موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '،ا' به '، ا')
     
    (۵۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات شخصیت سیاسی مذهبی
    {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
    |عنوان = سيد عبدالكريم موسوى اردبيلى
    | عنوان = عبد الکریم موسوی اردبیلی
    |سرشناسی =  
    | تصویر = NUR00341.jpg
    |تصویر = NUR00341.jpg
    | اندازه تصویر =  
    |نام کامل = ميركريم موسوى كريمى
    | توضیح تصویر =  
    |لقب =  
    | نام کامل = موسوی اردبیلی، عبد الکریم
    |نسب =  
    | نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه عمودی | آیت‌الله موسوی اردبیلی | اردبیلی، عبد الکریم}}
    |زادروز = 8 بهمن 1304 برابر با 13رجب 1344 قمری
    | لقب =
    |شهر تولد = اردبیل
    | تخلص =  
    |کشور تولد = ایران
    | نسب =  
    |تاریخ درگذشت = 3 آذر 1395
    | نام پدر =
    |شهر درگذشت = تهران
    | ولادت = {{فهرست جعبه افقی | 8 بهمن 1304 ش | 13 رجب 1344 ق}}
    |کشور درگذشت = ایران
    | محل تولد = اردبیل
    |آرامگاه = قم
    | کشور تولد = ایران
    |نام همسر =  
    | محل زندگی =
    |فرزندان =  
    | رحلت = 3 آذر 1395
    |خویشاوندان سرشناس =  
    | شهادت =  
    |دین =  
    | مدفن = قم
    |مذهب =  
    | طول عمر =  
    |پیشه =  
    | نام همسر =  
    |مناصب = رئیس دیوان عالی کشور
    | فرزندان =  
    |پس از = سید محمد بهشتی
    | خویشاوندان =  
    |پیش از = مرتضی مقتدایی
    | دین =  
    |اساتید = [[گلپایگانی، محمدرضا|سید محمدرضا گلپایگانی]]،
    | مذهب =  
    [[موسوی خوانساری، احمد|سید احمد خوانساری]]  
    | پیشه =  
    |شاگردان =  
    | منصب = رئیس دیوان عالی کشور
    |تأليفات = فقه الحدود و التعزيرات،
    | پس از =  
    فقه القضاء،
    | پیش از =  
    | اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[گلپایگانی، سید محمدرضا|سید محمدرضا گلپایگانی]] | [[موسوی خوانساری، سید احمد|سید احمد خوانساری]]}}
    | مشایخ  =
    | معاصرین =
    | شاگردان =  
    | اجازه اجتهاد از =
    | درجه علمی =
    | دانشگاه =
    | حوزه =
    | علایق پژوهشی =
    | سبک نوشتاری =  
    | آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[فقه الحدود و التعزيرات]] | [[فقه القضاء]] | [[فقه الشركة على نهج الفقه و القانون]] | [[فقه المضاربة]] | [[حاشيه بر خيارات مكاسب]]}}
    | وبگاه =
    | امضا =
    | کد مؤلف = AUTHORCODE00341AUTHORCODE
    }}
    {{کاربردهای دیگر|موسوی اردبیلی (ابهام زدایی)}}


    فقه الشركة على نهج الفقه و القانون،
    '''سید میرکریم موسوى کریمى''' (1304-1395ش)، معروف به '''سید عبدالکریم موسوى اردبیلى''' از مراجع تقلید، رئیس دیوان عالی کشور (1360-1368) و رئیس دانشگاه مفید قم،
    فقه المضاربة،


    حاشيه بر خيارات مكاسب
    == ولادت ==
    |امضا =  
    در هشتم بهمن 1304 در شهر اردبیل متولد گردید. پدرش میرعبدالرحیم، روحانى بزرگوار و مادرش زنى پارسا بود. وى در دو سالگى مادرش را از دست داد.
    }}
    '''ميركريم موسوى كريمى'''، معروف به '''سيد عبدالكريم موسوى اردبيلى''' از مراجع تقلید، رئیس دیوان عالی کشور (1360-1368) و رئیس دانشگاه مفید قم، در هشتم بهمن 1304 در شهر اردبيل متولد گرديد. پدرش ميرعبد الرحيم، روحانى بزرگوار و مادرش زنى پارسا بود. وى در دو سالگى مادرش را از دست داد.


    ==تحصیلات==
    ==تحصیلات==


    تحصيلات خود را در دوران كودكى و در مكتب‌خانه آغاز كرد و در سال 1319ش، وارد مدرسه علميه ملا ابراهيم در شهر اردبيل شد. در دورانى كه وى وارد مدرسه طلبگى گشت، اين مدارس به علت اقدامات رضاشاه رونق چندانى نداشتند؛ مثلاً در همان زمان فقط چهار طلبه در آن مدرسه درس حوزوى مى‌خواندند. بعد از اينكه متفقين خاك ايران را اشغال كردند و رضاشاه بركنار شد، رونق اين مدارس بيشتر شد؛ در نتيجه موسوى اردبيلى در همان مدرسه به تدريس مشغول گرديد.
    تحصیلات خود را در دوران کودکى و در مکتب‌خانه آغاز کرد و در سال 1319ش، وارد مدرسه علمیه ملا ابراهیم در شهر اردبیل شد. در دورانى که وى وارد مدرسه طلبگى گشت، این مدارس به علت اقدامات رضاشاه رونق چندانى نداشتند؛ مثلاً در همان زمان فقط چهار طلبه در آن مدرسه درس حوزوى مى‌خواندند. بعد از اینکه متفقین خاک ایران را اشغال کردند و رضاشاه برکنار شد، رونق این مدارس بیشتر شد؛ در نتیجه موسوى اردبیلى در همان مدرسه به تدریس مشغول گردید.
     
    وى در سال 1322 براى خواندن درس حوزوى در مراتب بالاتر، وارد شهر قم شد و حدوداً سه سال در این شهر اقامت گزید. وى در قم از محضر بزرگانى چون [[گلپایگانی، سید محمدرضا|سید محمدرضا گلپایگانى]] و سید احمد خوانساری تلمذ نمود.


    وى در سال 1322 براى خواندن درس حوزوى در مراتب بالاتر، وارد شهر قم شد و حدوداً سه سال در اين شهر اقامت گزيد. وى در قم از محضر بزرگانى چون [[گلپایگانی، محمدرضا|سيد محمدرضا گلپايگانى]] و سید احمد خوانساری تلمذ نمود.
    در 16 آبان 1324 همراه با یکى از همشهریانش که هم‌زمان در قم طلبه بود، به طرف نجف حرکت کرد و از طریق اروندرود و با قایق به عراق رفت. در نجف وى همراه با هم‌سفرش به مدرسه «سید» رفت و حدوداً دو سال در نجف اقامت داشت.


    در 16 آبان 1324 همراه با يكى از همشهريانش كه هم‌زمان در قم طلبه بود، به طرف نجف حركت كرد و از طريق اروندرود و با قايق به عراق رفت. در نجف وى همراه با هم‌سفرش به مدرسه «سيد» رفت و حدوداً دو سال در نجف اقامت داشت.
    بعد از مدتى جو سیاسى عراق به هم ریخت و هم‌زمان نامه‌اى نیز حاکى از بیمارى پدرش به دست وى رسید. مجموع این رویدادها باعث شد که وى به همراه دو تن دیگر از دوستانش به قم بازگردد. نخست، تصورش بر این بود که دوباره به نجف براى ادامه تحصیل باز خواهد گشت، اما این گونه نشد. وى در قم فعالیت خود را در حوزه علمیه قم ادامه داد و حتى در انتشار مجله‌اى در قم به نام «مکتب اسلام» نیز سهیم بود.


    بعد از مدتى جو سياسى عراق به هم ريخت و هم‌زمان نامه‌اى نيز حاكى از بيمارى پدرش به دست وى رسيد. مجموع اين رويدادها باعث شد كه وى به همراه دو تن ديگر از دوستانش به قم بازگردد. نخست، تصورش بر اين بود كه دوباره به نجف براى ادامه تحصيل باز خواهد گشت، اما اين گونه نشد. وى در قم فعاليت خود را در حوزه علميه قم ادامه داد و حتى در انتشار مجله‌اى در قم به نام «مكتب اسلام» نيز سهيم بود.
    وى در سال 1339 به علت بیمارى و ضعف به توصیه پزشکان مجبور به مراجعت به اردبیل به‌طور موقتى شد. وى فعالیت‌هایى در اردبیل انجام داد که به علت نیمه‌کاره ماندن این فعالیت‌ها تا سال 1347 در اردبیل ماند تا این کارها به پایان برسند. فعالیت‌های وى در بازگشت به اردبیل، شامل بازسازى مدارس، تدریس علوم حوزوى و همچنین تصمیم به احداث یک کارخانه بود که با ممانعت شاه روبه‌رو شد.


    وى در سال 1339 به علت بيمارى و ضعف به توصيه پزشكان مجبور به مراجعت به اردبيل به‌طور موقتى شد. وى فعاليت‌هايى در اردبيل انجام داد كه به علت نيمه‌كاره ماندن اين فعاليت‌ها تا سال 1347 در اردبيل ماند تا اين كارها به پايان برسند. فعاليت‌هاى وى در بازگشت به اردبيل، شامل بازسازى مدارس، تدريس علوم حوزوى و همچنين تصميم به احداث يك كارخانه بود كه با ممانعت شاه روبه‌رو شد.
    او در اردبیل فعالیت‌های سیاسى نیز انجام داد. در زمان جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل بود که در آن زمان حکومت ایران از اسرائیل حمایت و بر ضد اعراب خبر منتشر مى‌کرد که موسوى اردبیلى در منبرهاى خود به حمایت از اعراب سخنرانى کرد و باعث شد که حکومت تصمیم به دستگیرى وى بگیرد؛ هرچند به خاطر اعتصاب بقیه روحانیون از این کار منصرف شده، به تذکر اکتفا کرد.


    او در اردبيل فعاليت‌هاى سياسى نيز انجام داد. در زمان جنگ شش روزه اعراب و اسرائيل بود كه در آن زمان حكومت ايران از اسرائيل حمايت و بر ضد اعراب خبر منتشر مى‌كرد كه موسوى اردبيلى در منبرهاى خود به حمايت از اعراب سخنرانى كرد و باعث شد كه حكومت تصميم به دستگيرى وى بگيرد؛ هرچند به خاطر اعتصاب بقيه روحانيون از اين كار منصرف شده، به تذكر اكتفا كرد.
    یکى از آثار او که در اردبیل انتشار یافت، کتاب «جمال ابهى» بود که در پاسخ به اظهارات بهائیان نوشته شده بود. شهر اردبیل محل زندگى یکى از هجده نفر از پیروان اولیه على‌محمد باب، به نام ملا یوسف اردبیلى بود. بهائیان، ملا یوسف اردبیلى را اهل روستاى ملا یوسف در نزدیکى اردبیل مى‌دانند.


    يكى از آثار او كه در اردبيل انتشار يافت، كتاب «جمال ابهى» بود كه در پاسخ به اظهارات بهائيان نوشته شده بود. شهر اردبيل محل زندگى يكى از هجده نفر از پيروان اوليه على‌محمد باب، به نام ملا يوسف اردبيلى بود. بهائيان، ملا يوسف اردبيلى را اهل روستاى ملا يوسف در نزديكى اردبيل مى‌دانند.
    وى در سال 1347 به خاطر فشارهاى حکومت تصمیم به مهاجرت به تهران مى‌گیرد و براى اینکه دولت متوجه تصمیمش نشود، به بهانه کمک به زلزله‌زدگان مشهد از اردبیل خارج مى‌گردد و به تهران مى‌آید.
    ایشان در تهران ضمن ادامه تدریس خارج فقه، چند نهاد فرهنگی را تأسیس نمود. اول: مسجد و کانون توحید در خیابان پرچم. دوم: مدارس راهنمایى و دبیرستان مفید و سوم: مؤسسه خیریه مکتب امیرالمؤمنین علیه‌السّلام.


    وى در سال 1347 به خاطر فشارهاى حكومت تصميم به مهاجرت به تهران مى‌گيرد و براى اينكه دولت متوجه تصميمش نشود، به بهانه كمك به زلزله‌زدگان مشهد از اردبيل خارج مى‌گردد و به تهران مى‌آيد.
    در سال 1357، ایشان علاوه بر عضویت در شورای انقلاب، در جامعه روحانیت مبارز تهران نیز عضویت داشتند، و همچنین از اعضاء هیئت مؤسس جامعة الزهراء قم نیز بودند.  
    ایشان در تهران ضمن ادامه تدریس خارج فقه، چند نهاد فرهنگی را تأسیس نمود. اول: مسجد و كانون توحيد در خيابان پرچم. دوم: مدارس راهنمايى و دبيرستان مفيد و سوم: مؤسسه خيريه مكتب امير المؤمنين عليه السّلام.
    در سال 1358 دادستان کل کشور و عضو مجلس خبرگان رهبرى دوره اول از تهران گردیدند.


    در سال 1357، ایشان علاوه بر عضویت در شورای انقلاب، در جامعه روحانيت مبارز تهران نیز عضویت داشتند، و همچنین از اعضاء هيئت مؤسس جامعة الزهراء قم نیز بودند.
    ایشان در سال 1360 رئیس دیوان عالى کشور گردیدند.
    در سال 1358 دادستان كل كشور و عضو مجلس خبرگان رهبرى دوره اول از تهران گردیدند
    وى در سال 1368 در پى رحلت [[امام خمينى(ره)|امام خمینى(ره)]] به شهر مقدس قم هجرت کرد و به ادامه تدریس خارج فقه پرداختند. همچنین تأسیس دانشگاه مفید از دیگر کارهای ایشان پس از مراجعت به قم می‌باشد.
    ایشان در سال 1360 رئيس ديوان عالى كشور گردیدند.
    وى در سال 1368 در پى رحلت [[امام خمينى (ره)|امام خمينى (ره)]] به شهر مقدس قم هجرت كرد و به ادامه تدریس خارج فقه پرداختند. همچنین تأسیس دانشگاه مفید از دیگر کارهای ایشان پس از مراجعت به قم می‌باشد.


    سرانجام ایشان در سوم آذر ماه سال 1395 به دلیل عارضه قلبی درگذشت.
    == وفات ==
    سرانجام ایشان در سوم آذر ماه سال 1395ش به دلیل عارضه قلبی درگذشت.


    == تأليفات ==
    == آثار ==
    # فقه الحدود و التعزيرات؛
    # فقه الحدود و التعزیرات؛
    # فقه القضاء؛
    # فقه القضاء؛
    # فقه الشركة على نهج الفقه و القانون؛
    # فقه الشرکة على نهج الفقه و القانون؛
    # فقه المضاربة؛
    # فقه المضاربة؛
    # حاشيه بر خيارات مكاسب؛
    # حاشیه بر خیارات مکاسب؛
    # يك دوره كامل اصول فقه؛
    # یک دوره کامل اصول فقه؛
    # تقريرات دروس فقه و اصول آيات عظام حكيم و خوئى؛
    # تقریرات دروس فقه و اصول آیات عظام حکیم و خوئى؛
    # الرسائل الفقهية؛
    # الرسائل الفقهیة؛
    # مقالاتى در تفسير قرآن؛
    # مقالاتى در تفسیر قرآن؛
    # يك دوره اقتصاد اسلامى بر اساس كتاب و سنت؛
    # یک دوره اقتصاد اسلامى بر اساس کتاب و سنت؛
    # مناسك حج؛
    # مناسک حج؛
    # نهج الرشاد (رساله عمليه به زبان عربى)؛
    # نهج الرشاد (رساله عملیه به زبان عربى)؛
    # العروة الوثقى مع تعليقات الموسوى الاردبيلى.
    # العروة الوثقى مع تعلیقات الموسوى الاردبیلى.
     


    {{خبرگان قانون اساسی}}
    {{فقیهان شیعه}}
    {{فقیهان شیعه}}
    == وابسته‌ها ==
    {{قاضیان}}
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[فقه الحدود و التعزیرات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده


    [[فقه القضاء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فقه الحدود و التعزیرات]]
     
    [[فقه القضاء]]  
     
    [[فقه المضاربة]]
     
    [[العروة الوثقی (موسوی اردبیلی)]]


    [[فقه المضاربة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح
    [[توضيح المسائل (اردبيلی)]]


    [[فقه الشركة علی نهج الفقه و القانون، يحتوي مسائل الشركة المعنونة في كتب الفقه و القانون قديما و حديثا و يتلوه كتاب التامين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فقه الشركة علی نهج الفقه و القانون، يحتوي مسائل الشركة المعنونة في كتب الفقه و القانون قديما و حديثا و يتلوه كتاب التامين]]


    [[در پرتو وحي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[كتاب التأمين]]


    [[رساله توضيح المسائل با تجديد نظر و اضافات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[استفتائات]]  


    [[توضيح المسائل (اردو)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[در پرتو وحي]]  


    [[همپاي انقلاب (خطبه هاي نماز جمعه آیت‌الله موسوي اردبيلي)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رساله توضيح المسائل با تجديد نظر و اضافات]]  


    [[نهج الرشاد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[توضيح المسائل (اردو)]]  


    [[ره توشه نوجوانان (اصول عقايد، اخلاق و احکام)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[همپای انقلاب (خطبه‌های نماز جمعه آیت‌الله موسوي اردبيلي)]]  


    [[مناسک حج و عمره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[نهج الرشاد]]  


    [[رساله توضيح المسائل به زبان ترکي استانبولي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[ره توشه نوجوانان (اصول عقايد، اخلاق و احکام)]]  


    [[رساله توضيح المسائل به زبان ترکي آذربايجاني]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مناسک حج و عمره]]  


    [[ره توشه نوجوانان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رساله توضيح المسائل به زبان ترکي استانبولي]]  


    [[بحثی از قرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رساله توضيح المسائل به زبان ترکي آذربايجاني]]  


    [[العروة الوثقی مع تعلیقات الموسوي الأردبیلي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
    [[ره توشه نوجوانان]]  


    [[ استفتائات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحثی از قرآن]]


    [[فقه القضاء: يحتوي علي بحوث هامة مستحدثة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فقه القضاء: يحتوي علي بحوث هامة مستحدثة]]  


    [[فقه القصاص: يحتوي علي بحوث هامة فقهية استدلالية...]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فقه القصاص: يحتوي علي بحوث هامة فقهية استدلالية...]]  


    [[ غائله چهاردهم اسفند 1359، ظهور و سقوط ضد انقلاب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر
    [[غائله چهاردهم اسفند 1359، ظهور و سقوط ضد انقلاب]]  


    [[مختصري از زندگاني حضرت آيه الله العظمي سيد عبدالکريم موسوي اردبيلي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مختصري از زندگانی حضرت آیت‌الله العظمي سيد عبدالکريم موسوي اردبيلي]]  


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:مراجع تقلید]]
    [[رده:خبرگان قانون اساسی]]
    [[رده:امامان جمعه]]
    [[رده:امامان جمعه تهران]]
    [[رده:اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام]]
    [[رده:قاضیان]]
    [[رده:شاگردان امام خمینی]]
    [[رده:مدیران]]
    [[رده:درگذشتگان 1395‏]]
    [[رده:اعضای شورای انقلاب اسلامی ایران]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۰

    عبد الکریم موسوی اردبیلی
    NUR00341.jpg
    نام کاملموسوی اردبیلی، عبد الکریم
    نام‌های دیگر
    • آیت‌الله موسوی اردبیلی
    • اردبیلی، عبد الکریم
    ولادت
    • 8 بهمن 1304 ش
    • 13 رجب 1344 ق
    محل تولداردبیل، ایران
    رحلت3 آذر 1395
    مدفنقم
    منصبرئیس دیوان عالی کشور
    اطلاعات علمی
    اساتید
    برخی آثار

    سید میرکریم موسوى کریمى (1304-1395ش)، معروف به سید عبدالکریم موسوى اردبیلى از مراجع تقلید، رئیس دیوان عالی کشور (1360-1368) و رئیس دانشگاه مفید قم،

    ولادت

    در هشتم بهمن 1304 در شهر اردبیل متولد گردید. پدرش میرعبدالرحیم، روحانى بزرگوار و مادرش زنى پارسا بود. وى در دو سالگى مادرش را از دست داد.

    تحصیلات

    تحصیلات خود را در دوران کودکى و در مکتب‌خانه آغاز کرد و در سال 1319ش، وارد مدرسه علمیه ملا ابراهیم در شهر اردبیل شد. در دورانى که وى وارد مدرسه طلبگى گشت، این مدارس به علت اقدامات رضاشاه رونق چندانى نداشتند؛ مثلاً در همان زمان فقط چهار طلبه در آن مدرسه درس حوزوى مى‌خواندند. بعد از اینکه متفقین خاک ایران را اشغال کردند و رضاشاه برکنار شد، رونق این مدارس بیشتر شد؛ در نتیجه موسوى اردبیلى در همان مدرسه به تدریس مشغول گردید.

    وى در سال 1322 براى خواندن درس حوزوى در مراتب بالاتر، وارد شهر قم شد و حدوداً سه سال در این شهر اقامت گزید. وى در قم از محضر بزرگانى چون سید محمدرضا گلپایگانى و سید احمد خوانساری تلمذ نمود.

    در 16 آبان 1324 همراه با یکى از همشهریانش که هم‌زمان در قم طلبه بود، به طرف نجف حرکت کرد و از طریق اروندرود و با قایق به عراق رفت. در نجف وى همراه با هم‌سفرش به مدرسه «سید» رفت و حدوداً دو سال در نجف اقامت داشت.

    بعد از مدتى جو سیاسى عراق به هم ریخت و هم‌زمان نامه‌اى نیز حاکى از بیمارى پدرش به دست وى رسید. مجموع این رویدادها باعث شد که وى به همراه دو تن دیگر از دوستانش به قم بازگردد. نخست، تصورش بر این بود که دوباره به نجف براى ادامه تحصیل باز خواهد گشت، اما این گونه نشد. وى در قم فعالیت خود را در حوزه علمیه قم ادامه داد و حتى در انتشار مجله‌اى در قم به نام «مکتب اسلام» نیز سهیم بود.

    وى در سال 1339 به علت بیمارى و ضعف به توصیه پزشکان مجبور به مراجعت به اردبیل به‌طور موقتى شد. وى فعالیت‌هایى در اردبیل انجام داد که به علت نیمه‌کاره ماندن این فعالیت‌ها تا سال 1347 در اردبیل ماند تا این کارها به پایان برسند. فعالیت‌های وى در بازگشت به اردبیل، شامل بازسازى مدارس، تدریس علوم حوزوى و همچنین تصمیم به احداث یک کارخانه بود که با ممانعت شاه روبه‌رو شد.

    او در اردبیل فعالیت‌های سیاسى نیز انجام داد. در زمان جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل بود که در آن زمان حکومت ایران از اسرائیل حمایت و بر ضد اعراب خبر منتشر مى‌کرد که موسوى اردبیلى در منبرهاى خود به حمایت از اعراب سخنرانى کرد و باعث شد که حکومت تصمیم به دستگیرى وى بگیرد؛ هرچند به خاطر اعتصاب بقیه روحانیون از این کار منصرف شده، به تذکر اکتفا کرد.

    یکى از آثار او که در اردبیل انتشار یافت، کتاب «جمال ابهى» بود که در پاسخ به اظهارات بهائیان نوشته شده بود. شهر اردبیل محل زندگى یکى از هجده نفر از پیروان اولیه على‌محمد باب، به نام ملا یوسف اردبیلى بود. بهائیان، ملا یوسف اردبیلى را اهل روستاى ملا یوسف در نزدیکى اردبیل مى‌دانند.

    وى در سال 1347 به خاطر فشارهاى حکومت تصمیم به مهاجرت به تهران مى‌گیرد و براى اینکه دولت متوجه تصمیمش نشود، به بهانه کمک به زلزله‌زدگان مشهد از اردبیل خارج مى‌گردد و به تهران مى‌آید. ایشان در تهران ضمن ادامه تدریس خارج فقه، چند نهاد فرهنگی را تأسیس نمود. اول: مسجد و کانون توحید در خیابان پرچم. دوم: مدارس راهنمایى و دبیرستان مفید و سوم: مؤسسه خیریه مکتب امیرالمؤمنین علیه‌السّلام.

    در سال 1357، ایشان علاوه بر عضویت در شورای انقلاب، در جامعه روحانیت مبارز تهران نیز عضویت داشتند، و همچنین از اعضاء هیئت مؤسس جامعة الزهراء قم نیز بودند. در سال 1358 دادستان کل کشور و عضو مجلس خبرگان رهبرى دوره اول از تهران گردیدند.

    ایشان در سال 1360 رئیس دیوان عالى کشور گردیدند. وى در سال 1368 در پى رحلت امام خمینى(ره) به شهر مقدس قم هجرت کرد و به ادامه تدریس خارج فقه پرداختند. همچنین تأسیس دانشگاه مفید از دیگر کارهای ایشان پس از مراجعت به قم می‌باشد.

    وفات

    سرانجام ایشان در سوم آذر ماه سال 1395ش به دلیل عارضه قلبی درگذشت.

    آثار

    1. فقه الحدود و التعزیرات؛
    2. فقه القضاء؛
    3. فقه الشرکة على نهج الفقه و القانون؛
    4. فقه المضاربة؛
    5. حاشیه بر خیارات مکاسب؛
    6. یک دوره کامل اصول فقه؛
    7. تقریرات دروس فقه و اصول آیات عظام حکیم و خوئى؛
    8. الرسائل الفقهیة؛
    9. مقالاتى در تفسیر قرآن؛
    10. یک دوره اقتصاد اسلامى بر اساس کتاب و سنت؛
    11. مناسک حج؛
    12. نهج الرشاد (رساله عملیه به زبان عربى)؛
    13. العروة الوثقى مع تعلیقات الموسوى الاردبیلى.

    وابسته‌ها