اخلاق خوبان: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ']] ،' به ']]،')
    جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۴۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR05859J1.jpg|بندانگشتی|اخلاق خوبان]]
    | تصویر =NUR05859J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =اخلاق خوبان
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|اخلاق خوبان
    [[انصاریان، حسین]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =فارسی
    |نام های دیگر کتاب
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏247‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏87‎‏ ‎‏الف‎‏13*
    |data-type='otherBookNames'|
    | موضوع =
    |-
    اخلاق اسلامی
    |پدیدآورندگان
    | ناشر =
    |data-type='authors'|[[انصاریان، حسین]] (نويسنده)
    پیام آزادی
    |-
    | مکان نشر =تهران - ایران
    |زبان  
    | سال نشر = 1380 ش
    |data-type='language'|فارسی
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE05859AUTOMATIONCODE
    |-
    | چاپ =2
    |کد کنگره  
    | شابک =964-302-463-6
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏247‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏87‎‏ ‎‏الف‎‏13*
    | تعداد جلد =1
    |-
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =05859
    |موضوع  
    | کتابخوان همراه نور =05859
    |data-type='subject'|اخلاق اسلامی
    | کد پدیدآور =
    |-
    | پس از =
    |ناشر  
    | پیش از =
    |data-type='publisher'|پیام آزادی
    }}
    |-
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|تهران - ایران
    |-
    |سال نشر
    |data-type='publishYear'| 1380 هـ.ش
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE5859AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    '''اخلاق خوبان''' متن سخنرانى‌هاى استاد شيخ [[انصاریان، حسین|حسين انصاريان]] مى‌باشد كه به منظور استفاده مبلغان دينى و دانشجویان علوم اسلامى، به زبان فارسی و در سال 1379ش، به رشته تحرير درآمده است.


    == معرفى اجمالى ==
    دستمايه اصلى کتاب، موعظه‌هاى مؤلف در ماه مبارک رمضان و شب‌هاى قدر بوده و موضوع اصلى آن، درباره صفات نیکان و مسائل آموزنده اخلاقى مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5433/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86?pageNumber=219&viewType=html ر.ک: حبيبى، سلمان، ص219]</ref>.
    '''اخلاق خوبان''' متن سخنرانى‌هاى استاد شيخ [[انصاریان، حسین|حسين انصاريان]] مى‌باشد كه به منظور استفاده مبلغان دينى و دانشجويان علوم اسلامى، به زبان فارسى و در سال 1379ش، به رشته تحرير درآمده است.


    دستمايه اصلى کتاب، موعظه‌هاى مولف در ماه مبارك رمضان و شب‌هاى قدر بوده و موضوع اصلى آن، درباره صفات نيكان و مسائل آموزنده اخلاقى مى‌باشد.(حبيبى، سلمان، 1389)
    ==ساختار==
    کتاب با مقدمه‌اى ادبى از آقاى محمدرضا رنجبر در اشاره به محتواى اثر آغاز و مطالب، دربردارنده مجموعا بيست عنوان سخنرانى مى‌باشد.


    == ساختار==
    نگارنده با توجه به تعاليم دين اسلام و با استناد از آيات قرآن، احاديث معصومین، حكايات آموزنده و اشعار شاعران، به ویژه اشعار مولوى، مباحثى در خصوص اخلاق و تربيت را مطرح ساخته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5433/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86?pageNumber=219&viewType=html ر.ک: همان]</ref>.


    ==گزارش محتوا==
    عنوان اولین سخنرانى، «شيوه شكفتن» مى‌باشد <ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=41&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص41]</ref>كه مؤلف در آن، به مقايسه بين انسان و شكوفايى گل پرداخته و بيان مى‌دارد كه نسيم الهى، باعث شكفته شدن انسان شده و شكوفايى آدمى، در گرو نسيم سراسر رحمت و نشاط الهى، يعنى قرآن كريم است؛ قرآن همان کتاب هدايتى است كه از طرف خداوند برای بشر نازل شده است.


    کتاب با مقدمه‌اى ادبى از آقاى محمد رضا رنجبر در اشاره به محتواى اثر آغاز و مطالب، دربردارنده مجموعا بيست عنوان سخنرانى مى‌باشد.
    در ادامه، نمونه‌هاى از هدايت‌هاى قرآنى ذكر و به این مطلب اشاره شده است كه انسان، بايد در امر سعادت خویش، خشوع، خاک سارى و كوچكى را پيشه كار خود قرار دهد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=49&viewType=html ر.ک: همان، ص49]</ref>.


    نگارنده با توجه به تعاليم دين اسلام و با استناد از آيات قرآن، احاديث معصومين، حكايات آموزنده و اشعار شاعران، به ويژه اشعار مولوى، مباحثى در خصوص اخلاق و تربيت را مطرح ساخته است. (حبيبى، سلمان، 1389)
    دومین سخنرانى، در موضوع «آرى، نه» مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=53&viewType=html ر.ک: همان، ص53]</ref>. مؤلف در این فصل، به این بحث پرداخته كه همه چيز آينه است و خدا را نمايانده و به قول ديگر، آيت و نشانه‌اى بر وجود و حضور حضرت حق است و همچنان كه وجود سبزه، از خاک است و بدون خاک، سبزه‌اى نيست، بدون خداوند نيز هيچ چيزى نخواهد بود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=54&viewType=html ر.ک: همان، ص54]</ref>.


    == گزارش محتوا==
    وى معتقد است اگر انسان گاه رو به ترديد و يا انكار كرده و از خدا، خبر و نشانى ندارد، ازآن‌روست كه به گناه روى آورده است. به باور وى، گناه برای وجود آدمى، همچون زنگار برای آيينه است و گرنه، چيزى در عالم نيست كه حاكى و گواه بر وجود خداوند ناظر و حاضر نباشد؛ ازاين‌رو عارفان با ديدن همه چيز، يادآور وجود خداوند مى‌شوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=55&viewType=html ر.ک: همان، ص55]</ref>.


    وى در ادامه، «آرى» و «نه» را جزء مقدس‌ترين واژه‌ها مى‌شمارد، به شرط آن‌كه هر یک در جاى خود به كار روند. به نظر وى، قداست «آرى»، در این است كه انسان آن را تنها در برابر خداوند به كار بندد، همانطورى كه حرمت و ارزش «نه»، وقتى است كه انسان آن را تنها در برابر غير خداوند به كارگیرد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=57&viewType=html ر.ک: همان، ص57]</ref>.


    عنوان اولين سخنرانى، «شيوه شكفتن» مى‌باشد كه مولف در آن، به مقايسه بين انسان و شكوفايى گل پرداخته و بيان مى‌دارد كه نسيم الهى، باعث شكفته شدن انسان شده و شكوفايى آدمى، در گرو نسيم سراسر رحمت و نشاط الهى، يعنى قرآن كريم است؛ قرآن همان کتاب هدايتى است كه از طرف خداوند براى بشر نازل شده است.
    در ادامه، مؤلف با طرح این سؤال كه انسان، ريزه‌خوار سفره كيست؟ بحث را دنبال كرده است. وى با جواب به این سؤال، به بحث از راه رهایى و نجات بشر پرداخته و با اشاره به اهمیت و جايگاه سكوت، آن را پرهيز از زياده‌روى تعريف كرده و چنين بيان مى‌دارد كه زياده‌روى در همه‌جا مذموم است، مگر در نیکو بودن كه بايد انسان در این امر زياده روى كند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=58&viewType=html ر.ک: همان، ص58]</ref>.


    در ادامه، نمونه‌هاى از هدايت‌هاى قرآنى ذكر و به اين مطلب اشاره شده است كه انسان، بايد در امر سعادت خويش، خشوع، خاكسارى و كوچكى را پيشه كار خود قرار دهد.
    عنوان سخنرانى سوم، «عشق حق» مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=67&viewType=html ر.ک: همان، ص67]</ref>. مؤلف، در ابتداى این فصل، به مبحث «زبان» و بدى‌ها و خوبى‌هاى استفاده از آن اشاره كرده و توضيح مى‌دهد كه بهترين استفاده از زبان، بازگفتن نعمت‌هاى خداوندى است؛ گرچه زبان از گفتن آن همه نارسا و قاصر است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=69&viewType=html ر.ک: همان، ص69]</ref>. سپس بحث تكبر، ريشه‌ها و راه علاج آن مورد بررسى قرار گرفته و به این نكته اشاره شده كه نماز، یکى از آن مواردى است كه به‌وسيله آن، مى‌توان تكبر را علاج كرد؛ زيرا در حقيقت، ثمره نماز در خشوع و خضوع است و مظهر آن، ركوع و سجود مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=71&viewType=html ر.ک: همان، ص71]</ref>.
     
    دومين سخنرانى، در موضوع «آرى، نه» مى‌باشد. مولف در اين فصل، به اين بحث پرداخته كه همه چيز آينه است و خدا را نمايانده و به قول ديگر، آيت و نشانه‌اى بر وجود و حضور حضرت حق است و همچنان كه وجود سبزه، از خاك است و بدون خاك، سبزه‌اى نيست، بدون خداوند نيز هيچ چيزى نخواهد بود.
     
    وى معتقد است اگر انسان گاه رو به ترديد و يا انكار كرده و از خدا، خبر و نشانى ندارد، ازآن‌روست كه به گناه روى آورده است. به باور وى، گناه براى وجود آدمى، همچون زنگار براى آيينه است و گرنه، چيزى در عالم نيست كه حاكى و گواه بر وجود خداوند ناظر و حاضر نباشد؛ازاين‌رو عارفان با ديدن همه چيز، يادآور وجود خداوند مى‌شوند.
     
    وى در ادامه، «آرى» و «نه» را جزء مقدس‌ترين واژه‌ها مى‌شمارد، به شرط آن‌كه هر يك در جاى خود به كار روند. به نظر وى، قداست «آرى»، در اين است كه انسان آن را تنها در برابر خداوند به كار بندد، همانطورى كه حرمت و ارزش «نه»، وقتى است كه انسان آن را تنها در برابر غير خداوند به كارگيرد.
     
    در ادامه، مولف با طرح اين سوال كه انسان، ريزه‌خوار سفره كيست؟ بحث را دنبال كرده است. وى با جواب به اين سوال، به بحث از راه رهايى و نجات بشر پرداخته و با اشاره به اهميت و جايگاه سكوت، آن را پرهيز از زياده‌روى تعريف كرده و چنين بيان مى‌دارد كه زياده‌روى در همه‌جا مذموم است، مگر در نيكو بودن كه بايد انسان در اين امر زياده روى كند.
     
    عنوان سخنرانى سوم، «عشق حق» مى‌باشد. مولف، در ابتداى اين فصل، به مبحث «زبان» و بدى‌ها و خوبى‌هاى استفاده از آن اشاره كرده و توضيح مى‌دهد كه بهترين استفاده از زبان، بازگفتن نعمت‌هاى خداوندى است؛ گرچه زبان از گفتن آن همه نارسا و قاصر است. سپس بحث تكبر، ريشه‌ها و راه علاج آن مورد بررسى قرار گرفته و به اين نكته اشاره شده كه نماز، يكى از آن مواردى است كه به‌وسيله آن، مى‌توان تكبر را علاج كرد؛ زيرا در حقيقت، ثمره نماز در خشوع و خضوع است و مظهر آن، ركوع و سجود مى‌باشد.


    عنوان ساير سخنرانى‌ها، عبارتند از:
    عنوان ساير سخنرانى‌ها، عبارتند از:


    خشوع، تاثير همنشينى، زمزم عقل، محبان محبوب، وصاياى اهل بيت، كرنش اولياء، غايت خلقت،ادب، خدا و شيطان، قطره دنيا، سخن خدا، حيات دل، توصيه دين، مهر خداوند، تعليم قرآن، عالى‌ترين كرنش، و انسان.
    خشوع<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=79&viewType=html ر.ک: همان، ص79]</ref>، تاثير همنشينى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=93&viewType=html ر.ک: همان، ص93]</ref>، زمزم عقل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=105&viewType=html ر.ک: همان، ص105]</ref>، محبان محبوب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=117&viewType=html ر.ک: همان، ص117]</ref>، وصاياى اهل‌بيت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=127&viewType=html ر.ک: همان، ص127]</ref>، كرنش اولیاء<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=137&viewType=html ر.ک: همان، ص137]</ref>، غايت خلقت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=153&viewType=html ر.ک: همان، ص153]</ref>، ادب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=165&viewType=html ر.ک: همان، ص165]</ref>، خدا و شيطان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=179&viewType=html ر.ک: همان، ص179]</ref>، قطره دنيا<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=195&viewType=html ر.ک: همان، ص195]</ref>، سخن خدا<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=211&viewType=html ر.ک: همان، ص211]</ref>، حيات دل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=225&viewType=html ر.ک: همان، ص225]</ref>، مهر خداوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=249&viewType=html ر.ک: همان، ص249]</ref>، تعليم قرآن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=257&viewType=html ر.ک: همان، ص257]</ref>، عالى‌ترين كرنش<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=267&viewType=html ر.ک: همان، ص267]</ref>، و انسان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/5859/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86?pageNumber=279&viewType=html ر.ک: همان، ص279]</ref>.


    از جمله ويژگى‌هاى کتاب، آن است كه مولف، در جاى‌جاى اثر خويش، آيات، روايات و بخصوص اشعارى زيبا را مورد استفاده قرار داده است كه اين امر، باعث طراوت مطالت و عدم خستگى خواننده مى‌شود.
    از جمله ویژگى‌هاى کتاب، آن است كه مؤلف، در جاى‌جاى اثر خویش، آيات، روايات و بخصوص اشعارى زيبا را مورد استفاده قرار داده است كه این امر، باعث طراوت مطالت و عدم خستگى خواننده مى‌شود.


    == وضعيت کتاب==
    ==وضعيت کتاب==




    اين اثر بر پايه منبر و سخنرانى‌هاى استاد انصاريان بوده و گرآورنده، سعى زيادى داشته تا علاوه بر اين‌كه سبك و شيوه سخنران در تبيين معارف اهل بيت(ع) تا حدى حفظ گردد، شرايط کتابت نيز در آن رعايت شود؛ شرايطى همچون: عنوان‌بندى مناسب، تفكيك مطالب و موضوعات، ذكر نام مستقل براى هر بحث و استخراج مصادر آيات و روايات.
    اين اثر بر پايه منبر و سخنرانى‌هاى استاد انصاريان بوده و گرآورنده، سعى زيادى داشته تا علاوه بر اين‌كه سبک و شيوه سخنران در تبيين معارف اهل‌بيت(ع) تا حدى حفظ گردد، شرايط کتابت نيز در آن رعايت شود؛ شرايطى همچون: عنوان‌بندى مناسب، تفكیک مطالب و موضوعات، ذكر نام مستقل برای هر بحث و استخراج مصادر آيات و روايات.


    پاورقى‌ها حاوى مصادر آيات، روايات، اشعار و توضيحاتى نافع پيرامون برخى كلمات و عبارات مى‌باشد.
    پاورقى‌ها حاوى مصادر آيات، روايات، اشعار و توضيحاتى نافع پيرامون برخى كلمات و عبارات مى‌باشد.


    فهرست اجمالى و تفصيلى محتويات، در ابتداى کتاب، آمده است.
    فهرست اجمالى و تفصيلى محتویات، در ابتداى کتاب، آمده است.
     
    == منابع ==
     


    1. مقدمه و متن کتاب
    ==پانويس ==
    <references />


    1. حبيبى، سلمان، 1389، کتابشناسى آثار استاد [[انصاریان، حسین|حسين انصاريان]]، قم، دار العرفان


    ==منابع مقاله==
    # مقدمه و متن کتاب
    # حبيبى، سلمان، 1389، کتابشناسى آثار استاد حسين انصاريان، قم، دار العرفان


    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/19110 مطالعه کتاب اخلاق خوبان در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اخلاق اسلامی]]
    [[رده:اخلاق اسلامی]]
    [[رده:آثار کلی اخلاق قرن 1 – 14]]
    [[رده:آثار کلی اخلاق قرن 1 – 14]]
    [[رده:اردیبهشت (1401)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۴۳

    اخلاق خوبان
    اخلاق خوبان
    پدیدآورانانصاریان، حسین (نویسنده)
    ناشرپیام آزادی
    مکان نشرتهران - ایران
    سال نشر1380 ش
    چاپ2
    شابک964-302-463-6
    موضوعاخلاق اسلامی
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏247‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏87‎‏ ‎‏الف‎‏13*
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    اخلاق خوبان متن سخنرانى‌هاى استاد شيخ حسين انصاريان مى‌باشد كه به منظور استفاده مبلغان دينى و دانشجویان علوم اسلامى، به زبان فارسی و در سال 1379ش، به رشته تحرير درآمده است.

    دستمايه اصلى کتاب، موعظه‌هاى مؤلف در ماه مبارک رمضان و شب‌هاى قدر بوده و موضوع اصلى آن، درباره صفات نیکان و مسائل آموزنده اخلاقى مى‌باشد[۱].

    ساختار

    کتاب با مقدمه‌اى ادبى از آقاى محمدرضا رنجبر در اشاره به محتواى اثر آغاز و مطالب، دربردارنده مجموعا بيست عنوان سخنرانى مى‌باشد.

    نگارنده با توجه به تعاليم دين اسلام و با استناد از آيات قرآن، احاديث معصومین، حكايات آموزنده و اشعار شاعران، به ویژه اشعار مولوى، مباحثى در خصوص اخلاق و تربيت را مطرح ساخته است[۲].

    گزارش محتوا

    عنوان اولین سخنرانى، «شيوه شكفتن» مى‌باشد [۳]كه مؤلف در آن، به مقايسه بين انسان و شكوفايى گل پرداخته و بيان مى‌دارد كه نسيم الهى، باعث شكفته شدن انسان شده و شكوفايى آدمى، در گرو نسيم سراسر رحمت و نشاط الهى، يعنى قرآن كريم است؛ قرآن همان کتاب هدايتى است كه از طرف خداوند برای بشر نازل شده است.

    در ادامه، نمونه‌هاى از هدايت‌هاى قرآنى ذكر و به این مطلب اشاره شده است كه انسان، بايد در امر سعادت خویش، خشوع، خاک سارى و كوچكى را پيشه كار خود قرار دهد[۴].

    دومین سخنرانى، در موضوع «آرى، نه» مى‌باشد[۵]. مؤلف در این فصل، به این بحث پرداخته كه همه چيز آينه است و خدا را نمايانده و به قول ديگر، آيت و نشانه‌اى بر وجود و حضور حضرت حق است و همچنان كه وجود سبزه، از خاک است و بدون خاک، سبزه‌اى نيست، بدون خداوند نيز هيچ چيزى نخواهد بود[۶].

    وى معتقد است اگر انسان گاه رو به ترديد و يا انكار كرده و از خدا، خبر و نشانى ندارد، ازآن‌روست كه به گناه روى آورده است. به باور وى، گناه برای وجود آدمى، همچون زنگار برای آيينه است و گرنه، چيزى در عالم نيست كه حاكى و گواه بر وجود خداوند ناظر و حاضر نباشد؛ ازاين‌رو عارفان با ديدن همه چيز، يادآور وجود خداوند مى‌شوند[۷].

    وى در ادامه، «آرى» و «نه» را جزء مقدس‌ترين واژه‌ها مى‌شمارد، به شرط آن‌كه هر یک در جاى خود به كار روند. به نظر وى، قداست «آرى»، در این است كه انسان آن را تنها در برابر خداوند به كار بندد، همانطورى كه حرمت و ارزش «نه»، وقتى است كه انسان آن را تنها در برابر غير خداوند به كارگیرد[۸].

    در ادامه، مؤلف با طرح این سؤال كه انسان، ريزه‌خوار سفره كيست؟ بحث را دنبال كرده است. وى با جواب به این سؤال، به بحث از راه رهایى و نجات بشر پرداخته و با اشاره به اهمیت و جايگاه سكوت، آن را پرهيز از زياده‌روى تعريف كرده و چنين بيان مى‌دارد كه زياده‌روى در همه‌جا مذموم است، مگر در نیکو بودن كه بايد انسان در این امر زياده روى كند[۹].

    عنوان سخنرانى سوم، «عشق حق» مى‌باشد[۱۰]. مؤلف، در ابتداى این فصل، به مبحث «زبان» و بدى‌ها و خوبى‌هاى استفاده از آن اشاره كرده و توضيح مى‌دهد كه بهترين استفاده از زبان، بازگفتن نعمت‌هاى خداوندى است؛ گرچه زبان از گفتن آن همه نارسا و قاصر است[۱۱]. سپس بحث تكبر، ريشه‌ها و راه علاج آن مورد بررسى قرار گرفته و به این نكته اشاره شده كه نماز، یکى از آن مواردى است كه به‌وسيله آن، مى‌توان تكبر را علاج كرد؛ زيرا در حقيقت، ثمره نماز در خشوع و خضوع است و مظهر آن، ركوع و سجود مى‌باشد[۱۲].

    عنوان ساير سخنرانى‌ها، عبارتند از:

    خشوع[۱۳]، تاثير همنشينى[۱۴]، زمزم عقل[۱۵]، محبان محبوب[۱۶]، وصاياى اهل‌بيت[۱۷]، كرنش اولیاء[۱۸]، غايت خلقت[۱۹]، ادب[۲۰]، خدا و شيطان[۲۱]، قطره دنيا[۲۲]، سخن خدا[۲۳]، حيات دل[۲۴]، مهر خداوند[۲۵]، تعليم قرآن[۲۶]، عالى‌ترين كرنش[۲۷]، و انسان[۲۸].

    از جمله ویژگى‌هاى کتاب، آن است كه مؤلف، در جاى‌جاى اثر خویش، آيات، روايات و بخصوص اشعارى زيبا را مورد استفاده قرار داده است كه این امر، باعث طراوت مطالت و عدم خستگى خواننده مى‌شود.

    وضعيت کتاب

    اين اثر بر پايه منبر و سخنرانى‌هاى استاد انصاريان بوده و گرآورنده، سعى زيادى داشته تا علاوه بر اين‌كه سبک و شيوه سخنران در تبيين معارف اهل‌بيت(ع) تا حدى حفظ گردد، شرايط کتابت نيز در آن رعايت شود؛ شرايطى همچون: عنوان‌بندى مناسب، تفكیک مطالب و موضوعات، ذكر نام مستقل برای هر بحث و استخراج مصادر آيات و روايات.

    پاورقى‌ها حاوى مصادر آيات، روايات، اشعار و توضيحاتى نافع پيرامون برخى كلمات و عبارات مى‌باشد.

    فهرست اجمالى و تفصيلى محتویات، در ابتداى کتاب، آمده است.

    پانويس


    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب
    2. حبيبى، سلمان، 1389، کتابشناسى آثار استاد حسين انصاريان، قم، دار العرفان