أصول الحديث علومه و مصطلحه: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...)
    جز (جایگزینی متن - '= ' به '= ')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۴۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR21337J1.jpg|بندانگشتی|أصول الحديث علومه و مصطلحه]]
    | تصویر =NUR21337J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =أصول الحديث علومه و مصطلحه
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|أصول الحديث علومه و مصطلحه
    [[خطیب، محمد عجاج]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |نام‌های دیگر کتاب
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
    |data-type='otherBookNames'|
    | موضوع =
    |-
    حدیث - تاریخ
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[خطیب، محمد عجاج]] (نويسنده)
    |-
    |زبان  
    |data-type='language'|عربی
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|حدیث - تاریخ


    حدیث - علم الدرایه
    حدیث - علم الدرایه


    حدیث - علم الروایه
    حدیث - علم الروایه
    |-
    | ناشر = 
    |ناشر  
    دار الفکر
    |data-type='publisher'|دار الفکر
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1409 ق  
    |مکان نشر  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21337AUTOMATIONCODE
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    | چاپ =1
    |-
    | تعداد جلد =1
    |سال نشر  
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =21337
    |data-type='publishYear'| 1409 هـ.ق  
    | کتابخوان همراه نور =21337
    |-class='articleCode'
    | کد پدیدآور =
    |کد اتوماسیون
    | پس از =
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE21337AUTOMATIONCODE
    | پیش از =
    |}
    }}
    </div>
    '''أصول الحديث علومه و مصطلحه''' تأليف [[محمد عجاج خطیب]]، کتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوین آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.
     
     
    == معرفى اجمالى ==
     
     
    '''أصول الحديث علومه و مصطلحه''' تأليف [[محمد عجاج خطيب]]، کتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوين آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.


    کتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.
    کتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.


    == ساختار ==
    ==ساختار==
     
    کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در یک تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.
     
    کتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در يك تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.
     
    نويسنده در تبيين روش كار خود در تأليف کتاب، در تمهيد به اين نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره براى طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با يكديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع، گردآورى نموده است.<ref>تمهيد، ص12</ref>
     
    وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خويش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در اين کتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به اين علم، نكرده است.<ref>همان، ص12-13</ref>
     
    == گزارش محتوا ==
     
     
    در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب.<ref>مقدمه، ص3</ref>، به عناوين ابواب و فصول، اشاره گرديده است.<ref>همان، ص4-5</ref>
     
    در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهميت آن پرداخته شده.<ref>تمهيد، ص7-10</ref>و سپس، چگونگى پيداش اين علم.<ref>همان، ص10</ref>و كثرت انواع آن، توضيح داده شده.<ref>همان، ص11</ref>و در پايان، به بيان روش نويسنده در تأليف کتاب، پرداخته شده است.<ref>همان، ص12</ref>
     
    نويسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى براى ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:
     
    1. معنى سنت: در اين فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است.<ref>همان، ص17-19</ref>


    «رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نويسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث اين فصل مى‌باشد.<ref>همان، ص23-32</ref>
    ==گزارش محتوا==
    در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/3 مقدمه، ص3]</ref>، به عناوین ابواب و فصول، اشاره گرديده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/4 همان، ص4-5]</ref>


    2. جايگاه سنت در تشريع: در اين فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است.<ref>همان، ص36-46</ref>
    در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهمیت آن پرداخته شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/7 تمهيد، ص7-10]</ref>و سپس، چگونگى پيداش این علم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/10 همان، ص10]</ref>و كثرت انواع آن، توضيح داده شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/11 همان، ص11]</ref>و در پایان، به بيان روش نویسنده در تأليف کتاب، پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 همان، ص12]</ref>
    نویسنده در تبيين روش كار خود در تأليف کتاب، در تمهيد به این نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره برای طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با یکديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع، گردآورى نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 تمهيد، ص12]</ref>


    3. حديث در عهد نبوى: نويسنده در اين فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس كيفيت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از اين عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و.<ref>همان، ص51-77</ref>
    وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خویش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در این کتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به این علم، نكرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 همان، ص12-13]</ref>


    4. حديث در عصر صحابه و تابعين.<ref>همان، ص79-88</ref>
    نویسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى برای ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:


    5. نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين.<ref>همان، ص95-129</ref>
    #معنى سنت: در این فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/17 همان، ص17-19]</ref>
    #:«رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نویسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث این فصل مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/23 همان، ص23-32]</ref>
    #جايگاه سنت در تشريع: در این فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/36 همان، ص36-46]</ref>
    #حديث در عهد نبوى: نویسنده در این فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس کیفیت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از این عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/51 همان، ص51-77]</ref>
    #حديث در عصر صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/79 همان، ص79-88]</ref>
    #نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/95 همان، ص95-129]</ref>


    باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در اين باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوين حديث، وضعيت کتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از کتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به ميان آمده است.<ref>همان، ص139-142</ref>در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوين شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده.<ref>همان، ص194-200</ref>و سپس ديدگاه علمايى همچون [[رضا، محمد رشید|محمد رشيد رضا]] و [[صدر، حسن|سيد حسن صدر]] بررسى و در نهايت، نظر خود نويسنده، بيان شده است.<ref>همان، ص307-218</ref>
    باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در این باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوین حديث، وضعيت کتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از کتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به میان آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/139 همان، ص139-142]</ref>در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوین شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/194 همان، ص194-200]</ref>و سپس ديدگاه علمايى همچون [[محمد رشید رضا]] و [[صدر، سید حسن|سيد‌ ‎حسن صدر]] بررسى و در نهایت، نظر خود نویسنده، بيان شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/218 همان، ص307-218]</ref>


    در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. اين علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث.<ref>همان، ص223-295</ref>
    در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. این علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/223 همان، ص223-295]</ref>


    در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:
    در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:


    فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نويسنده در تعريف اين اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را براى حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت.<ref>همان، ص304-305</ref>در ادامه، از اقوال و مصنفات [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، [[مسلم بن حجاج|مسلم]]، [[ابن ابیداود، عبدالله بن سلیمان|ابوداود سجستانى]]، [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذى]]، [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] و [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] بحث به ميان آورده است.<ref>همان، ص304-328</ref>
    فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نویسنده در تعريف این اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را برای حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/304 همان، ص304-305]</ref>در ادامه، از اقوال و مصنفات [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، [[مسلم بن حجاج|مسلم]]، [[ابن ابی‌داود، عبدالله بن سلیمان|ابوداود سجستانى]]، [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذى]]، [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] و [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] بحث به میان آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/304 همان، ص304-328]</ref>


    در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث اين فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به اين نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و.<ref>همان، ص331-335</ref>
    در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث این فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به این نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/331 همان، ص331-335]</ref>


    فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نويسنده در اين فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع اين حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و.<ref>همان، ص337</ref>
    فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نویسنده در این فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع این حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/337 همان، ص337]</ref>


    در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از اين اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و.<ref>همان، ص355-375</ref>
    در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از این اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/355 همان، ص355-375]</ref>


    سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب کتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين.<ref>همان، ص380-450</ref>
    سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب کتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/380 همان، ص380-450]</ref>


    == وضعيت کتاب ==
    ==وضعيت کتاب==




    فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نويسنده، در انتهاى کتاب آمده است.
    فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است.


    پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.
    پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.


    ==پانویس ==
    ==پانویس==
    <references />
    <references/>


    == منابع مقاله ==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.


    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    مقدمه و متن کتاب.
    [[أصول الحديث]]


    == پیوندها ==


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۹

    أصول الحديث علومه و مصطلحه
    أصول الحديث علومه و مصطلحه
    پدیدآورانخطیب، محمد عجاج (نویسنده)
    ناشردار الفکر
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1409 ق
    چاپ1
    موضوعحدیث - تاریخ

    حدیث - علم الدرایه

    حدیث - علم الروایه
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    أصول الحديث علومه و مصطلحه تأليف محمد عجاج خطیب، کتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوین آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.

    کتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.

    ساختار

    کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در یک تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب.[۱]، به عناوین ابواب و فصول، اشاره گرديده است.[۲]

    در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهمیت آن پرداخته شده.[۳]و سپس، چگونگى پيداش این علم.[۴]و كثرت انواع آن، توضيح داده شده.[۵]و در پایان، به بيان روش نویسنده در تأليف کتاب، پرداخته شده است.[۶] نویسنده در تبيين روش كار خود در تأليف کتاب، در تمهيد به این نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره برای طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با یکديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع، گردآورى نموده است.[۷]

    وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خویش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در این کتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به این علم، نكرده است.[۸]

    نویسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى برای ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:

    1. معنى سنت: در این فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است.[۹]
      «رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نویسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث این فصل مى‌باشد.[۱۰]
    2. جايگاه سنت در تشريع: در این فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است.[۱۱]
    3. حديث در عهد نبوى: نویسنده در این فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس کیفیت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از این عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و.[۱۲]
    4. حديث در عصر صحابه و تابعين.[۱۳]
    5. نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين.[۱۴]

    باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در این باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوین حديث، وضعيت کتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از کتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به میان آمده است.[۱۵]در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوین شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده.[۱۶]و سپس ديدگاه علمايى همچون محمد رشید رضا و سيد‌ ‎حسن صدر بررسى و در نهایت، نظر خود نویسنده، بيان شده است.[۱۷]

    در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. این علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث.[۱۸]

    در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:

    فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نویسنده در تعريف این اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را برای حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت.[۱۹]در ادامه، از اقوال و مصنفات بخارى، مسلم، ابوداود سجستانى، ترمذى، نسائى و ابن ماجه بحث به میان آورده است.[۲۰]

    در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث این فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به این نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و.[۲۱]

    فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نویسنده در این فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع این حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و.[۲۲]

    در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از این اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و.[۲۳]

    سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب کتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين.[۲۴]

    وضعيت کتاب

    فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است.

    پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.

    پانویس

    1. ↑ مقدمه، ص3
    2. ↑ همان، ص4-5
    3. ↑ تمهيد، ص7-10
    4. ↑ همان، ص10
    5. ↑ همان، ص11
    6. ↑ همان، ص12
    7. ↑ تمهيد، ص12
    8. ↑ همان، ص12-13
    9. ↑ همان، ص17-19
    10. ↑ همان، ص23-32
    11. ↑ همان، ص36-46
    12. ↑ همان، ص51-77
    13. ↑ همان، ص79-88
    14. ↑ همان، ص95-129
    15. ↑ همان، ص139-142
    16. ↑ همان، ص194-200
    17. ↑ همان، ص307-218
    18. ↑ همان، ص223-295
    19. ↑ همان، ص304-305
    20. ↑ همان، ص304-328
    21. ↑ همان، ص331-335
    22. ↑ همان، ص337
    23. ↑ همان، ص355-375
    24. ↑ همان، ص380-450

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=أصول_الحديث_علومه_و_مصطلحه&oldid=713128»