۱۹٬۵۱۳
ویرایش
الأغراض الطبية و المباحث العلائية (جرجاني): تفاوت میان نسخهها
الأغراض الطبية و المباحث العلائية (جرجاني) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۹
، ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | '
جز (جایگزینی متن - 'طـ' به 'ط') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | ') |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[جرجانی، اسماعیل بن حسن]] (نویسنده) | [[جرجانی، اسماعیل بن حسن]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| ناشر =بنياد فرهنگ ایران | | ناشر =بنياد فرهنگ ایران | ||
| مکان نشر =ایران - تهران | | مکان نشر =ایران - تهران | ||
| سال نشر =مجلد1: 1345ش, | | سال نشر =مجلد1: 1345ش, | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE33134AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE33134AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ = | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =33134 | ||
| کتابخوان همراه نور =33134 | | کتابخوان همراه نور =33134 | ||
| کد پدیدآور =3023 | | کد پدیدآور =3023 | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۲: | ||
}} | }} | ||
'''الأغراض الطبية و المباحث العلائية'''، تألیف [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|سید اسماعیل بن حسن بن محمد بن احمد حسینی جرجانی]]، طبیب نامدار سده پنجم و ششم هجری است. [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] این کتاب را در علم طب پس از دو کتاب دیگر خود، یعنی «[[ذخیره خوارزمشاهی]]» و «[[خفّي علائی (خفّ علائي یا الخفية العلائية)|خفی علایی]]» و به درخواست محمد بخاری، وزیر اتسز خوارزمشاه که در علوم اسلامی و حکمت تبحر داشت، به زبان فارسی تألیف کرد. نویسنده با نگارش این آثار، طب سنتی یا کهن را احیا کرد. [[خانلری، پرویز|پرویز ناتل خانلری]] بر این کتاب مقدمه مختصری نوشته است. | '''الأغراض الطبية و المباحث العلائية'''، تألیف [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|سید اسماعیل بن حسن بن محمد بن احمد حسینی جرجانی]]، طبیب نامدار سده پنجم و ششم هجری است. [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] این کتاب را در علم طب پس از دو کتاب دیگر خود، یعنی «[[ذخیره خوارزمشاهی (تصحیح سعیدی سیرجانی)]]» و «[[خفّي علائی (خفّ علائي یا الخفية العلائية)|خفی علایی]]» و به درخواست محمد بخاری، وزیر اتسز خوارزمشاه که در علوم اسلامی و حکمت تبحر داشت، به زبان فارسی تألیف کرد. نویسنده با نگارش این آثار، طب سنتی یا کهن را احیا کرد. [[خانلری، پرویز|پرویز ناتل خانلری]] بر این کتاب مقدمه مختصری نوشته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۵: | ||
بدینترتیب [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] تقریباً به تمام موضوعات پزشکی زمان خود اشاره کرده است و ضمن تعریف هریک، ویژگیهای اندامها، نشانههای مختلف بیماری، روش تشخیص، درمان و در مواردی پیشگیری و نیز طرز تهیه و مصرف دارو برای هر بیماری را توضیح داده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/12 ر.ک: همان، ص13-12]</ref>. | بدینترتیب [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] تقریباً به تمام موضوعات پزشکی زمان خود اشاره کرده است و ضمن تعریف هریک، ویژگیهای اندامها، نشانههای مختلف بیماری، روش تشخیص، درمان و در مواردی پیشگیری و نیز طرز تهیه و مصرف دارو برای هر بیماری را توضیح داده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/12 ر.ک: همان، ص13-12]</ref>. | ||
این کتاب که مؤلف بزرگوار، آن را درواپسین سالهای زندگی بهعنوان چکیده و ملخصی کامل از ذخیره استخراج کرده، کتابی نوین است. [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] برخی از بابها و مطلبها را از نو در هم آمیخته و آن را خلاصه و تکمیل کرده؛ گاهی سخنهایی دیگر آورده و برخی از مشکلات آن را حل کرده؛ یعنی طرحی نو درانداخته است. همو در مقدمه «الأغراض»، به خود بالیده که آنچه بیان کرده، در هیچ کتاب همحجم دیگری به این شیوه و شیوایی موجود نیست: «به حجم کوچک است و به معنی بزرگ و به صورت مختصر است و به کثرت فواید و شرح مشکلات مبسوط. | این کتاب که مؤلف بزرگوار، آن را درواپسین سالهای زندگی بهعنوان چکیده و ملخصی کامل از ذخیره استخراج کرده، کتابی نوین است. [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] برخی از بابها و مطلبها را از نو در هم آمیخته و آن را خلاصه و تکمیل کرده؛ گاهی سخنهایی دیگر آورده و برخی از مشکلات آن را حل کرده؛ یعنی طرحی نو درانداخته است. همو در مقدمه «الأغراض»، به خود بالیده که آنچه بیان کرده، در هیچ کتاب همحجم دیگری به این شیوه و شیوایی موجود نیست: «به حجم کوچک است و به معنی بزرگ و به صورت مختصر است و به کثرت فواید و شرح مشکلات مبسوط. هیچ نکته و فایده علمی از این کتاب بیرون نیست و هیچ فروگذاشته نیست، بلکه اندر مضایق و مواضع بحث، تصرفها کرده آمده است و به تحقیق رسانیده و کشف تمام کرده و دعوی خادم آن است که امروز در علم طب، مختصری بدین کمال موجود نیست و درستی این دعوی به مطالعه معلوم گردد و به مقایسه ظاهر شود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/46396/66 ر.ک: تاجبخش، حسن، ص67-66]</ref>. | ||
ویژگیای که به اهمیت و اعتبار این اثر و آثار دیگر [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] میافزاید، استفاده او از آثار دانشمندان پیش از خود است. او بارها از دانشمندان و پزشکان یونانی، رومی، ایرانی و عرب در کتابهایش نام برده و به سبب ذکر مراجع فراوان، آثار پزشکی او جزو نوشتههای معتبر و مستدل در جهان است. او به نظریات، شیوههای درمان یا داروهای پیشنهادی دانشمندانی، مانند: بقراط، ارسطو، جالینوس، محمد بن زکریای رازی، علی بن عیسی کحال و ابوعلی سینا در مباحث مختلف اشاره کرده و همواره از استادانش به بزرگی و احترام یاد کرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/13 ر.ک: شهرامی، افشین، ص14-13]</ref>. | ویژگیای که به اهمیت و اعتبار این اثر و آثار دیگر [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] میافزاید، استفاده او از آثار دانشمندان پیش از خود است. او بارها از دانشمندان و پزشکان یونانی، رومی، ایرانی و عرب در کتابهایش نام برده و به سبب ذکر مراجع فراوان، آثار پزشکی او جزو نوشتههای معتبر و مستدل در جهان است. او به نظریات، شیوههای درمان یا داروهای پیشنهادی دانشمندانی، مانند: بقراط، ارسطو، جالینوس، محمد بن زکریای رازی، علی بن عیسی کحال و ابوعلی سینا در مباحث مختلف اشاره کرده و همواره از استادانش به بزرگی و احترام یاد کرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/13 ر.ک: شهرامی، افشین، ص14-13]</ref>. | ||
| خط ۷۳: | خط ۶۹: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
#[[:noormags:874679| | #[[:noormags:874679|تاجبخش، حسن، «سید اسماعیل جرجانی بنیانگذار پزشکی پارسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه میراث، دوره جدید، پاییز و زمستان 1389، شماره 47، صفحه 61 تا 86]]. | ||
#[[:noormags:740248|شهرامی، افشین، «نقد و بررسی: الأغراض الطبية و المباحث العلائية»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کتاب ماه علوم و فنون، دوره دوم، شهریور 1388، شماره 117، صفحه 10 تا 15]]. | #[[:noormags:740248|شهرامی، افشین، «نقد و بررسی: الأغراض الطبية و المباحث العلائية»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کتاب ماه علوم و فنون، دوره دوم، شهریور 1388، شماره 117، صفحه 10 تا 15]]. | ||