اخلاق ایزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'فارسى' به 'فارسی')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |')
     
    (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۲۱: خط ۲۱:
    | مکان نشر =قم - ایران
    | مکان نشر =قم - ایران
    | سال نشر = 1384 ش  
    | سال نشر = 1384 ش  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16677AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16677AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | چاپ =1
    | شابک =964-958051-1-9
    | شابک =964-958051-1-9
    | تعداد جلد =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =16867
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =16677
    | کتابخوان همراه نور =16677
    | کد پدیدآور =
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پس از =
    خط ۳۲: خط ۳۲:
    }}
    }}


    '''اخلاق ايزدى، بيست گفتار اخلاقى - عرفانى'''، اثر شيخ عباس ايزدى (1371 - 1301ش)، به زبان فارسی و در موضوع اخلاق است.
    '''اخلاق ايزدى، بيست گفتار اخلاقى - عرفانى'''، اثر [[ایزدی، عباس|شيخ عباس ايزدى]] (1371 - 1301ش)، به زبان فارسی و در موضوع اخلاق است، که توسط [[خزائلی، محمدعلی|شیخ محمدعلی خزائی]] تهیه و تدوین گردیده است.


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    کتاب، مشتمل بر يك مقدمه و متن است. متن کتاب، بدون هيچ باب‌بندى و فصل‌بندى در بيست گفتار بيان شده است.
    کتاب، مشتمل بر یک مقدمه و متن است. متن کتاب، بدون هيچ باب‌بندى و فصل‌بندى در بيست گفتار بيان شده است.


    کتاب، حاصل سلسله درس‌هاى اخلاقى و عرفانى مؤلف است كه در سال‌هاى (61 - 60ش)، در جمع علما و دانشجویان ايراد گرديده است و توسط جناب محمدعلى خزائلى تهيه، تدوین و تنظيم شده است.
    کتاب، حاصل سلسله درس‌هاى اخلاقى و عرفانى مؤلف است كه در سال‌هاى (61 - 60ش)، در جمع علما و دانشجویان ايراد گرديده است و توسط جناب [[خزائلی، محمدعلی|محمدعلى خزائلى]] تهيه، تدوین و تنظيم شده است.


    مطالب کتاب، به آيات قرآن و روايات شريف مزين شده است. مؤلف، آيات و روايات را به‌صورت كامل بيان نموده، ترجمه كرده و سپس شرح داده است. همچنين در بيان مباحث، از اشعار و حكايات عبرت‌آموز بهره برده است.
    مطالب کتاب، به آيات قرآن و روايات شريف مزين شده است. مؤلف، آيات و روايات را به‌صورت كامل بيان نموده، ترجمه كرده و سپس شرح داده است. همچنين در بيان مباحث، از اشعار و حكايات عبرت‌آموز بهره برده است.


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    مقدمه کتاب، نگاهى گذرا و بسيار كوتاه به زندگى و شخصيت علمى مؤلف دارد كه توسط آقاى خزائلى بيان شده است.
    مقدمه کتاب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=11&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص11]</ref>، نگاهى گذرا و بسيار كوتاه به زندگى و شخصيت علمى مؤلف دارد كه توسط آقاى [[خزائلی، محمدعلی|خزائلى]] بيان شده است.


    کتاب، حاوى بيست گفتار پيرامون مباحث اخلاقى و عرفانى است. در ابتداى کتاب، حديثى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] خطاب به مفضل بن عمر بيان شده كه با موضوع کتاب مناسبت دارد. اين حديث شريف، به اين شرح است:
    کتاب، حاوى بيست گفتار پيرامون مباحث اخلاقى و عرفانى است. در ابتداى کتاب، حديثى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] خطاب به مفضل بن عمر بيان شده كه با موضوع کتاب مناسبت دارد. این حديث شريف، به این شرح است:


    «دانش خود را به نگارش درآور و ميان برادرانت بگستران و چون مرگت فرارسد، نوشته‌هاى خود را به ارث بگذار، زيرا روزگارى پرآشوب بر مردم مى‌آيد كه (برای نجات از آشوب‌ها و فتنه‌ها)، همدمى غير از نوشتار خود ندارند».
    «دانش خود را به نگارش درآور و میان برادرانت بگستران و چون مرگت فرارسد، نوشته‌هاى خود را به ارث بگذار، زيرا روزگارى پرآشوب بر مردم مى‌آيد كه (برای نجات از آشوب‌ها و فتنه‌ها)، همدمى غير از نوشتار خود ندارند»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ص4]</ref>.


    مباحث و مطالب مختلف اخلاقى کتاب، با بيانى شيوا و رسا بيان گرديده است و اين از ویژگى‌هاى خوب کتاب است.
    مباحث و مطالب مختلف اخلاقى کتاب، با بيانى شيوا و رسا بيان گرديده است و این از ویژگى‌هاى خوب کتاب است.


    اولين گفتار کتاب، پيرامون تعديل قواى نفس است و اولين مبحث اين گفتار، «ثمره تهذيب اخلاق» است. مؤلف، كلام را اين گونه آغاز مى‌نمايد:
    اولین گفتار کتاب، پيرامون تعديل قواى نفس است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=17&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص17]</ref> و اولین مبحث این گفتار، «ثمره تهذيب اخلاق» است. مؤلف، كلام را این گونه آغاز مى‌نمايد:


    «فايده علم اخلاق، پاك ساختن نفس از صفات رذيله و ناپسند و آراستن آن به ملكات جميله و اخلاق حسنه است كه از آن به تهذيب اخلاق تعبير مى‌شود و ثمره‌اش رسيدن به خير و سعادت ابدى است، زيرا سعادت مطلق و هميشگى، وقتى حاصل مى‌شود كه انسان صفحه نفس خود را هميشه و در همه وقت از تمامى اخلاق ناپسند پاك سازد و...».
    «فايده علم اخلاق، پاک ساختن نفس از صفات رذيله و ناپسند و آراستن آن به ملكات جمیله و اخلاق حسنه است كه از آن به تهذيب اخلاق تعبير مى‌شود و ثمره‌اش رسيدن به خير و سعادت ابدى است، زيرا سعادت مطلق و همیشگى، وقتى حاصل مى‌شود كه انسان صفحه نفس خود را همیشه و در همه وقت از تمامى اخلاق ناپسند پاک سازد و...»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=17&viewType=html ر.ک: همان]</ref>.


    مؤلف، در مباحث ديگر اين گفتار، پيرامون قواى چهارگانه روح، ضرورت استفاده از عمر گران‌بها، ثمره تهذيب قواى نفس، منشأ پيدايش صفات پسنديده و ناپسند، تعريف عدالت و اعتدال، مراتب نفس و... مطالبى بسيار مفيدى را ذكر كرده است.
    مؤلف، در مباحث ديگر این گفتار، پيرامون قواى چهارگانه روح<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=18&viewType=html ر.ک: همان، ص18]</ref>، ضرورت استفاده از عمر گران‌بها<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان، ص23]</ref>، ثمره تهذيب قواى نفس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=26&viewType=html ر.ک: همان، ص26]</ref>، منشأ پيدايش صفات پسنديده و ناپسند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>، تعريف عدالت و اعتدال<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=32&viewType=html ر.ک: همان، ص32]</ref>، مراتب نفس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=37&viewType=html ر.ک: همان، ص37]</ref> و... مطالبى بسيار مفيدى را ذكر كرده است.


    مختصرترين گفتار کتاب، بخش پایانى و گفتار بيستم است. عنوان اين گفتار، «غرور واعظان و مؤمنان» است. اين گفتار، مشتمل بر سه مبحث است، به شرح زير:
    مختصرترين گفتار کتاب، بخش پایانى و گفتار بيستم است. عنوان این گفتار، «غرور واعظان و مؤمنان» است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=310&viewType=html ر.ک: همان، ص310]</ref>. این گفتار، مشتمل بر سه مبحث است، به شرح زير:


    1. غرور اهل وعظ و موعظه؛
    1. غرور اهل وعظ و موعظه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=310&viewType=html ر.ک: همان، ص310]</ref>؛


    2. غرور اهل عبادت و عمل؛
    2. غرور اهل عبادت و عمل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=313&viewType=html ر.ک: همان، ص313]</ref>؛


    3. غرور اهل تدريس و امامت.
    3. غرور اهل تدريس و امامت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=316&viewType=html ر.ک: همان، ص316]</ref>.


    در مبحث اول، بيان مى‌نمايد كه: «يكى از طوايفى كه ممكن است دچار آفت غرور و گمان باطل درباره خدا شوند، اهل وعظ و موعظه هستند كه مرحوم نراقى آنان را به چند دسته تقسيم مى‌كند:
    در مبحث اول، بيان مى‌نمايد كه: «یکى از طوايفى كه ممكن است دچار آفت غرور و گمان باطل درباره خدا شوند، اهل وعظ و موعظه هستند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=310&viewType=html ر.ک: همان، ص310]</ref> كه مرحوم نراقى آنان را به چند دسته تقسيم مى‌كند:


    دسته اول، واعظان بى‌عمل؛ دسته دوم، واعظان بى‌علم؛ دسته سوم، واعظان بى‌اخلاص و دسته چهارم، واعظ مغرور».
    دسته اول، واعظان بى‌عمل؛ دسته دوم، واعظان بى‌علم؛ دسته سوم، واعظان بى‌اخلاص و دسته چهارم، واعظ مغرور»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=310&viewType=html ر.ک: همان، صص 310-313]</ref>.


    در مبحث دوم، از زبان مرحوم نراقى، به غرور اهل عبادت و عمل مى‌پردازد و هفت طايفه از آنان را با علائم و نشانه‌ها، تحت عناوین زير شرح مى‌دهد:
    در مبحث دوم، از زبان مرحوم نراقى، به غرور اهل عبادت و عمل مى‌پردازد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=313&viewType=html ر.ک: همان، ص313]</ref> و هفت طايفه از آنان را با علائم و نشانه‌ها، تحت عناوین زير شرح مى‌دهد:


    وسواس و غرور در وضو؛ غرور در نماز؛ غرور روزه‌داران؛ غرور حج‌گزاران؛ غرور قاريان قرآن؛ غرور اهل نوافل و غرور زاهدان.
    وسواس و غرور در وضو؛ غرور در نماز؛ غرور روزه‌داران؛ غرور حج‌گزاران؛ غرور قاريان قرآن؛ غرور اهل نوافل و غرور زاهدان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=313&viewType=html ر.ک: همان، صص 313-316]</ref>.


    در مبحث سوم، راه‌هاى عملى و علمى علاج غرور بيان مى‌گردد.
    در مبحث سوم، راه‌هاى عملى و علمى علاج غرور بيان مى‌گردد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=316&viewType=html ر.ک: همان، ص316]</ref>.


    عناوین ديگر گفتارهاى کتاب، عبارت است از:
    عناوین ديگر گفتارهاى کتاب، عبارت است از:


    ثبات و زوال صفات نفسانى؛ تغييرپذيرى اخلاق؛ راه‌هاى تهذيب؛ نسبت ميان اراده انسان با اراده خداوند؛ سلوك عاشقانه؛ اخلاص و آثار آن؛ زندگى دنيا؛ ماهيت دنيا؛ زهد در فرهنگ اسلام؛ حرص و طمع در احاديث؛ غرور چيست؟ مغرور كيست؟؛ غرور ثروتمندان؛ درمان غرور؛ غرور صاحبان مقام و نسب؛ به رحمت الهى مغرور نشویم؛ ميان بيم و اميد؛ مكر خداوند و شيطان در كمين عالمان.
    ثبات و زوال صفات نفسانى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=42&viewType=html ر.ک: همان، ص42]</ref>؛ تغييرپذيرى اخلاق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=61&viewType=html ر.ک: همان، ص61]</ref>؛ راه‌هاى تهذيب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=82&viewType=html ر.ک: همان، ص82]</ref>؛ نسبت میان اراده انسان با اراده خداوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=102&viewType=html ر.ک: همان، ص102]</ref>؛ سلوك عاشقانه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=115&viewType=html ر.ک: همان، ص115]</ref>؛ اخلاص و آثار آن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=137&viewType=html ر.ک: همان، ص137]</ref>؛ زندگى دنيا<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=157&viewType=html ر.ک: همان، ص 157]</ref>؛ ماهيت دنيا<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=171&viewType=html ر.ک: همان، ص171]</ref>؛ زهد در فرهنگ اسلام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=186&viewType=html ر.ک: همان، ص 186]</ref>؛ حرص و طمع در احاديث<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=201&viewType=html ر.ک: همان، ص201]</ref>؛ غرور چيست؟ مغرور كيست؟<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=207&viewType=html ر.ک: همان، ص207]</ref>؛ غرور ثروتمندان؛ درمان غرور<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=235&viewType=html ر.ک: همان، ص235]</ref>؛ غرور صاحبان مقام و نسب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=250&viewType=html ر.ک: همان، ص 250]</ref>؛ به رحمت الهى مغرور نشویم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=265&viewType=html ر.ک: همان، ص265]</ref>؛ میان بيم و امید<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=273&viewType=html ر.ک: همان، ص273]</ref>؛ مكر خداوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=284&viewType=html ر.ک: همان، ص284]</ref> و شيطان در كمین عالمان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/16677/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C?pageNumber=294&viewType=html ر.ک: همان، ص294]</ref>.


    ==وضعيت کتاب==
    ==وضعيت کتاب==


    فهرست مطالب و موضوعات، در ابتداى کتاب و کتاب‌نامه (حاوى اسامى كتبى كه مؤلف، در بيان مطالب و مباحث از آنها استفاده نموده است)، در پایان آن ذكر شده است. پاره‌اى از توضيحات و آدرس آيات و منابع روايات، در پاورقى بيان شده است.
    ==پانويس ==
    <references />


    فهرست مطالب و موضوعات، در ابتداى کتاب و کتاب‌نامه (حاوى اسامى كتبى كه مؤلف، در بيان مطالب و مباحث از آنها استفاده نموده است)، در پایان آن ذكر شده است. پاره‌اى از توضيحات و آدرس آيات و منابع روايات، در پاورقى بيان شده است.


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.
    مقدمه و متن کتاب.
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}




    خط ۹۲: خط ۹۹:
    [[رده:کلیات]]
    [[رده:کلیات]]
    [[رده:داستان‌های دینی، قصه‌های مذهبی، مقاله‌ها و سخنرانی‌ها، مجالس و منابر، متون وعظ و خطابه]]
    [[رده:داستان‌های دینی، قصه‌های مذهبی، مقاله‌ها و سخنرانی‌ها، مجالس و منابر، متون وعظ و خطابه]]
    [[رده:اردیبهشت (1401)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۳۲

    اخلاق ایزدی
    اخلاق ایزدی
    پدیدآورانخزائلی، محمدعلی (تهيه و تدوین) ایزدی، عباس (نویسنده)
    عنوان‌های دیگربیست گفتار اخلاقی - عرفانی
    ناشراجر
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1384 ش
    چاپ1
    شابک‎964-958051-1-9
    موضوعاخلاق اسلامی - مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها

    ایزدی، عباس، 1301 - 1371 - وعظ

    عرفان - مقاله‌ها و خطابه‌ها

    وعظ
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏10‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏9‎‏خ‎‏4
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    اخلاق ايزدى، بيست گفتار اخلاقى - عرفانى، اثر شيخ عباس ايزدى (1371 - 1301ش)، به زبان فارسی و در موضوع اخلاق است، که توسط شیخ محمدعلی خزائی تهیه و تدوین گردیده است.

    ساختار

    کتاب، مشتمل بر یک مقدمه و متن است. متن کتاب، بدون هيچ باب‌بندى و فصل‌بندى در بيست گفتار بيان شده است.

    کتاب، حاصل سلسله درس‌هاى اخلاقى و عرفانى مؤلف است كه در سال‌هاى (61 - 60ش)، در جمع علما و دانشجویان ايراد گرديده است و توسط جناب محمدعلى خزائلى تهيه، تدوین و تنظيم شده است.

    مطالب کتاب، به آيات قرآن و روايات شريف مزين شده است. مؤلف، آيات و روايات را به‌صورت كامل بيان نموده، ترجمه كرده و سپس شرح داده است. همچنين در بيان مباحث، از اشعار و حكايات عبرت‌آموز بهره برده است.

    گزارش محتوا

    مقدمه کتاب[۱]، نگاهى گذرا و بسيار كوتاه به زندگى و شخصيت علمى مؤلف دارد كه توسط آقاى خزائلى بيان شده است.

    کتاب، حاوى بيست گفتار پيرامون مباحث اخلاقى و عرفانى است. در ابتداى کتاب، حديثى از امام صادق(ع) خطاب به مفضل بن عمر بيان شده كه با موضوع کتاب مناسبت دارد. این حديث شريف، به این شرح است:

    «دانش خود را به نگارش درآور و میان برادرانت بگستران و چون مرگت فرارسد، نوشته‌هاى خود را به ارث بگذار، زيرا روزگارى پرآشوب بر مردم مى‌آيد كه (برای نجات از آشوب‌ها و فتنه‌ها)، همدمى غير از نوشتار خود ندارند»[۲].

    مباحث و مطالب مختلف اخلاقى کتاب، با بيانى شيوا و رسا بيان گرديده است و این از ویژگى‌هاى خوب کتاب است.

    اولین گفتار کتاب، پيرامون تعديل قواى نفس است[۳] و اولین مبحث این گفتار، «ثمره تهذيب اخلاق» است. مؤلف، كلام را این گونه آغاز مى‌نمايد:

    «فايده علم اخلاق، پاک ساختن نفس از صفات رذيله و ناپسند و آراستن آن به ملكات جمیله و اخلاق حسنه است كه از آن به تهذيب اخلاق تعبير مى‌شود و ثمره‌اش رسيدن به خير و سعادت ابدى است، زيرا سعادت مطلق و همیشگى، وقتى حاصل مى‌شود كه انسان صفحه نفس خود را همیشه و در همه وقت از تمامى اخلاق ناپسند پاک سازد و...»[۴].

    مؤلف، در مباحث ديگر این گفتار، پيرامون قواى چهارگانه روح[۵]، ضرورت استفاده از عمر گران‌بها[۶]، ثمره تهذيب قواى نفس[۷]، منشأ پيدايش صفات پسنديده و ناپسند[۸]، تعريف عدالت و اعتدال[۹]، مراتب نفس[۱۰] و... مطالبى بسيار مفيدى را ذكر كرده است.

    مختصرترين گفتار کتاب، بخش پایانى و گفتار بيستم است. عنوان این گفتار، «غرور واعظان و مؤمنان» است[۱۱]. این گفتار، مشتمل بر سه مبحث است، به شرح زير:

    1. غرور اهل وعظ و موعظه[۱۲]؛

    2. غرور اهل عبادت و عمل[۱۳]؛

    3. غرور اهل تدريس و امامت[۱۴].

    در مبحث اول، بيان مى‌نمايد كه: «یکى از طوايفى كه ممكن است دچار آفت غرور و گمان باطل درباره خدا شوند، اهل وعظ و موعظه هستند[۱۵] كه مرحوم نراقى آنان را به چند دسته تقسيم مى‌كند:

    دسته اول، واعظان بى‌عمل؛ دسته دوم، واعظان بى‌علم؛ دسته سوم، واعظان بى‌اخلاص و دسته چهارم، واعظ مغرور»[۱۶].

    در مبحث دوم، از زبان مرحوم نراقى، به غرور اهل عبادت و عمل مى‌پردازد[۱۷] و هفت طايفه از آنان را با علائم و نشانه‌ها، تحت عناوین زير شرح مى‌دهد:

    وسواس و غرور در وضو؛ غرور در نماز؛ غرور روزه‌داران؛ غرور حج‌گزاران؛ غرور قاريان قرآن؛ غرور اهل نوافل و غرور زاهدان[۱۸].

    در مبحث سوم، راه‌هاى عملى و علمى علاج غرور بيان مى‌گردد[۱۹].

    عناوین ديگر گفتارهاى کتاب، عبارت است از:

    ثبات و زوال صفات نفسانى[۲۰]؛ تغييرپذيرى اخلاق[۲۱]؛ راه‌هاى تهذيب[۲۲]؛ نسبت میان اراده انسان با اراده خداوند[۲۳]؛ سلوك عاشقانه[۲۴]؛ اخلاص و آثار آن[۲۵]؛ زندگى دنيا[۲۶]؛ ماهيت دنيا[۲۷]؛ زهد در فرهنگ اسلام[۲۸]؛ حرص و طمع در احاديث[۲۹]؛ غرور چيست؟ مغرور كيست؟[۳۰]؛ غرور ثروتمندان؛ درمان غرور[۳۱]؛ غرور صاحبان مقام و نسب[۳۲]؛ به رحمت الهى مغرور نشویم[۳۳]؛ میان بيم و امید[۳۴]؛ مكر خداوند[۳۵] و شيطان در كمین عالمان[۳۶].

    وضعيت کتاب

    فهرست مطالب و موضوعات، در ابتداى کتاب و کتاب‌نامه (حاوى اسامى كتبى كه مؤلف، در بيان مطالب و مباحث از آنها استفاده نموده است)، در پایان آن ذكر شده است. پاره‌اى از توضيحات و آدرس آيات و منابع روايات، در پاورقى بيان شده است.

    پانويس

    1. ↑ ر.ک: مقدمه، ص11
    2. ↑ ر.ک: همان، ص4
    3. ↑ ر.ک: متن کتاب، ص17
    4. ↑ ر.ک: همان
    5. ↑ ر.ک: همان، ص18
    6. ↑ ر.ک: همان، ص23
    7. ↑ ر.ک: همان، ص26
    8. ↑ ر.ک: همان، ص27
    9. ↑ ر.ک: همان، ص32
    10. ↑ ر.ک: همان، ص37
    11. ↑ ر.ک: همان، ص310
    12. ↑ ر.ک: همان، ص310
    13. ↑ ر.ک: همان، ص313
    14. ↑ ر.ک: همان، ص316
    15. ↑ ر.ک: همان، ص310
    16. ↑ ر.ک: همان، صص 310-313
    17. ↑ ر.ک: همان، ص313
    18. ↑ ر.ک: همان، صص 313-316
    19. ↑ ر.ک: همان، ص316
    20. ↑ ر.ک: همان، ص42
    21. ↑ ر.ک: همان، ص61
    22. ↑ ر.ک: همان، ص82
    23. ↑ ر.ک: همان، ص102
    24. ↑ ر.ک: همان، ص115
    25. ↑ ر.ک: همان، ص137
    26. ↑ ر.ک: همان، ص 157
    27. ↑ ر.ک: همان، ص171
    28. ↑ ر.ک: همان، ص 186
    29. ↑ ر.ک: همان، ص201
    30. ↑ ر.ک: همان، ص207
    31. ↑ ر.ک: همان، ص235
    32. ↑ ر.ک: همان، ص 250
    33. ↑ ر.ک: همان، ص265
    34. ↑ ر.ک: همان، ص273
    35. ↑ ر.ک: همان، ص284
    36. ↑ ر.ک: همان، ص294


    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=اخلاق_ایزدی&oldid=710530»