إختلاف الفقهاء: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR64176J1.jpg | عنوان = إختلاف الفقهاء | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = مروزی، محمد بن نصر (نويسنده) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = م۴الف۳ 169/7 BP | موضوع = |ناشر | ناشر = أضواء السلف | مکان نشر = عربستا...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''اختلاف الفقهاء'''، تألیف فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، [[ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی]] (202- 294ق)، موارد تفاوت فتاوای فقیهان سنی در باب مسائل گوناگون فقهی را توضیح می‌دهد. پژوهشگر معاصر و استاد دانشگاه اسلامی محمد بن سعود (مدینه منوره)، [[محمد طاهر حکیم]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای روشمند و ارزنده نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده است. | '''اختلاف الفقهاء'''، تألیف فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، [[مروزی، محمد بن نصر|ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی]] (202- 294ق)، موارد تفاوت فتاوای فقیهان سنی در باب مسائل گوناگون فقهی را توضیح می‌دهد. پژوهشگر معاصر و استاد دانشگاه اسلامی محمد بن سعود (مدینه منوره)، [[محمد طاهر حکیم]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای روشمند و ارزنده نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده است. | ||
==نام کتاب== | ==نام کتاب== | ||
[[محمد طاهر حکیم]] با یادآوری اینکه اسم این اثر در صفحه عنوان، «اختلاف العلماء» آمده، افزوده است: ولی [[تاج‌الدین | [[محمد طاهر حکیم]] با یادآوری اینکه اسم این اثر در صفحه عنوان، «اختلاف العلماء» آمده، افزوده است: ولی [[سبکی، عبدالوهاب بن علی|تاج‌الدین سبکی]] در کتاب [[طبقات الشافعیة الکبری|طبقات الشافعية الكبری]]، عنوان «اختلاف الفقهاء» را ثبت کرده و چون موضوع کتاب، اختلاف فقهی است و «فقیه»، اخصّ از «عالم» است، همین نام را ترجیح دادیم<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص61</ref>. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* [[محمد طاهر حکیم]] با اشاره به اینکه نویسنده مقدمه‌ای ندارد تا از آن به روش او برسیم، افزوده است: در هنگام اشتغال به تصحیح این کتاب و تأمل در آن، دریافتم که روش [[مروزی]]، این است: اکثر مسائل کتاب را با قول سفیان ثوری شروع می‌کند و بعد سخنان فقیهان مانند مالک، شافعی، اوزاعی، ابن شبرمه و ابن ابی‌لیلا را می‌آورد و اما فقیهان کوفه از حنفیان و غیر آنان، با عبارت «اصحاب رأی» و «کوفیان» از آنان یاد می‌کند و... همچنین در کتاب حاضر، اسناد را نقل نمی‌کند و به بررسی اقوال می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص64-67</ref>. | * [[محمد طاهر حکیم]] با اشاره به اینکه نویسنده مقدمه‌ای ندارد تا از آن به روش او برسیم، افزوده است: در هنگام اشتغال به تصحیح این کتاب و تأمل در آن، دریافتم که روش [[مروزی، محمد بن نصر|مروزی]]، این است: اکثر مسائل کتاب را با قول سفیان ثوری شروع می‌کند و بعد سخنان فقیهان مانند مالک، شافعی، اوزاعی، ابن شبرمه و ابن ابی‌لیلا را می‌آورد و اما فقیهان کوفه از حنفیان و غیر آنان، با عبارت «اصحاب رأی» و «کوفیان» از آنان یاد می‌کند و... همچنین در کتاب حاضر، اسناد را نقل نمی‌کند و به بررسی اقوال می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص64-67</ref>. | ||
* محقق کتاب، بر آن است که [[مروزی]] در اثر حاضر، در بیان موارد اختلاف، آداب و اخلاق را مراعات می‌کند و تعصب نمی‌ورزد و بر هیچ فقیهی عیب نمی‌گیرد و هر نظری را که برتری آن برایش روشن شود، انتخاب می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص76</ref>. | * محقق کتاب، بر آن است که [[مروزی، محمد بن نصر|مروزی]] در اثر حاضر، در بیان موارد اختلاف، آداب و اخلاق را مراعات می‌کند و تعصب نمی‌ورزد و بر هیچ فقیهی عیب نمی‌گیرد و هر نظری را که برتری آن برایش روشن شود، انتخاب می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص76</ref>. | ||
* [[مروزی]] در این اثر، از نظر بیان نظر فقیهان، روش یکسانی ندارد و در مسئله‌ای نظر 15 فقیه را می‌آورد و در مسئله‌ای دیگر فقط نظر شافعی را مطرح می‌کند و...<ref>ر.ک: همان، ص70-71</ref>. | * [[مروزی، محمد بن نصر|مروزی]] در این اثر، از نظر بیان نظر فقیهان، روش یکسانی ندارد و در مسئله‌ای نظر 15 فقیه را می‌آورد و در مسئله‌ای دیگر فقط نظر شافعی را مطرح می‌کند و...<ref>ر.ک: همان، ص70-71</ref>. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==مقایسه با آثار دیگر== | ==مقایسه با آثار دیگر== | ||
کتاب‌های متعددی درباره اختلاف فقیهان نوشته شده است، ولی کتاب‌های ابن منذر، طبری و طحاوی به‌صورت کامل در دسترس نیست و اکثرش از بین رفته است؛ اما کتاب حاضر، ناقص نیست و تمام اجزایش موجود است. از سوی دیگر، طبری و طحاوی، احمد بن حنبل را از فقیهان ندانسته و نظر او را در اختلافات فقهی ذکر نکرده‌اند، ولی [[مروزی]] که قدیمی‌تر از آنان است، احمد را از فقیهان شمرده و دیدگاه او را نیز مطرح کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص68- 70</ref>. | کتاب‌های متعددی درباره اختلاف فقیهان نوشته شده است، ولی کتاب‌های [[ابن منذر، محمد بن ابراهیم|ابن منذر]]، [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] و [[طحاوی، احمد بن محمد|طحاوی]] به‌صورت کامل در دسترس نیست و اکثرش از بین رفته است؛ اما کتاب حاضر، ناقص نیست و تمام اجزایش موجود است. از سوی دیگر، [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] و [[طحاوی، احمد بن محمد|طحاوی]]، [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] را از فقیهان ندانسته و نظر او را در اختلافات فقهی ذکر نکرده‌اند، ولی [[مروزی، محمد بن نصر|مروزی]] که قدیمی‌تر از آنان است، احمد را از فقیهان شمرده و دیدگاه او را نیز مطرح کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص68- 70</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۹ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۷
| إختلاف الفقهاء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مروزی، محمد بن نصر (نويسنده) |
| ناشر | أضواء السلف |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1420ق - 2000م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | م۴الف۳ 169/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اختلاف الفقهاء، تألیف فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی (202- 294ق)، موارد تفاوت فتاوای فقیهان سنی در باب مسائل گوناگون فقهی را توضیح می‌دهد. پژوهشگر معاصر و استاد دانشگاه اسلامی محمد بن سعود (مدینه منوره)، محمد طاهر حکیم، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای روشمند و ارزنده نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده است.
نام کتاب
محمد طاهر حکیم با یادآوری اینکه اسم این اثر در صفحه عنوان، «اختلاف العلماء» آمده، افزوده است: ولی تاج‌الدین سبکی در کتاب طبقات الشافعية الكبری، عنوان «اختلاف الفقهاء» را ثبت کرده و چون موضوع کتاب، اختلاف فقهی است و «فقیه»، اخصّ از «عالم» است، همین نام را ترجیح دادیم[۱].
هدف و روش
- محمد طاهر حکیم با اشاره به اینکه نویسنده مقدمه‌ای ندارد تا از آن به روش او برسیم، افزوده است: در هنگام اشتغال به تصحیح این کتاب و تأمل در آن، دریافتم که روش مروزی، این است: اکثر مسائل کتاب را با قول سفیان ثوری شروع می‌کند و بعد سخنان فقیهان مانند مالک، شافعی، اوزاعی، ابن شبرمه و ابن ابی‌لیلا را می‌آورد و اما فقیهان کوفه از حنفیان و غیر آنان، با عبارت «اصحاب رأی» و «کوفیان» از آنان یاد می‌کند و... همچنین در کتاب حاضر، اسناد را نقل نمی‌کند و به بررسی اقوال می‌پردازد[۲].
- محقق کتاب، بر آن است که مروزی در اثر حاضر، در بیان موارد اختلاف، آداب و اخلاق را مراعات می‌کند و تعصب نمی‌ورزد و بر هیچ فقیهی عیب نمی‌گیرد و هر نظری را که برتری آن برایش روشن شود، انتخاب می‌کند[۳].
- مروزی در این اثر، از نظر بیان نظر فقیهان، روش یکسانی ندارد و در مسئله‌ای نظر 15 فقیه را می‌آورد و در مسئله‌ای دیگر فقط نظر شافعی را مطرح می‌کند و...[۴].
ساختار و محتوا
نویسنده در این اثر، مطالبش را به‌ترتیب باب‌های فقهی (طهارت، اذان و اقامه، نماز، زکات، صدقه فطر، روزه، اعتکاف، حجّ، نکاح، طلاق و...) مطرح کرده است.
نمونه مباحث
- سفیان گفت: اگر شخصی در نماز، قهقهه بزند، باید وضو و نمازش را دوباره به‌جا آورد. کوفیان هم همین را گفته‌اند، ولی مالک و اهل مدینه و شافعی و اصحابش و احمد و اسحاق گفته‌اند: فقط نماز را باید دوباره بخواند و خندیدن در نماز یا در غیر آن، باعث بطلان وضو نمی‌شود[۵].
مقایسه با آثار دیگر
کتاب‌های متعددی درباره اختلاف فقیهان نوشته شده است، ولی کتاب‌های ابن منذر، طبری و طحاوی به‌صورت کامل در دسترس نیست و اکثرش از بین رفته است؛ اما کتاب حاضر، ناقص نیست و تمام اجزایش موجود است. از سوی دیگر، طبری و طحاوی، احمد بن حنبل را از فقیهان ندانسته و نظر او را در اختلافات فقهی ذکر نکرده‌اند، ولی مروزی که قدیمی‌تر از آنان است، احمد را از فقیهان شمرده و دیدگاه او را نیز مطرح کرده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.