أصول الحديث علومه و مصطلحه: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '= ' به '= ')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۶۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR21337J1.jpg|بندانگشتی|أصول الحديث علومه و مصطلحه]]
    | تصویر =NUR21337J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =أصول الحديث علومه و مصطلحه
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|أصول الحديث علومه و مصطلحه
    [[خطیب، محمد عجاج]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |نام های دیگر کتاب
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
    |data-type='otherBookNames'|
    | موضوع =
    |-
    حدیث - تاریخ
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[خطیب، محمد عجاج]] (نويسنده)
    |-
    |زبان  
    |data-type='language'|عربی
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|حدیث - تاریخ


    حدیث - علم الدرایه
    حدیث - علم الدرایه


    حدیث - علم الروایه
    حدیث - علم الروایه
    |-
    | ناشر = 
    |ناشر  
    دار الفکر
    |data-type='publisher'|دار الفکر
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر =  1409 ق
    |مکان نشر  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21337AUTOMATIONCODE
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    | چاپ =1
    |-
    | تعداد جلد =1
    |سال نشر
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =21337
    |data-type='publishYear'| 1409 هـ.ق
    | کتابخوان همراه نور =21337
    |-class='articleCode'
    | کد پدیدآور =
    |کد اتوماسیون
    | پس از =
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE21337AUTOMATIONCODE
    | پیش از =
    |}
    }}
    </div>
    '''أصول الحديث علومه و مصطلحه''' تأليف [[محمد عجاج خطیب]]، کتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوین آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.


    کتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.


    == معرفى اجمالى ==
    ==ساختار==
    کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در یک تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.


    ==گزارش محتوا==
    در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/3 مقدمه، ص3]</ref>، به عناوین ابواب و فصول، اشاره گرديده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/4 همان، ص4-5]</ref>


    '''أصول الحديث علومه و مصطلحه''' تأليف [[محمد عجاج خطيب]]، كتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوين آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.
    در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهمیت آن پرداخته شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/7 تمهيد، ص7-10]</ref>و سپس، چگونگى پيداش این علم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/10 همان، ص10]</ref>و كثرت انواع آن، توضيح داده شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/11 همان، ص11]</ref>و در پایان، به بيان روش نویسنده در تأليف کتاب، پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 همان، ص12]</ref>
    نویسنده در تبيين روش كار خود در تأليف کتاب، در تمهيد به این نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره برای طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با یکديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع، گردآورى نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 تمهيد، ص12]</ref>


    كتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.
    وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خویش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در این کتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به این علم، نكرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 همان، ص12-13]</ref>


    == ساختار ==
    نویسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى برای ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:


    #معنى سنت: در این فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/17 همان، ص17-19]</ref>
    #:«رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نویسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث این فصل مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/23 همان، ص23-32]</ref>
    #جايگاه سنت در تشريع: در این فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/36 همان، ص36-46]</ref>
    #حديث در عهد نبوى: نویسنده در این فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس کیفیت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از این عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/51 همان، ص51-77]</ref>
    #حديث در عصر صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/79 همان، ص79-88]</ref>
    #نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/95 همان، ص95-129]</ref>


    كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در يك تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.
    باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در این باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوین حديث، وضعيت کتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از کتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به میان آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/139 همان، ص139-142]</ref>در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوین شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/194 همان، ص194-200]</ref>و سپس ديدگاه علمايى همچون [[محمد رشید رضا]] و [[صدر، سید حسن|سيد‌ ‎حسن صدر]] بررسى و در نهایت، نظر خود نویسنده، بيان شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/218 همان، ص307-218]</ref>


    نويسنده در تبيين روش كار خود در تأليف كتاب، در تمهيد به اين نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره براى طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با يكديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع،گردآورى نموده است <ref>تمهيد، ص12</ref>.
    در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. این علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/223 همان، ص223-295]</ref>
     
    وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خويش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در اين كتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به اين علم، نكرده است <ref>همان، ص12-13</ref>.
     
    == گزارش محتوا ==
     
     
    در مقدمه، ضمن بيان موضوع كتاب <ref>مقدمه، ص3</ref>، به عناوين ابواب و فصول، اشاره گرديده است <ref>همان، ص4-5</ref>.
     
    در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهميت آن پرداخته شده <ref>تمهيد، ص7-10</ref> و سپس، چگونگى پيداش اين علم <ref>همان، ص10</ref> و كثرت انواع آن، توضيح داده شده <ref>همان، ص11</ref> و در پايان، به بيان روش نويسنده در تأليف كتاب، پرداخته شده است <ref>همان، ص12</ref>.
     
    نويسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى براى ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:
     
    1. معنى سنت: در اين فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است <ref>همان، ص17-19</ref>.
     
    «رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نويسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث اين فصل مى‌باشد <ref>همان، ص23-32</ref>.
     
    2. جايگاه سنت در تشريع: در اين فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است <ref>همان، ص36-46</ref>.
     
    3. حديث در عهد نبوى: نويسنده در اين فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس كيفيت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از اين عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و... <ref>همان، ص51-77</ref>.
     
    4. حديث در عصر صحابه و تابعين <ref>همان، ص79-88</ref>.
     
    5. نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين <ref>همان، ص95-129</ref>.
     
    باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در اين باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوين حديث، وضعيت كتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از كتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به ميان آمده است <ref>همان، ص139-142</ref>. در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوين شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده <ref>همان، ص194-200</ref> و سپس ديدگاه علمايى همچون [[رضا، محمد رشید|محمد رشيد رضا]] و [[صدر، حسن|سيد حسن صدر]] بررسى و در نهايت، نظر خود نويسنده، بيان شده است <ref>همان، ص307-218</ref>.
     
    در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. اين علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث <ref>همان، ص223-295</ref>.


    در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:
    در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:


    فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نويسنده در تعريف اين اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را براى حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت <ref>همان، ص304-305</ref>. در ادامه، از اقوال و مصنفات [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، [[مسلم بن حجاج|مسلم]]، [[ابن ابی داود، عبد الله بن سلیمان|ابوداود سجستانى]]، [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذى]]، [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] و [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] بحث به ميان آورده است <ref>همان، ص304-328</ref>.
    فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نویسنده در تعريف این اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را برای حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/304 همان، ص304-305]</ref>در ادامه، از اقوال و مصنفات [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، [[مسلم بن حجاج|مسلم]]، [[ابن ابی‌داود، عبدالله بن سلیمان|ابوداود سجستانى]]، [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذى]]، [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] و [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] بحث به میان آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/304 همان، ص304-328]</ref>


    در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث اين فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به اين نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و... <ref>همان، ص331-335</ref>.
    در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث این فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به این نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/331 همان، ص331-335]</ref>


    فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نويسنده در اين فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع اين حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و... <ref>همان، ص337</ref>.
    فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نویسنده در این فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع این حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/337 همان، ص337]</ref>


    در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از اين اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و... <ref>همان، ص355-375</ref>.
    در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از این اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/355 همان، ص355-375]</ref>


    سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب كتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين <ref>همان، ص380-450</ref>.
    سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب کتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/380 همان، ص380-450]</ref>


    == وضعيت كتاب ==
    ==وضعيت کتاب==




    فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نويسنده، در انتهاى كتاب آمده است.
    فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است.


    پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.
    پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.


    ==پانویس ==
    ==پانویس==
    <references />
    <references/>


    == منابع مقاله ==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.


    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    مقدمه و متن كتاب.
    [[أصول الحديث]]


    == پیوندها ==


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۹

    أصول الحديث علومه و مصطلحه
    أصول الحديث علومه و مصطلحه
    پدیدآورانخطیب، محمد عجاج (نویسنده)
    ناشردار الفکر
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1409 ق
    چاپ1
    موضوعحدیث - تاریخ

    حدیث - علم الدرایه

    حدیث - علم الروایه
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    أصول الحديث علومه و مصطلحه تأليف محمد عجاج خطیب، کتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوین آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.

    کتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.

    ساختار

    کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در یک تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب.[۱]، به عناوین ابواب و فصول، اشاره گرديده است.[۲]

    در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهمیت آن پرداخته شده.[۳]و سپس، چگونگى پيداش این علم.[۴]و كثرت انواع آن، توضيح داده شده.[۵]و در پایان، به بيان روش نویسنده در تأليف کتاب، پرداخته شده است.[۶] نویسنده در تبيين روش كار خود در تأليف کتاب، در تمهيد به این نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره برای طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با یکديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع، گردآورى نموده است.[۷]

    وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خویش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در این کتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به این علم، نكرده است.[۸]

    نویسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى برای ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:

    1. معنى سنت: در این فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است.[۹]
      «رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نویسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث این فصل مى‌باشد.[۱۰]
    2. جايگاه سنت در تشريع: در این فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است.[۱۱]
    3. حديث در عهد نبوى: نویسنده در این فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس کیفیت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از این عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و.[۱۲]
    4. حديث در عصر صحابه و تابعين.[۱۳]
    5. نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين.[۱۴]

    باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در این باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوین حديث، وضعيت کتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از کتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به میان آمده است.[۱۵]در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوین شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده.[۱۶]و سپس ديدگاه علمايى همچون محمد رشید رضا و سيد‌ ‎حسن صدر بررسى و در نهایت، نظر خود نویسنده، بيان شده است.[۱۷]

    در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. این علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث.[۱۸]

    در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:

    فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نویسنده در تعريف این اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را برای حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت.[۱۹]در ادامه، از اقوال و مصنفات بخارى، مسلم، ابوداود سجستانى، ترمذى، نسائى و ابن ماجه بحث به میان آورده است.[۲۰]

    در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث این فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به این نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و.[۲۱]

    فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نویسنده در این فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع این حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و.[۲۲]

    در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از این اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و.[۲۳]

    سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب کتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين.[۲۴]

    وضعيت کتاب

    فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است.

    پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.

    پانویس

    1. ↑ مقدمه، ص3
    2. ↑ همان، ص4-5
    3. ↑ تمهيد، ص7-10
    4. ↑ همان، ص10
    5. ↑ همان، ص11
    6. ↑ همان، ص12
    7. ↑ تمهيد، ص12
    8. ↑ همان، ص12-13
    9. ↑ همان، ص17-19
    10. ↑ همان، ص23-32
    11. ↑ همان، ص36-46
    12. ↑ همان، ص51-77
    13. ↑ همان، ص79-88
    14. ↑ همان، ص95-129
    15. ↑ همان، ص139-142
    16. ↑ همان، ص194-200
    17. ↑ همان، ص307-218
    18. ↑ همان، ص223-295
    19. ↑ همان، ص304-305
    20. ↑ همان، ص304-328
    21. ↑ همان، ص331-335
    22. ↑ همان، ص337
    23. ↑ همان، ص355-375
    24. ↑ همان، ص380-450

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=أصول_الحديث_علومه_و_مصطلحه&oldid=713128»