دانشگاه پهلوی به روایت اسناد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'واسطه ی ' به 'واسطه‌ی '
جز (جایگزینی متن - 'گونه ای ' به 'گونه‌ای ')
جز (جایگزینی متن - 'واسطه ی ' به 'واسطه‌ی ')
خط ۳۶: خط ۳۶:
سرزمین فارس همانند دوران باستان در دوره‌ی اسلامی نیز از اهمیت فراوان تاریخی برخوردار بود. استان فارس در دوره‌های مختلف شامل بخش وسیعی از خاک ایران بوده است و همچنین موقعیت جغرافیایی آن به گونه‌ای است که از طریق خلیج فارس با تمدن اروپایی ارتباط و آشنایی داشت، از زمان های دور بازرگانان و تجار خارجی به این منطقه رفت و آمد و داد و ستد داشته‌اند. بدین ترتیب ایالت فارس به عنوان دروازه ی جنوبی ورود نوگرایی و تحول خواهی ایران محسوب می‌شود. علاوه بر این، ایالت فارس به عنوان مهد فرهنگ و تاریخ ایران همواره در صحنه ی استقلال و آزادی خواهی، کانون مبازات ضد استعماری بوده است. شهر شیراز نیز به عنوان شهری قدیمی گذشته ای دیرینه دارد، شهری که وارث و نگهدارنده ی فرهنگ و تمدن سرزمین ایران محسوب و از قدیم الایام لقب «دارالعلم» داشته، و بزرگان و اندیشمندانی از ادب و فرهنگ و معارف اسلامی را - که هرکدام در دوران مختلفی از تاریخ ایران صاحب مکتب بوده اند - در دامن خود پرورانده است. شیراز به دلیل مرکزیت سیاسی و اجتماعی منطقه ی فارس، که در برگیرنده ی بخش وسیعی از قسمت‌های جنوبی کشور است، همواره در تحولات سیاسی - اجتماعی تاریخ ایران نقش بسزایی داشته است. همچنین جاذبه های گردشگری و مراکز صنعتی موجب حضور گسترده ی اتباع خارجی در شیراز شده است.
سرزمین فارس همانند دوران باستان در دوره‌ی اسلامی نیز از اهمیت فراوان تاریخی برخوردار بود. استان فارس در دوره‌های مختلف شامل بخش وسیعی از خاک ایران بوده است و همچنین موقعیت جغرافیایی آن به گونه‌ای است که از طریق خلیج فارس با تمدن اروپایی ارتباط و آشنایی داشت، از زمان های دور بازرگانان و تجار خارجی به این منطقه رفت و آمد و داد و ستد داشته‌اند. بدین ترتیب ایالت فارس به عنوان دروازه ی جنوبی ورود نوگرایی و تحول خواهی ایران محسوب می‌شود. علاوه بر این، ایالت فارس به عنوان مهد فرهنگ و تاریخ ایران همواره در صحنه ی استقلال و آزادی خواهی، کانون مبازات ضد استعماری بوده است. شهر شیراز نیز به عنوان شهری قدیمی گذشته ای دیرینه دارد، شهری که وارث و نگهدارنده ی فرهنگ و تمدن سرزمین ایران محسوب و از قدیم الایام لقب «دارالعلم» داشته، و بزرگان و اندیشمندانی از ادب و فرهنگ و معارف اسلامی را - که هرکدام در دوران مختلفی از تاریخ ایران صاحب مکتب بوده اند - در دامن خود پرورانده است. شیراز به دلیل مرکزیت سیاسی و اجتماعی منطقه ی فارس، که در برگیرنده ی بخش وسیعی از قسمت‌های جنوبی کشور است، همواره در تحولات سیاسی - اجتماعی تاریخ ایران نقش بسزایی داشته است. همچنین جاذبه های گردشگری و مراکز صنعتی موجب حضور گسترده ی اتباع خارجی در شیراز شده است.


سیاست‌های باستانگرایانه و بازگشت به دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی ایران باستان در دوره‌ی پهلوی دوم موجب شد تا موقعیت خاص فارس به ویژه شیراز به عنوان مهد تمدن ایران باستان مورد توجه کارگزاران حکومت قرار بگیرد و تأسیس دانشگاه پهلوی به عنوان بزرگترین دانشگاه خاورمیانه با شناخت از وضعیت خاص این منطقه صورت بگیرد. دانشجویان دانشگاه پهلوی ویژگی‌های متمایزی نسبت به سایر دانشجویان کشور داشتند، زیرا به واسطه ی ارتباطاتی که دانشگاه با سایر دانشگاه های جهان داشت، اکثر دانشجویان با آگاهی از وضعیت سایر کشورهای پیشرفته و مقایسه‌ی آن‌ها با اوضاع کشور خود در پی یافتن علل عقب ماندگی ایران و جستجوی راهکارهای پیشرفت و بالندگی آن بودند.
سیاست‌های باستانگرایانه و بازگشت به دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی ایران باستان در دوره‌ی پهلوی دوم موجب شد تا موقعیت خاص فارس به ویژه شیراز به عنوان مهد تمدن ایران باستان مورد توجه کارگزاران حکومت قرار بگیرد و تأسیس دانشگاه پهلوی به عنوان بزرگترین دانشگاه خاورمیانه با شناخت از وضعیت خاص این منطقه صورت بگیرد. دانشجویان دانشگاه پهلوی ویژگی‌های متمایزی نسبت به سایر دانشجویان کشور داشتند، زیرا به واسطه‌ی ارتباطاتی که دانشگاه با سایر دانشگاه های جهان داشت، اکثر دانشجویان با آگاهی از وضعیت سایر کشورهای پیشرفته و مقایسه‌ی آن‌ها با اوضاع کشور خود در پی یافتن علل عقب ماندگی ایران و جستجوی راهکارهای پیشرفت و بالندگی آن بودند.


حضور گسترده ی دانشجویان دانشگاه پهلوی در اعتصابات، تظاهرات، تحصن‌ها و سخنرانی‌ها، ائتلاف و همکاری آن‌ها با سایر گروه های اجتماعی مردم شیراز، نشانگر این است که علی رغم سرمایه گذاری و تبلیغات گسترده در شیراز، حکومت پهلوی نتوانست به جز جذب اندکی از طبقات خاص جامعه، طبقات اصلی را با خود همراه سازد. با قیام 15 خرداد 1342 و شروع جنبش دینی - سیاسی، دانشجویان نیز متأثر از این جنبش به فعالیت پرداختند. خرداد سال 1342 را می‌توان نقطه عطفی در تاریخ مبارزات ملت ایران دانست، زیرا بسیاری از معادلات حاکم بر روند جریان‌های فکری را تحت الشعاع خود قرار داد. قیام 15 خرداد به عنوان جریان کاملا برخاسته از تفکر دینی و نیز با غایت و هدفی دینی و از همه مهم تر برخورداری از رهبری یک مرجع دینی توانست اکثریت اقشار جامعه‌ی ایران آن روز را با خود همراه سازد. فراگیری وسیع قیام 15 خرداد و همراهی آحاد مردم با رهبر آن و نیز حوادث پس از آن، باعث شد تا ایدئولوژی دینی به عنوان راهکار مناسب مبارزه در میان جوانان بالاخص دانشجویان مطرح و مورد توجه قرار گیرد.  
حضور گسترده ی دانشجویان دانشگاه پهلوی در اعتصابات، تظاهرات، تحصن‌ها و سخنرانی‌ها، ائتلاف و همکاری آن‌ها با سایر گروه های اجتماعی مردم شیراز، نشانگر این است که علی رغم سرمایه گذاری و تبلیغات گسترده در شیراز، حکومت پهلوی نتوانست به جز جذب اندکی از طبقات خاص جامعه، طبقات اصلی را با خود همراه سازد. با قیام 15 خرداد 1342 و شروع جنبش دینی - سیاسی، دانشجویان نیز متأثر از این جنبش به فعالیت پرداختند. خرداد سال 1342 را می‌توان نقطه عطفی در تاریخ مبارزات ملت ایران دانست، زیرا بسیاری از معادلات حاکم بر روند جریان‌های فکری را تحت الشعاع خود قرار داد. قیام 15 خرداد به عنوان جریان کاملا برخاسته از تفکر دینی و نیز با غایت و هدفی دینی و از همه مهم تر برخورداری از رهبری یک مرجع دینی توانست اکثریت اقشار جامعه‌ی ایران آن روز را با خود همراه سازد. فراگیری وسیع قیام 15 خرداد و همراهی آحاد مردم با رهبر آن و نیز حوادث پس از آن، باعث شد تا ایدئولوژی دینی به عنوان راهکار مناسب مبارزه در میان جوانان بالاخص دانشجویان مطرح و مورد توجه قرار گیرد.