یسوی، احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ــ' به 'ـ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۵: خط ۴۵:
==زادگاه، ولادت==
==زادگاه، ولادت==


زادگاه او را برخی سایرام (سیرام). و برخی دیگر شهر یسی دانسته‌اند، اما باتوجه به اینکه در کتاب جواهرالابرار من امواج البحار تألیف حزینی که به گفتۀ کوپرولو، از کهن‌ترین و مهم‌ترین مآخذ دربارۀ شخصیت، احوال و آداب طریقۀ احمد یسوی است، زادگاه او سایرام آمده است، نظر اول درست‌تر می‌نماید، تاریخ تولد او نیز دانسته نیست. برخی منابع متأخر ولادت او را در ۴۹۸ق دانسته‌اند. روایاتی دیگر مدت عمر او را ۱۲۰ سال آورده‌اند که باتوجه به تاریخ مرگ وی، ولادت او باید در ۴۴۲ق روی داده باشد؛ لیکن احمد یسوی در دیوان حکمت از رسیدن خود به ۱۲۵ سالگی سخن می‌گوید که در این صورت ولادت او در ۴۳۷ق باید روی داده باشد.
زادگاه او را برخی سایرام (سیرام). و برخی دیگر شهر یسی دانسته‌اند، اما باتوجه به اینکه در کتاب [[جواهرالابرار من امواج البحار]] تألیف [[حزینی]] که به گفتۀ کوپرولو، از کهن‌ترین و مهم‌ترین مآخذ دربارۀ شخصیت، احوال و آداب طریقۀ احمد یسوی است، زادگاه او سایرام آمده است، نظر اول درست‌تر می‌نماید، تاریخ تولد او نیز دانسته نیست. برخی منابع متأخر ولادت او را در ۴۹۸ق دانسته‌اند. روایاتی دیگر مدت عمر او را ۱۲۰ سال آورده‌اند که باتوجه به تاریخ مرگ وی، ولادت او باید در ۴۴۲ق روی داده باشد؛ لیکن احمد یسوی در دیوان حکمت از رسیدن خود به ۱۲۵ سالگی سخن می‌گوید که در این صورت ولادت او در ۴۳۷ق باید روی داده باشد.




==نسب==
==نسب==


پدرش، شیخ ابراهیم، از مشایخ مشهور سایرام بود. سلسلۀ نسب او را به محمد حنفیه، فرزند علی(ع) رسانده‌اند و از آنجا که در سایرام به کسانی که سلسلۀ نسبشان به محمد حنفیه می‌رسیده، «خواجه» می‌گفتند، احمد یسوی را نیز خواجه احمد می‌خواندند.
پدرش، شیخ ابراهیم، از مشایخ مشهور سایرام بود. سلسلۀ نسب او را به محمد حنفیه، فرزند [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] رسانده‌اند و از آنجا که در سایرام به کسانی که سلسلۀ نسبشان به محمد حنفیه می‌رسیده، «خواجه» می‌گفتند، احمد یسوی را نیز خواجه احمد می‌خواندند.




خط ۵۶: خط ۵۶:


احمد در کودکی به شهر یسی، یا به نام امروزی آن، ترکستان، آمد و در آنجا ساکن شد. او در این شهر مورد توجه باباارسلان واقع شد و تا پایان عمر بابا ارسلان، در ملازمت او بود. پس از مرگ وی به اشارت قبلی او، به بخارا رفت. بخارا در سدۀ ۶ق قلمرو حکومت قراخانیان بود و با آنکه اهمیت دورۀ سامانی را نداشت، هنوز یکی از مراکز مهم علمی اسلامی در ماوراءالنهر به‌شمار می‌رفت.
احمد در کودکی به شهر یسی، یا به نام امروزی آن، ترکستان، آمد و در آنجا ساکن شد. او در این شهر مورد توجه باباارسلان واقع شد و تا پایان عمر بابا ارسلان، در ملازمت او بود. پس از مرگ وی به اشارت قبلی او، به بخارا رفت. بخارا در سدۀ ۶ق قلمرو حکومت قراخانیان بود و با آنکه اهمیت دورۀ سامانی را نداشت، هنوز یکی از مراکز مهم علمی اسلامی در ماوراءالنهر به‌شمار می‌رفت.
احمد در این شهر به عالم و صوفی مشهور آن عصر، خواجه یوسف همدانی پیوست و شخصیت وی با تأثیر معنوی خواجه یوسف شکل گرفت. وی از دست خواجه یوسف خرقه دریافت کرد و یکی از ۴ خلیفۀ او شد ـ سومین خلیفه بعد از عبدالله برقی و حسن انداقی.
احمد در این شهر به عالم و صوفی مشهور آن عصر، خواجه یوسف همدانی پیوست و شخصیت وی با تأثیر معنوی خواجه یوسف شکل گرفت. وی از دست خواجه یوسف خرقه دریافت کرد و یکی از ۴ خلیفۀ او شد ـ سومین خلیفه بعد از عبدالله برقی و حسن انداقی.
بعد از درگذشت حسن انداقی، احمد یسوی به خلیفگی خواجه یوسف به ارشاد پرداخت، اما پس از مدتی، اصحاب و مریدان را در بخارا به ملازمت و متابعت خواجه عبدالخالق غجدوانی سفارش کرد و خود رهسپار یسی شد.
بعد از درگذشت حسن انداقی، احمد یسوی به خلیفگی خواجه یوسف به ارشاد پرداخت، اما پس از مدتی، اصحاب و مریدان را در بخارا به ملازمت و متابعت خواجه عبدالخالق غجدوانی سفارش کرد و خود رهسپار یسی شد.
احمد یسوی، در میان اقوام کوچ‌نشین ترک که در حوالی سیردریا و تاشکند و حتی آن سوی سیردریا می‌زیستند، نفوذ فراوان یافت و پیروان بسیار از روستاییان نیمه کوچ‌نشین در اطراف او گرد آمدند.
احمد یسوی، در میان اقوام کوچ‌نشین ترک که در حوالی سیردریا و تاشکند و حتی آن سوی سیردریا می‌زیستند، نفوذ فراوان یافت و پیروان بسیار از روستاییان نیمه کوچ‌نشین در اطراف او گرد آمدند.




خط ۷۹: خط ۸۳:


یکی از صوفیه به نام سیدمرشد درویش یسوی از صوفیان این طریقه بوده، و در ۹۹۶ق کتابی در مقامات مشایخ طریقۀ یسویه در استانبول تألیف کرده است.
یکی از صوفیه به نام سیدمرشد درویش یسوی از صوفیان این طریقه بوده، و در ۹۹۶ق کتابی در مقامات مشایخ طریقۀ یسویه در استانبول تألیف کرده است.
چنانکه گذشت، حزینی نیز، کتابی با عنوان جواهرالابرار من امواج البحار، دربارۀ شخصیت، احوال و آداب طریقۀ احمد یسوی نوشته است که تنها نسخۀ آن در کتابخانۀ سلیمانیه در استانبول موجود است.  
چنانکه گذشت، [[حزینی]] نیز، کتابی با عنوان [[جواهرالابرار من امواج البحار]]، دربارۀ شخصیت، احوال و آداب طریقۀ احمد یسوی نوشته است که تنها نسخۀ آن در کتابخانۀ سلیمانیه در استانبول موجود است.