طبقات علماء أفريقية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR80126J1.jpg | عنوان = طبقات علماء أفريقية | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = خشنی، محمد بن عبدالسلام (نويسنده) عزب، محمد زینهم محمد (مقدمه نويس) عزب، محمد زینهم محمد ( محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کن...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''طبقات علماء إفريقية'''، تألیف زاهد، شاعر، نحوی، واژه‌شناس و محدث اندلسی قرطبی قرن سوم هجری قمری، [[ابوعبدالله محمد بن عبدالسلام خُشَنی]] (۲۱۸-۲۸۶ق)، تاریخ افریقیه (تونس) را تا دولت فاطمیان با معرفی دانشوران آن منطقه ترسیم می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[محمد زینهم محمد عزب]] این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای سودمند نوشته و نویسنده و کتابش را معرفی کرده است. البته این محقق، اثر حاضر را بر اساس نسخه‌های خطی تصحیح نکرده، بلکه بر نسخه چاپی قدیمی الجزایر اعتماد کرده و تعلیقاتی بر آن افزوده و ضبط اسامی را برطبق منابع معاصر [[خشنی]] انجام داده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>.
'''طبقات علماء إفريقية'''، تألیف زاهد، شاعر، نحوی، واژه‌شناس و محدث اندلسی قرطبی قرن سوم هجری قمری، [[خشنی، محمد بن عبدالسلام|ابوعبدالله محمد بن عبدالسلام خُشَنی]] (۲۱۸-۲۸۶ق)، تاریخ افریقیه (تونس) را تا دولت فاطمیان با معرفی دانشوران آن منطقه ترسیم می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[عزب، محمد زینهم محمد|محمد زینهم محمد عزب]] این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای سودمند نوشته و نویسنده و کتابش را معرفی کرده است. البته این محقق، اثر حاضر را بر اساس نسخه‌های خطی تصحیح نکرده، بلکه بر نسخه چاپی قدیمی الجزایر اعتماد کرده و تعلیقاتی بر آن افزوده و ضبط اسامی را برطبق منابع معاصر [[خشنی، محمد بن عبدالسلام|خشنی]] انجام داده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>.


==هدف و روش==
==هدف و روش==
* نویسنده بدون مقدمه وارد اصل مطلب شده است و در نتیجه، انگیزه، اهداف و چگونگی‌های نگارش این اثر، پنهان مانده است.
* نویسنده بدون مقدمه وارد اصل مطلب شده است و در نتیجه، انگیزه، اهداف و چگونگی‌های نگارش این اثر، پنهان مانده است.
* [[محمد زینهم محمد عزب]]، کتاب حاضر را از آثار ارزشمندی شمرده است که به بررسی تاریخ غربِ جهان اسلام می‌پردازد و تاریخ افریقیه (تونس) را از آغاز تا دولت اغلبیان و تشکیل حکومت فاطمیان، توضیح می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.
* [[عزب، محمد زینهم محمد|محمد زینهم محمد عزب]]، کتاب حاضر را از آثار ارزشمندی شمرده است که به بررسی تاریخ غربِ جهان اسلام می‌پردازد و تاریخ افریقیه (تونس) را از آغاز تا دولت اغلبیان و تشکیل حکومت فاطمیان، توضیح می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.


==ساختار و محتوا==
==ساختار و محتوا==
خط ۳۶: خط ۳۶:


==نمونه مباحث==
==نمونه مباحث==
* ابوجعفر بن خیرون: او طلب و عنایت و مسافرتی داشت و برخی از کتاب‌های [[داوود]] را به قیروان وارد کرد و خبر یافتم که او کتاب [[نسب الشيعة و أخبارهم]] را برای عبیدالله نوشته و منصوب به امر قضاوت شده بود و گفته شده که محمد بن عمر مروذی با او کینه داشت و همو سعایت کرد تا سرانجام ابن خیرون کشته شد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص44</ref>.
* ابوجعفر بن خیرون: او طلب و عنایت و مسافرتی داشت و برخی از کتاب‌های داوود را به قیروان وارد کرد و خبر یافتم که او کتاب [[نسب الشيعة و أخبارهم]] را برای عبیدالله نوشته و منصوب به امر قضاوت شده بود و گفته شده که محمد بن عمر مروذی با او کینه داشت و همو سعایت کرد تا سرانجام ابن خیرون کشته شد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص44</ref>.
* سلیمان معروف به فرّاء: اعتقاد داشت که قرآن، مخلوق است و در این موضوع مناظره و جدل می‌کرد و وارد بغداد شد و او سخنی در باب واژگان مشکل قرآن دارد و در این زمینه کتابی نوشته است و شنیدم که کسی می‌گفت که او این کتاب را از کتاب «مشكل القرآن» نوشته قطرب نحوی جدا کرده است. همچنین فرّاء کتابی در باب اعلام نبوت و اثری در مورد مذهبش در موضوع خلق قرآن دارد<ref>ر.ک: همان، ص75</ref>.
* سلیمان معروف به فرّاء: اعتقاد داشت که قرآن، مخلوق است و در این موضوع مناظره و جدل می‌کرد و وارد بغداد شد و او سخنی در باب واژگان مشکل قرآن دارد و در این زمینه کتابی نوشته است و شنیدم که کسی می‌گفت که او این کتاب را از کتاب «مشكل القرآن» نوشته قطرب نحوی جدا کرده است. همچنین فرّاء کتابی در باب اعلام نبوت و اثری در مورد مذهبش در موضوع خلق قرآن دارد<ref>ر.ک: همان، ص75</ref>.


==انتقاد==
==انتقاد==
* به نظر می‌رسد مراجعه به نسخه‌های خطی این کتاب لازم است و متأسفانه این کار انجام نشده و افزون بر خطاهای فراوان در حروف‌چینی، در موارد متعددی ابهام در این اثر وجود دارد و شاید برخی از اشکالات بر نویسنده وارد باشد؛ از جمله اینکه در کتاب حاضر که شخصیت‌شناسی و تاریخی است، توجهی به تعیین زمان و تاریخ حوادث نشده و به‌‌اصطلاح گرفتار آسیب «فقر تاریخی‌نگری» است؛ به‌عنوان مثال: [[خُشَنی]] درباره «ابن ابی‌روح ملقب به بغله» نوشته است: «هو اليوم حيٌّ»<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>؛ یعنی: (((او امروز زنده است)))، ولیکن: «امروز»، ابهام دارد و معلوم نیست که به کدام تاریخ اشاره دارد.
* به نظر می‌رسد مراجعه به نسخه‌های خطی این کتاب لازم است و متأسفانه این کار انجام نشده و افزون بر خطاهای فراوان در حروف‌چینی، در موارد متعددی ابهام در این اثر وجود دارد و شاید برخی از اشکالات بر نویسنده وارد باشد؛ از جمله اینکه در کتاب حاضر که شخصیت‌شناسی و تاریخی است، توجهی به تعیین زمان و تاریخ حوادث نشده و به‌‌اصطلاح گرفتار آسیب «فقر تاریخی‌نگری» است؛ به‌عنوان مثال: [[خشنی، محمد بن عبدالسلام|خُشَنی]] درباره «ابن ابی‌روح ملقب به بغله» نوشته است: «هو اليوم حيٌّ»<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>؛ یعنی: «او امروز زنده است»، ولیکن: «امروز»، ابهام دارد و معلوم نیست که به کدام تاریخ اشاره دارد.


==پانویس==
==پانویس==