مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'می توان' به 'می‌توان'
جز (جایگزینی متن - 'شده اند' به 'شده‌اند')
جز (جایگزینی متن - 'می توان' به 'می‌توان')
خط ۴۱: خط ۴۱:
گو این که مقدس دانستن او به ویژه در دوران معاصر این شخصیت را مخفی کرده است.
گو این که مقدس دانستن او به ویژه در دوران معاصر این شخصیت را مخفی کرده است.


بیان سیاست‌های انگلیس و مقابله با استعمار نیز بخشی از دغدغه ذهنی علما بوده است که در این مکتوبات به وفور به چشم می خورد. در همین زمینه احساسات وطن دوستانه آنها را در مقابله آنها با تجاوز انگلیسی ها به بوشهر می توان دید. که علما از بلاد مختلف آمادگی خود را برای مقابله با متجاوزان اعلام کرده اند.
بیان سیاست‌های انگلیس و مقابله با استعمار نیز بخشی از دغدغه ذهنی علما بوده است که در این مکتوبات به وفور به چشم می خورد. در همین زمینه احساسات وطن دوستانه آنها را در مقابله آنها با تجاوز انگلیسی ها به بوشهر می‌توان دید. که علما از بلاد مختلف آمادگی خود را برای مقابله با متجاوزان اعلام کرده اند.


تایید احداث راه آهن در ایران از جمله مواردی است که گویا در دهه نود قرن 13 ق ذهن علما را به خود مشغول کرده است. نامه های مختلف [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سید جمال‌الدین اسد آبادی]] نیز بی نیاز از معرفی است.
تایید احداث راه آهن در ایران از جمله مواردی است که گویا در دهه نود قرن 13 ق ذهن علما را به خود مشغول کرده است. نامه های مختلف [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سید جمال‌الدین اسد آبادی]] نیز بی نیاز از معرفی است.
خط ۴۹: خط ۴۹:
یکی از موضوعات مهمی که در این دوران بسیاری از مکتوبات را به خود اختصاص داده است، موضوع تحریم توتون و تنباکو از سوی [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] است. پس از آن که فتوای [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] صادر شد بحث های زیادی در گرفت و خود به خود نامه ها و نوشته های زیادی را به خود اختصاص داد که تعدادی از آنها در این کتاب آمده است.
یکی از موضوعات مهمی که در این دوران بسیاری از مکتوبات را به خود اختصاص داده است، موضوع تحریم توتون و تنباکو از سوی [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] است. پس از آن که فتوای [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] صادر شد بحث های زیادی در گرفت و خود به خود نامه ها و نوشته های زیادی را به خود اختصاص داد که تعدادی از آنها در این کتاب آمده است.


اندیشه وحدت اسلامی که امروز مطرح است، از دور زمانی در ذهن علما و بعضی از دانشمندان بوده است. نمود این اندیشه را در این مکتوبات نیز می توان دید. همچنین بیان دلایل انحطاط مسلمین و اظهار تاسف از وضع کنونی و ارائه راه حل در این زمینه موضوع بعضی از مکتوبات این مجموعه است.
اندیشه وحدت اسلامی که امروز مطرح است، از دور زمانی در ذهن علما و بعضی از دانشمندان بوده است. نمود این اندیشه را در این مکتوبات نیز می‌توان دید. همچنین بیان دلایل انحطاط مسلمین و اظهار تاسف از وضع کنونی و ارائه راه حل در این زمینه موضوع بعضی از مکتوبات این مجموعه است.


مقابله با کشورهای استعماری در آن روزگار بسیاری را به فکر یافتن راه کاری در این زمینه انداخته بود. یکی از راه هایی که توسط برخی از متدینان پیرو مرجعیت عملی شد، استفاده از اجناس وطنی و بومی کردن صنعت بود؛ در همین راستا شرکت نساجی اسلامیه تاسیس شد که علمای زیادی از آن پشتیبانی کردند و با تایید آن، مردم را به استفاده از اجناس وطنی تشویق کردند.
مقابله با کشورهای استعماری در آن روزگار بسیاری را به فکر یافتن راه کاری در این زمینه انداخته بود. یکی از راه هایی که توسط برخی از متدینان پیرو مرجعیت عملی شد، استفاده از اجناس وطنی و بومی کردن صنعت بود؛ در همین راستا شرکت نساجی اسلامیه تاسیس شد که علمای زیادی از آن پشتیبانی کردند و با تایید آن، مردم را به استفاده از اجناس وطنی تشویق کردند.


ولایت فقیه نیز کم کم از همین دوران به علت حوادث پیش آمده در بین مباحث و مکتوبات راه یافت که نمونه آن را می توان در مکتوبی از صاحب جواهر در (صص 141 تا 151) دید.
ولایت فقیه نیز کم کم از همین دوران به علت حوادث پیش آمده در بین مباحث و مکتوبات راه یافت که نمونه آن را می‌توان در مکتوبی از صاحب جواهر در (صص 141 تا 151) دید.


مبارزه با صوفیه نیز هنوز از رونق نیفتاده بود؛ به ویژه آن که شاهان قاجار بعضی مواقع به دلایلی خاص، سعی می کردند به آنها روی بیاورند و یا اظهار عرفان کنند.
مبارزه با صوفیه نیز هنوز از رونق نیفتاده بود؛ به ویژه آن که شاهان قاجار بعضی مواقع به دلایلی خاص، سعی می کردند به آنها روی بیاورند و یا اظهار عرفان کنند.
خط ۵۹: خط ۵۹:
مبارزه با بابیه نیز از جمله موضوعات عمده‌ای بود که علما را مشغول به خود کرده بود. نمود آن را می‌توان در نامه آقا نجفی اصفهانی از [[آشتیانی، محمدحسن|میرزا حسن آشتیانی]] جهت مجازات سران بابیه دید.
مبارزه با بابیه نیز از جمله موضوعات عمده‌ای بود که علما را مشغول به خود کرده بود. نمود آن را می‌توان در نامه آقا نجفی اصفهانی از [[آشتیانی، محمدحسن|میرزا حسن آشتیانی]] جهت مجازات سران بابیه دید.


به طور کل، آنچه در این مجموعه گرد آمده، مغتنم است؛ به ویژه آن که مکتوباتی جمع شده که یا ناشناخته بوده و یا این که به طور مجموعه در جایی نبوده است. نام برخی علما و مکتوبات آنها را می توان دید که جالب است و انتظار ورود در چنین مباحثی از آنها نمی رود. این مجموعه دغدغه های علمای شیعه در قرن 13 و اوایل قرن 14 را برای ما بازگو می‌کند.
به طور کل، آنچه در این مجموعه گرد آمده، مغتنم است؛ به ویژه آن که مکتوباتی جمع شده که یا ناشناخته بوده و یا این که به طور مجموعه در جایی نبوده است. نام برخی علما و مکتوبات آنها را می‌توان دید که جالب است و انتظار ورود در چنین مباحثی از آنها نمی رود. این مجموعه دغدغه های علمای شیعه در قرن 13 و اوایل قرن 14 را برای ما بازگو می‌کند.


اما نکته‌ای که در این مجموعه به چشم می خورد آن است که مفهوم علما وسیع گرفته شده است. به عبارت دیگر بعضی از کسانی که معرفی شده‌اند و مکتوبی از آنها آمده است، در زمره علما محسوب نمی شده‌اند یا اکنون نمی‌شوند و هر چند افراد فرهیخته‌ای بوده اند اما اکنون آنها را با اوصاف دیگری همچون ادیب و ... می شناسند. نمونه بارز آن ادیب الممالک فراهانی است. با این همه مطالعه‌این کتاب مغتنم است.<ref> [https://historylib.com/books/193 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران]</ref>
اما نکته‌ای که در این مجموعه به چشم می خورد آن است که مفهوم علما وسیع گرفته شده است. به عبارت دیگر بعضی از کسانی که معرفی شده‌اند و مکتوبی از آنها آمده است، در زمره علما محسوب نمی شده‌اند یا اکنون نمی‌شوند و هر چند افراد فرهیخته‌ای بوده اند اما اکنون آنها را با اوصاف دیگری همچون ادیب و ... می شناسند. نمونه بارز آن ادیب الممالک فراهانی است. با این همه مطالعه‌این کتاب مغتنم است.<ref> [https://historylib.com/books/193 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران]</ref>