۱۴٬۹۰۰
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | ') |
||
| (۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR03689J1.jpg | | تصویر =NUR03689J1.jpg | ||
| عنوان =الاثناعشریة فی الصلاة الیومیة | | عنوان =الاثناعشریة فی الصلاة الیومیة | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر =الصلوة الیومیة | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حسون، محمد]] (محقق) | [[حسون، محمد]] (محقق) | ||
[[شیخ بهایی، محمد بن حسین]] ( | [[شیخ بهایی، محمد بن حسین]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 186 /ش9الف2 | | کد کنگره =BP 186 /ش9الف2 | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| مکان نشر =قم - ایران | | مکان نشر =قم - ایران | ||
| سال نشر = 1409 ق | | سال نشر = 1409 ق | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03689AUTOMATIONCODE | |||
| کد اتوماسیون = | |||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03689 | |||
| کتابخوان همراه نور =03689 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الإثنا عشرية في الصلاة اليومية''' تألیف [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | {{کاربردهای دیگر| الإثناعشرية (ابهام زدایی)}} | ||
'''الإثنا عشرية في الصلاة اليومية''' تألیف [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]]، [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|محمد بن حسین بن عبدالصمد حارثى]] (م 1030 ق). اين كتاب، فقه استدلالى است و از زمان نگارش مورد توجه علما و فقها واقع شده و حواشى و شروح متعددى بر آن نوشته شده و حتى به شعر درآمده و ترجمه شده است. | |||
كتاب الإثنا عشرية في الصلاة یکى از كتب كم حجم و ارزشمند [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] «قده» مى‌باشد. | |||
اين كتاب به سبک | اين كتاب به سبک فقه تفريعى و استدلالى نوشته شده كه در آن اقوال فقها و روايات به صورت بسيار مختصر مورد بحث واقع شده است. | ||
علاوه بر كتاب صلاة، چهار كتاب ديگر طهارت، صوم، زكاة و حج با نام «الإثنا عشرية» در زمان‌هاى مختلف توسط [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | علاوه بر كتاب صلاة، چهار كتاب ديگر طهارت، صوم، زكاة و حج با نام «الإثنا عشرية» در زمان‌هاى مختلف توسط [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] تأليف شده است. | ||
==اهميت كتاب== | ==اهميت كتاب== | ||
مؤلف در اين كتاب آنچه متعلّق به نماز از واجبات و مستحبات است در نوشته‌اى متين و روان و به دور از زياده گويى و كم گويى، جمع‌آورى نموده است و گاهى تفصيل مباحث كتاب را به ديگر كتب فقهى‌اش همچون «حبل المتين» و «رسالة في قصر الصلاة في الأماكن الأربعة» ارجاع داده است. (صفحات 30، 41، 33). | مؤلف در اين كتاب آنچه متعلّق به نماز از واجبات و مستحبات است در نوشته‌اى متين و روان و به دور از زياده گويى و كم گويى، جمع‌آورى نموده است و گاهى تفصيل مباحث كتاب را به ديگر كتب فقهى‌اش همچون «حبل المتين» و «رسالة في قصر الصلاة في الأماكن الأربعة» ارجاع داده است. (صفحات 30، 41، 33). | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۱: | ||
تأليفات متعدد مؤلف و احاطۀ علمى وى بر علوم مختلف همچون فقه، اصول فقه، حديث، رجال، تفسير، لغت و رياضيات آثار علمى او را از نظر جامع‌نگرى در طرح مسائل، ممتاز نموده و اين كتاب نيز همچون كتاب‌هاى ديگر وى داراى اين خصوصيت ارزشمند مى‌باشد. | تأليفات متعدد مؤلف و احاطۀ علمى وى بر علوم مختلف همچون فقه، اصول فقه، حديث، رجال، تفسير، لغت و رياضيات آثار علمى او را از نظر جامع‌نگرى در طرح مسائل، ممتاز نموده و اين كتاب نيز همچون كتاب‌هاى ديگر وى داراى اين خصوصيت ارزشمند مى‌باشد. | ||
نوشتن حواشى مصنف در قسمت حواشى كتاب كه با عبارت «منه مد ظله العالي» به | نوشتن حواشى مصنف در قسمت حواشى كتاب كه با عبارت «منه مد ظله العالي» به پایان رسيده است و شماره گذارى آنان توسط ناشر كتاب برای توضيح عبارت‌هاى كتاب از ارزش‌هاى چاپ موجود كتاب مى‌باشد. | ||
[[آقا بزرگ تهرانى]] دربارۀ اين حواشى مى‌نويسد: و عليه حواش منه كثيرة. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/1 117). | [[آقا بزرگ تهرانى]] دربارۀ اين حواشى مى‌نويسد: و عليه حواش منه كثيرة. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/1 117). | ||
از ديگر ارزش‌هاى چاپ موجود، فهارست عامه شامل آيات قرآن، احاديث، اعلام، اماكن، الفاظ مفسره، كتب مذكور در متن، مصادر تحقيق و فهرست موضوعات مى‌باشد كه در استفادۀ خواننده از كتاب بسيار كارگشا و مفيد است. [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | از ديگر ارزش‌هاى چاپ موجود، فهارست عامه شامل آيات قرآن، احاديث، اعلام، اماكن، الفاظ مفسره، كتب مذكور در متن، مصادر تحقيق و فهرست موضوعات مى‌باشد كه در استفادۀ خواننده از كتاب بسيار كارگشا و مفيد است. [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] در خطبۀ كتاب دربارۀ آن مى‌نويسد: | ||
هذه مقالة لطيفة في واجبات الصلاة اليوميّة و مستحباتها، مرتبة الفصول على نهج قريب يسهل تناوله على الطلاب، و أسلوب غريب يهيش إليه أولوا الألباب. | هذه مقالة لطيفة في واجبات الصلاة اليوميّة و مستحباتها، مرتبة الفصول على نهج قريب يسهل تناوله على الطلاب، و أسلوب غريب يهيش إليه أولوا الألباب. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۲: | ||
تأليف كتاب در 17 ربيع الأول سال 1012ق به | تأليف كتاب در 17 ربيع الأول سال 1012ق به پایان رسيده است. | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]](ج /1 117) به دو چاپ آن اشاره نموده است: | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]](ج /1 117) به دو چاپ آن اشاره نموده است: | ||
- | - یکى مستقل و در سال 1307 ق | ||
- ديگرى در كنار «التبصرة» [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] در سال 1309 ق. | - ديگرى در كنار «التبصرة» [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] در سال 1309 ق. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۲: | ||
كتاب موجود در ابتدا توسط مؤسسۀ آل البيت لإحياء التراث در شمارۀ 12 نشريۀ «تراثنا» انتشار يافته است و بعدها توسط انتشارات كتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى در سال 1409ق چاپ شده است. | كتاب موجود در ابتدا توسط مؤسسۀ آل البيت لإحياء التراث در شمارۀ 12 نشريۀ «تراثنا» انتشار يافته است و بعدها توسط انتشارات كتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى در سال 1409ق چاپ شده است. | ||
مصحح و محقق آن شيخ محمد حسون بوده و [[مرعشی، محمود| | مصحح و محقق آن شيخ محمد حسون بوده و [[مرعشی، محمود|سيد محمود مرعشى]] بر اين امر اشراف داشته است. | ||
==نسخه‌ها== | ==نسخه‌ها== | ||
| خط ۷۱: | خط ۶۹: | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به سه نسخه اشاره شده است كه عبارتند از: | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به سه نسخه اشاره شده است كه عبارتند از: | ||
- نسخۀ متعلّق به كتابخانۀ | - نسخۀ متعلّق به كتابخانۀ سيد حسن صدرالدين و به خط شيخ عبدالوحيد بن نعمت‌الله جيلانى، از شاگردان مؤلف كه مربوط به سال 1023ق است. | ||
- نسخۀ متعلق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى، مربوط به سال 1027 ق. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/1 117). | - نسخۀ متعلق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى، مربوط به سال 1027 ق. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/1 117). | ||
- نسخۀ متعلق به كتابخانۀ صدر، به خط | - نسخۀ متعلق به كتابخانۀ صدر، به خط سيد ماجد بن هاشم بن حسین بحرانى (م 1028 ق) كه در سال 1012ق پایان يافته است و آن را برای مؤلف خوانده است و وى آن را اجازه داده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/6 12). | ||
==نسخه‌هاى معتبر== | ==نسخه‌هاى معتبر== | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۰: | ||
در چاپ موجود از دو نسخۀ خطى بصورت تلفيقى استفاده شده است. اختلاف در بين اين دو نسخه كم بوده و فقط در 7 مورد مى‌باشد كه در حاشيۀ كتاب ذكر شده است. | در چاپ موجود از دو نسخۀ خطى بصورت تلفيقى استفاده شده است. اختلاف در بين اين دو نسخه كم بوده و فقط در 7 مورد مى‌باشد كه در حاشيۀ كتاب ذكر شده است. | ||
نسخۀ اول متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى با شمارۀ 2683، به خط زين‌الدين على نباطى، مربوط به سال 1012ق است. اين نسخه تقريبا دو ماه پس از تأليف كتاب | نسخۀ اول متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى با شمارۀ 2683، به خط زين‌الدين على نباطى، مربوط به سال 1012ق است. اين نسخه تقريبا دو ماه پس از تأليف كتاب برای مؤلف خوانده شده و وى آن را اجازه داده است. | ||
نسخۀ دوم متعلّق به كتابخانۀ آیت‌الله | نسخۀ دوم متعلّق به كتابخانۀ آیت‌الله سيد مرعشى نجفى، با شمارۀ 75، به خط سيد سليمان بن سيد محمد بن شدقم حسینى است. اين نسخه در سال 1013ق پایان يافته است و در سال 1016ق برای [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] خوانده شده و ايشان آن را اجازه داده است. | ||
در حواشى دو نسخه، | در حواشى دو نسخه، عبارت‌هایى برای توضيح متن توسط مؤلف نوشته شده كه با عبارت‌هاى «منه مد ظله» و «لا منه مد ظله العالي» به پایان رسيده است. | ||
==كار گروه تحقيق== | ==كار گروه تحقيق== | ||
گروه تحقيق | گروه تحقيق برای استفادۀ آسان‌تر و كامل‌تر خوانندگان و آمادگى چاپ آن، دست به كارهاى ارزشمندى زده كه عبارتند از: | ||
# تقطيع متن كتاب به | # تقطيع متن كتاب به تكه‌هایى و سپس تقسيم هر تكه به قسمت‌هایى بر حسب آنچه كه جنبۀ فنى تدوين كتاب لازم داشته است. | ||
# مقابلۀ دو نسخه و اشاره به اختلافات اندك اين دو نسخه در حاشيه. | # مقابلۀ دو نسخه و اشاره به اختلافات اندك اين دو نسخه در حاشيه. | ||
# استخراج آيات قرآن كريم و ضبط آنها. | # استخراج آيات قرآن كريم و ضبط آنها. | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۰۷: | ||
پس از آن هر كدام از اين دو از ده قسم داراى دوازده مصداق است كه در مجموع 144 مصداق مى‌شود. | پس از آن هر كدام از اين دو از ده قسم داراى دوازده مصداق است كه در مجموع 144 مصداق مى‌شود. | ||
بنابراین فصول اول تا سوم شامل افعال واجب زبانى، جنانى، اركانى است. | |||
فصول چهارم تا ششم، افعال مستحب لسانى، جنانى، اركانى است. | فصول چهارم تا ششم، افعال مستحب لسانى، جنانى، اركانى است. | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۱: | ||
#الأنوار البهيّة | #الأنوار البهيّة | ||
#:تأليف | #:تأليف سيد نور‌الدين على بن على بن حسن موسوى عاملى، برادر [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] (م 1068 ق). اين شرح در سال 1034ق نوشته شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/2 421). | ||
#الفوائد السريّة في شرح الإثنا عشرية في الصلاة | #الفوائد السريّة في شرح الإثنا عشرية في الصلاة | ||
#:تأليف شيخ [[بحرانی، سلیمان بن عبدالله|سليمان بن عبدالله ماحوزى بحرانى]] (م 1121 ق). ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/16 342). | #:تأليف شيخ [[بحرانی، سلیمان بن عبدالله|سليمان بن عبدالله ماحوزى بحرانى]] (م 1121 ق). ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/16 342). | ||
#حاشيه بر إثنا عشريۀ [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | #حاشيه بر إثنا عشريۀ [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] | ||
#:تأليف | #:تأليف سيد ماجد بن هاشم بن حسین بحرانى (م 1028 ق). | ||
#حاشيه بر إثنا عشريۀ [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | #حاشيه بر إثنا عشريۀ [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] | ||
#:تأليف علامه شيخ عبدالحسين بن قاسم حلى (م 1375 ق). | #:تأليف علامه شيخ عبدالحسين بن قاسم حلى (م 1375 ق). | ||
#حاشيه بر إثنا عشريۀ [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | #حاشيه بر إثنا عشريۀ [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] | ||
#:تأليف شيخ على بن احمد بن موسوى عاملى، شاگرد [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]]. | #:تأليف شيخ على بن احمد بن موسوى عاملى، شاگرد [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]]. | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۳: | ||
- ترجمة الإثنا عشرية الصلاتية البهائية | - ترجمة الإثنا عشرية الصلاتية البهائية | ||
تأليف صدرالدين محمد بن محمد بن محب تبريزى شهيد، شاگرد [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | تأليف صدرالدين محمد بن محمد بن محب تبريزى شهيد، شاگرد [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]]. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/4 74، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] /9 45). | ||
==مصادر== | ==مصادر== | ||
[[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] در متن كتاب از اقوال علما و منابع و مصادر مختلف استفاده كرده است. | ||
اما بزرگانى كه فقط نظر آنان بيان شده است عبارتند از: | اما بزرگانى كه فقط نظر آنان بيان شده است عبارتند از: | ||
| خط ۱۵۸: | خط ۱۵۶: | ||
- [[شيخ صدوق]] - [[شيخ مفيد]] | - [[شيخ صدوق]] - [[شيخ مفيد]] | ||
- [[علم‌الهدی، علی بن حسین| | - [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] - ابوالصلاح حلبى | ||
-[[ | -[[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] - [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]]. | ||
و امّا بزرگانى كه به كتب آنها اشاره شده عبارتند از: | و امّا بزرگانى كه به كتب آنها اشاره شده عبارتند از: | ||
# المبسوط، [[الخلاف]]، | # المبسوط، [[الخلاف]]، النهایة، تأليف [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (م 460 ق). | ||
# المعتبر، تأليف [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (م 676 ق). | # المعتبر، تأليف [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (م 676 ق). | ||
# منتهى المطلب، تأليف [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] (م 726 ق). | # منتهى المطلب، تأليف [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] (م 726 ق). | ||
| خط ۱۷۳: | خط ۱۷۱: | ||
[[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]] «قده» در حواشى كتاب علاوه بر مآخذ مذكور به منابع ديگرى نيز ارجاع داده است كه عبارتند از: | ||
- [[قطب راوندی، سعید بن | - [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله |قطب راوندى]] | ||
- | - سيد جمال‌الدين بن طاوس | ||
- [[ | - [[سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]] | ||
- [[ابن زهره، حمزه بن علی|ابن زهره]] | - [[ابن زهره، حمزه بن علی|ابن زهره]] | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۸۸: | ||
- صاحب كنز العرفان. | - صاحب كنز العرفان. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||