۸۴٬۵۹۸
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ه ی ' به 'ه‌ی '
جز (جایگزینی متن - 'رده:شهریور(98)' به '') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ی ' به 'ه‌ی ') |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|نسفی (ابهام زدایی)}} | {{کاربردهای دیگر|نسفی (ابهام زدایی)}} | ||
'''عزيزالدين بن محمد نسفى'''، معروف به عزیزالدین نسفی، يكى از شخصيت‌هاى برجسته حوزه عرفان اسلامى است كه نسبتا ناشناس مانده است. وى از صوفيان ارجمند و پركار سده هفتم هجرى است كه نقش مهم او در معرفى و تشريح تفكرات عرفا و حكيمان صوفى‌مشرب، مخصوصاً [[ابن عربی، محمد بن علی|محيى‌الدين بن عربى]] (متوفای 638ق)، به زبان فارسى، به‌حق بازشناخته نشده است. | |||
== ولادت == | |||
متأسفانه جز اطلاعاتى كلى، اندكى از سوابق خانوادگى، نياكان و سوابق عمر نسفى، به‌ويژه از دوران جوانى او، در دست نيست، جز آنكه مى‌دانيم در يكى از واپسين سال‌هاى نامعلوم سده ششم يا نخستين سال‌هاى سده هفتم در شهر نسف (يا نخشب) ماوراءالنهر، چشم به جهان گشود. | |||
در جوانى به بخارا رفت و تا 671ق، آنجا ماند؛ در اين سال كه يكى از مخرب‌ترين تجاوزات مغول تحت فرمان اباقا خان آغاز گرديد، از بخارا بيرون شد و يك‌چند در خراسان و مدتى در اصفهان به سر برد. سرانجام، به شيراز مهاجرت كرد و در ابرقوه رحل اقامت افكند و همان جا بدرود حيات گفت. | |||
== شاگردان و مریدان == | |||
بنا به نوشته‌ی دکتر [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در کتاب [[سعدالدّین حموی (زندگی، سلوک و اندیشه)|سعدالدّین حموی (زندگی، سلوک و اندیشه)]] در بخش شاگردان و مریدان: [[عزیزالدین نسفی]]، مهمترین شاگرد و مرید شیخ [[سعد الدین حموی]] است. متأسّفانه او نیز به مانند استادش چندان شناخته شده نیست و از زندگی و حیات او چیز زیادی نمی دانیم. تنها بخت ما در شناخت او، وجود چند اثر مشهور اوست که ما را هر چند به دقّت با زندگی او آشنا نمی‌کند، ولی افکار او را می‌توانیم از دل همین آثار استخراج کنیم و مورد نظر قرار بدهیم.<ref>سعد الدین حموی (زندگی، سلوک و اندیشه)، صص 202-201</ref>. بنابر این پژوهش و دیگر آثار استاد [[کاظم محمّدی]] به مانند: [[آشنایی با مکتب کبرویه]]، [[علاءالدوله سمنانی پیر عارفان]]، [[نجم کبری]] می‌توان دریافت که شیخ [[عزیزالدین نسفی]] یکی از شیوخ طریقت و از خلفای شیخ [[نجم الدّین کبری]] بوده که بعد از استاد خود [[سعدالدین حموی]] نیز به گسترش طریقت کبرویه اهتمام داشته است. چنانکه آثار [[عزیزالدین نسفی]] یکی از مهمترین منابع برای بیان اهداف کبرویه و شناخت دقیقتر شیخ [[سعد الدین حموی]] است. | |||
== عصر نسفى == | == عصر نسفى == | ||
نسفى، در يكى از بحرانى‌ترين ادوار تاريخ ايران و ماوراءالنهر مى‌زيست. او نظاره‌گر بزرگ‌ترين فجايع و مصيبت‌هايى بود كه بر سر مردم اين مرز و بوم رفته است. به‌طورى‌كه نوشته‌اند نسفى همه كسانش را در فتنه‌هاى پياپى مغول از دست داد و به همين دليل از بخارا راهى خراسان گرديد. او به سبب اوضاع نابسامان ماوراءالنهر و خراسان كه مجالى براى تعليم و تصنيف نمى‌گذاشت، بيشتر كتاب‌هاى خود را در خلال اقامت‌هاى كوتاه و بلند خود در کرمان، شيراز، اصفهان و سرانجام در ابرقوه نوشت. | نسفى، در يكى از بحرانى‌ترين ادوار تاريخ ايران و ماوراءالنهر مى‌زيست. او نظاره‌گر بزرگ‌ترين فجايع و مصيبت‌هايى بود كه بر سر مردم اين مرز و بوم رفته است. به‌طورى‌كه نوشته‌اند نسفى همه كسانش را در فتنه‌هاى پياپى مغول از دست داد و به همين دليل از بخارا راهى خراسان گرديد. او به سبب اوضاع نابسامان ماوراءالنهر و خراسان كه مجالى براى تعليم و تصنيف نمى‌گذاشت، بيشتر كتاب‌هاى خود را در خلال اقامت‌هاى كوتاه و بلند خود در کرمان، شيراز، اصفهان و سرانجام در ابرقوه نوشت. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۹: | ||
== مذهب نسفى == | == مذهب نسفى == | ||
رعايت بى‌طرفى از سويى و ملاحظه‌كارى و مصلحت‌انديشى از سويى ديگر، موجب شده كه حتى مذهب نسفى در پرده ابهام بماند؛ گرچه وجود بعضى قرائن، افرادى را در اين گمان انداخته كه نسفى را شيعى بدانند، اما حقيقت آن است كه در اين مورد نمى‌توان سخنى به قطع و يقين اظهار داشت. | |||
== وفات == | |||
سال وفات نسفى را مختلف نوشته‌اند كه بعضى مسلما باطل و برخى درخور اعتماد صددرصد نيست؛ به‌هرحال، از سنواتى كه نسفى در بعضى از آثارش ذكر كرده و بنا به قرائن ديگر، سال درگذشت نسفى بايد بين سال‌هاى 680 و 699ق، رخ داده باشد. | |||
== آثار == | == آثار == | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۸: | ||
# مبدأ و معاد: رساله‌اى است در پنج فصل درباره مبدأ و معاد كه حدود 679ق، در شيراز تأليف شده است. | # مبدأ و معاد: رساله‌اى است در پنج فصل درباره مبدأ و معاد كه حدود 679ق، در شيراز تأليف شده است. | ||
# كشف الصراط: در انتساب اين كتاب به نسفى، ترديد وجود دارد، اما چون محتواى آن با مندرجات ديگر آثار نسفى، مشابهت‌هاى زيادى دارد، بر فرض هم كه به قلم عزيز نسفى نباشد، احتمالا به توسط كسى تصنيف شده كه با انديشه‌ها و آثار وى آشنايى كامل داشته است. چنين شخصى مى‌تواند يكى از مريدان وى بوده باشد. | # كشف الصراط: در انتساب اين كتاب به نسفى، ترديد وجود دارد، اما چون محتواى آن با مندرجات ديگر آثار نسفى، مشابهت‌هاى زيادى دارد، بر فرض هم كه به قلم عزيز نسفى نباشد، احتمالا به توسط كسى تصنيف شده كه با انديشه‌ها و آثار وى آشنايى كامل داشته است. چنين شخصى مى‌تواند يكى از مريدان وى بوده باشد. | ||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
[[:noormags:36282|كيوانى، مجدالدين، عزيز نسفى و آثار او، كتاب ماه ادبيات و فلسفه، بهمن 1378،ش 28، ص 34 - 37]] | |||
كيوانى، مجدالدين، عزيز نسفى و آثار او، كتاب ماه ادبيات و فلسفه، بهمن 1378،ش 28، ص 34 - 37. | . | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[زبدة الحقایق]] | [[زبدة الحقایق]] | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۹: | ||
[[مجموعه رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل]] | [[مجموعه رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل]] | ||
[[سعدالدّین حموی (زندگی، سلوک و اندیشه)]] | |||
[[گنجینه عرفان]] | [[گنجینه عرفان]] | ||
[[مجموعه رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل]] | [[مجموعه رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل]] | ||
[[آشنایی با مکتب کبرویه]] | |||
[[علاءالدوله سمنانی پیر عارفان]] | |||
[[نجم کبری]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||