۱۶٬۲۲۲
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR03606J1.jpg | | تصویر =NUR03606J1.jpg | ||
| عنوان =إستقصاء الإعتبار في شرح الإستبصار | | عنوان =إستقصاء الإعتبار في شرح الإستبصار | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر =الاستبصار فیما اختلف من الاخبار. شرح | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابن شهید ثانی، محمد بن حسن]] (نویسنده) | [[ابن شهید ثانی، محمد بن حسن]] (نویسنده) | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
طوسی، محمد بن حسن، 385 - 460ق. الاستبصار فیما اختلف من الاخبار - نقد و تفسیر | طوسی، محمد بن حسن، 385 - 460ق. الاستبصار فیما اختلف من الاخبار - نقد و تفسیر | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مؤسسة آل البیت علیهمالسلام لإحیاء التراث | |||
| مکان نشر =قم - ایران | | مکان نشر =قم - ایران | ||
| سال نشر = 1419 ق | | سال نشر = 1419 ق | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03606AUTOMATIONCODE | |||
| کد اتوماسیون = | |||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-319-172-9 | | شابک =964-319-172-9 | ||
| تعداد جلد =7 | | تعداد جلد =7 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =03606 | ||
| کتابخوان همراه نور =03606 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''استقصاء الاعتبار في شرح الاستبصار'''، اثر علّامه المحقق، [[ابن شهید ثانی، محمد بن حسن|الشيخ محمد بنالحسن بن الشهيد الثانى]] (م. 1030) كه شرحى است بر کتاب الاستبصار [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] كه به زبان عربى در قرن 11ه.ق نوشته شده است. این شرح دقيق و روشمند است كه البته به طور كامل شرح نشده است. | '''استقصاء الاعتبار في شرح الاستبصار'''، اثر علّامه المحقق، [[ابن شهید ثانی، محمد بن حسن|الشيخ محمد بنالحسن بن الشهيد الثانى]] (م. 1030) كه شرحى است بر کتاب [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]] [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] كه به زبان عربى در قرن 11ه.ق نوشته شده است. این شرح دقيق و روشمند است كه البته به طور كامل شرح نشده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
در ابتدا، مقدمهاى از محقق کتاب آمده است كه در این مقدمه، به معرفى کتاب حاضر، مبانى اصولى و فقهى آن و همچنين از نسخ و روش تحقيق محقق، مطالبى را اشاره كرده است. سپس کتاب در هفت جزء، از باب طهارت تا انتهاى باب صلاة، به شرح کتاب استبصار پرداخته است. | در ابتدا، مقدمهاى از محقق کتاب آمده است كه در این مقدمه، به معرفى کتاب حاضر، مبانى اصولى و فقهى آن و همچنين از نسخ و روش تحقيق محقق، مطالبى را اشاره كرده است. سپس کتاب در هفت جزء، از باب طهارت تا انتهاى باب صلاة، به شرح کتاب [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] پرداخته است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
میراث مكتوب [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ الطائقه، محمد بن حسن طوسى]]، بسى پر برگ و پربار است. از میان چهار کتاب اصلى و معتبر حديثى شيعى، دو کتاب به خامهى آن بزرگوار است. «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الأستبصار فيما اختلف من الأخبار]]» چهارمین و آخرين مجموعه ياد شده است. شيخ ابتداء [[تهذيب الأحكام|تهذيب]] را نگاشته و پس از آن «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]» را تدوین كرده است. در «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]» كوشيده است، احاديث تعارضنما را به بحث نهاده، تعارض بدوى آنها را بزدايد. عالمان بسيارى بر آن شرح نوشته و يا تعليقه نگاشته و يا با نگارش حواشى به تبيين و توضيح مطالب آن پرداختهاند. در میان شرحهاى مختلف [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] «استقصاء الأعتبار» از جايگاه بلندى برخوردار است. | |||
«استقصاء الأعتبار»، کتابى روشمند، دقيق، سودمند و كارآمد است. کتاب كامل نيست و تمام ابواب | «استقصاء الأعتبار»، کتابى روشمند، دقيق، سودمند و كارآمد است. کتاب كامل نيست و تمام ابواب «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]» را شامل نمىشود. مؤلف مقدمهاى دارد دراز دامن و سودمند؛ مشتمل بر 12 فايده، كه در متن آن از تعريف خبر، حديث، خبر متواتر، و چگونگى استوارى و نااستوارى خبر و حديث و قرائن پذيرش و عدم پذيرش احاديث، چگونگى عمل به خبر واحد و... با دقت تمام بحث شده است. محققان برخى از ویژگىهاى این اثر فخيم را بدين سان رقم زدهاند: | ||
# شرح دقيق سند روايات و | # شرح دقيق سند روايات و نتيجهگیرى استوار و دقيق رجالى از فرآيند پژوهش. | ||
# شرح متن با بيان وجوه محتمل در روايات و ارزيابى و نقد آراء و داورى قاطع درباره ديدگاهها. | # شرح متن با بيان وجوه محتمل در روايات و ارزيابى و نقد آراء و داورى قاطع درباره ديدگاهها. | ||
# تبيين و شرح واژههاى دشوارياب احاديث. | # تبيين و شرح واژههاى دشوارياب احاديث. | ||
# نظم استوار، چينش بحثها و ژرفايى و استوارى مطالب. | # نظم استوار، چينش بحثها و ژرفايى و استوارى مطالب. | ||
# پيراستگى از تكرار، افزوننگارىهاى غيرلازم، و ارجاع به تحقيقات عالمان و فقيهان و... گستردگى بحثهاى رجالى. این ویژگى شايد مهمترين ویژگى کتاب باشد. چنانكه پيشتر آورديم، او بيش از پنج سال ملازم رجالى بزرگ [[استرآبادی، محمدامین بن محمدشریف|محمد | # پيراستگى از تكرار، افزوننگارىهاى غيرلازم، و ارجاع به تحقيقات عالمان و فقيهان و... گستردگى بحثهاى رجالى. این ویژگى شايد مهمترين ویژگى کتاب باشد. چنانكه پيشتر آورديم، او بيش از پنج سال ملازم رجالى بزرگ [[استرآبادی، محمدامین بن محمدشریف|محمد امین استرآبادى]] بود، و چه بسيار آراء رجالى كه از استادش و از گفتگو و درسها گزارش مىكند كه در کتاب رجال وى نيست. | ||
شيوه پژوهش و شرح مؤلف بدينگونه است كه مؤلف روايت را گزارش مىكند و آنگاه ذيل عنوان «السند» به تفصيل سند روايت را به بحث مىنهد، و رجال سند را یک به یک ارزيابى مىكند و طرق موجود در اساتيد را بررسى مىكند، و مبانى و مستنداتى را كه رجاليان در داورىها درباره افراد و طرق داشتهاند، طرح كرده برای استوارى آنها و يا نقد و تزييف آنها استدلال مىكند. بدينسان چنانكه پيشتر آورديم، بخش بررسى سند روايات و ارزيابى رجال احاديث از مهمترين ویژگىهاى کتاب است. | شيوه پژوهش و شرح مؤلف بدينگونه است كه مؤلف روايت را گزارش مىكند و آنگاه ذيل عنوان «السند» به تفصيل سند روايت را به بحث مىنهد، و رجال سند را یک به یک ارزيابى مىكند و طرق موجود در اساتيد را بررسى مىكند، و مبانى و مستنداتى را كه رجاليان در داورىها درباره افراد و طرق داشتهاند، طرح كرده برای استوارى آنها و يا نقد و تزييف آنها استدلال مىكند. بدينسان چنانكه پيشتر آورديم، بخش بررسى سند روايات و ارزيابى رجال احاديث از مهمترين ویژگىهاى کتاب است. | ||
آنگاه با عنوانى به جنبههاى «فقهالحديثى» احاديث مىپردازد، و با بحث و بررسى در محتواى احاديث دربارهى داورىهاى شيخ در تبيين احاديث و جمع روايات نيز به تفصيل بحث مىكند. اگر آنچه را شيخ آورده بپذيرد، بدان استدلال مىكند و اگر نپذيرد در نقد آن نيز به تفصيل و دقت و مستدل بحث مىكند. واگویى وجوه معانى احاديث و عرضه احتمالات مختلف در محتواى روايات و جمع متعارض نشان مىدهد كه مؤلف از گستره دانش و دقت شايسته و استوار فهم برخوردار است، و | آنگاه با عنوانى به جنبههاى «فقهالحديثى» احاديث مىپردازد، و با بحث و بررسى در محتواى احاديث دربارهى داورىهاى شيخ در تبيين احاديث و جمع روايات نيز به تفصيل بحث مىكند. اگر آنچه را شيخ آورده بپذيرد، بدان استدلال مىكند و اگر نپذيرد در نقد آن نيز به تفصيل و دقت و مستدل بحث مىكند. واگویى وجوه معانى احاديث و عرضه احتمالات مختلف در محتواى روايات و جمع متعارض نشان مىدهد كه مؤلف از گستره دانش و دقت شايسته و استوار فهم برخوردار است، و وصفهایى؛ چون «المحقق»، «المدقق»، «فقيه»، «متبحرِ جامعِ كامل» و... درباره او كاملاً به جا است. | ||
پس از آنچه آمد گاه در پایان ذيل عنوان «اللغه» به تبيين و توضيح واژههاى دشوارياب مىپردازد. | پس از آنچه آمد گاه در پایان ذيل عنوان «اللغه» به تبيين و توضيح واژههاى دشوارياب مىپردازد. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
«مؤسسه آل البيت لأحياء التراث»، شعبه مشهد به تحقيق و تصحيح این اثر ارجمند همت گماشته و آن را سامان دادهاند. كار پژوهش را پنج گروه به عهده گرفتهاند: 1. مقابله و سنجش نسخهها و ثبت و اختلاف نسخهها؛ 2. استخراج اقوال، روايات و غريب الحديث بر اساس منابع و مصادر معتبر؛ 3. استوارسازى متن و به دست دادن متن استوار و پيراسته؛ 4. نگارش حاشيهها و تنظيم پاورقىها؛ 5. بازنگرى | «مؤسسه آل البيت لأحياء التراث»، شعبه مشهد به تحقيق و تصحيح این اثر ارجمند همت گماشته و آن را سامان دادهاند. كار پژوهش را پنج گروه به عهده گرفتهاند: 1. مقابله و سنجش نسخهها و ثبت و اختلاف نسخهها؛ 2. استخراج اقوال، روايات و غريب الحديث بر اساس منابع و مصادر معتبر؛ 3. استوارسازى متن و به دست دادن متن استوار و پيراسته؛ 4. نگارش حاشيهها و تنظيم پاورقىها؛ 5. بازنگرى نهایى و تنظيم یک دستسازى فرايند تلاشهاى گروههاى ياد شده. | ||
کتاب بر اساس 4 نسخه است: 1. نسخه مدرسه فيضيه كه در سه جزء نگاشته شد و مشتمل است بر مقدمه مؤلف تا پایان کتاب الصلاۀ؛ 2. نسخه آستان قدس رضوى كه به اندازه نسخه قبلى است؛ 3- دانشگاه تهران كه | کتاب بر اساس 4 نسخه است: 1. نسخه مدرسه فيضيه كه در سه جزء نگاشته شد و مشتمل است بر مقدمه مؤلف تا پایان کتاب الصلاۀ؛ 2. نسخه آستان قدس رضوى كه به اندازه نسخه قبلى است؛ 3- دانشگاه تهران كه بخشهایى را دارد؛ 4- نسخهى مجلس شوراى اسلامى. | ||
محققان افزون بر آنچه ياد كرديم؛ يعنى تعليقها و حاشيههاى سودمند در جهت ارائه منابع و مصادر، ثبت و ضبط اختلاف نسخهها و توضيح مواردى از متن، مقدمهاى نگاشتهاند سودمند و كارآمد درباره مؤلف، شرح حال و آثار وى، استادان و شاگردان او، استبصار و | محققان افزون بر آنچه ياد كرديم؛ يعنى تعليقها و حاشيههاى سودمند در جهت ارائه منابع و مصادر، ثبت و ضبط اختلاف نسخهها و توضيح مواردى از متن، مقدمهاى نگاشتهاند سودمند و كارآمد درباره مؤلف، شرح حال و آثار وى، استادان و شاگردان او، [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] و شرحهایش، «استقصاء الأعتبار» و جايگاهش در بيان شروح، امتيازهاى این شرح، معرفى نسخههاى معتمد و شيوه تحقيق و تصحيح. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
متن و مقدمه کتاب. | متن و مقدمه کتاب. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||