر دانشگاه علوم پزشكی ايران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل
    مکان نشر تهران - ایران
    سال نشر 1383 هـ.ش
    کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE12558AUTOMATIONCODE


    معرفى اجمالى:

    «الابدال» با نام كامل «الابدال الادوية المستعملة فى الطب و العلاج» اثر پزشك و دانشمند كم‌نظير دوره تمدن اسلامى ايران محمد بن زكرياى رازى (251-313ق) است.

    در ميان آثار بسيار زياد و متنوع اين پزشك بالينى كه در نوع خود اگر بى‌نظير نباشد بسيار كم‌نظير است و سرشار از دانش، تجربه و نوآورى است، كتاب كوچك و كم حجم ابدال نيز وجود دارد. ابن ابى اصيبعه در كتاب عيون الابناء فى طبقات الاطباء عنوان اين كتاب را «مقالة فى ابدال الادوية المستعملة فى الطب و قوانينها و وجه استعمالها» ذكر كرده است.

    رازى همانگونه كه در مقدمه كتاب آورده است مسأله داروهاى جايگزين را براى داروهايى كه به هر دليل در دسترس نيست مسأله‌اى مهم مى‌داند. وى در اين كتاب ضمن پسنديدن روشى كه حنين بن اسحاق در كتابى كه آن را از مقاله جالينوس در ابدال و جامع ارماس و جامع بولس قديم و جديد برگرفته است، به نظرات ابن ماسويه نيز كراراً استناد نموده است.

    ساختار:

    كتاب داراى فصول و ابواب مجزايى نيست، بلكه رازى در اين اثر پس از ذكر چند سطرى به عنوان قوانين الابدال از قول جالينوس، ادويه مورد نظر و بدل هر يك را به ترتيب حروف ابجد ذكر مى‌كند.

    اين اثر در برگيرنده 122 مفرد است كه از اكتمكت شروع شده و به غاريقون پايان مى‌پذيرد. البته ترتيب حروف الفبايى اين اثر ترتيب ابجدى است از اين‌رو بعد از حرف باء حرف جيم است و يا بعد از حرف دال حرف هاء است.

    گزارش محتوا:

    كتاب الابدال دربرگيرنده يكى از مهم‌ترين مباحث مطرح شده در موضوع مفردات و داروسازى است، چرا كه در ساخت بسيارى از داروهاى تركيبى گاه نبودن جزيى كار را دشوار مى‌سازد كه شناخت بدل مفردات از اين جهت سودمند است.

    از سوى ديگر رازى در اين اثر -علاوه بر آنچه بر اساس دانسته‌هاى ارزشمند خود نقل مى‌كند- به آثار و اقوال دانشمندان بسيارى -كه در مقدمه به آنها اشاره نموده- استناد مى‌نمايد، از اين جهت ارزش اين اثر از لحاظ مطالعات تاريخى نيز سودمند است.

    اين اثر پس از تأليف، مورد توجه اطباى بسيارى قرار گرفت؛ از جمله حكيم محمد مؤمن در كتاب تحفة المومنين و حكيم سيد محمد حسين عقيلى خراسانى در مخزن الادويه از آن بهره برده‌اند.

    وضعيت كتاب:

    كتاب قبل از سال 1313ق توسط شوراى مركزى تحقيقات طبى يونانى (هند) تصحيح و به انگليسى ترجمه شده است. افست اين اثر را مؤسسه مطالعات تاريخ پزشكى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشكى ايران در خرداد ماه سال 1383ش همراه ديباچه‌اى از دكتر محمد مهدى اصفهانى پيرامون زندگى رازى و كتاب الابدال او منتشر كرده است.

    پاورقى‌هاى اين اثر به نقل اختلاف نسخ خطى اختصاص دارد.

    منابع مقاله:

    مقدمه و متن كتاب


    پیوندها

    مطالعه کتاب الأبدال در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور