توفیق کشمیری، محمد لاله‌جو: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | عنوان = | تصویر = NUR00000.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = محمد لاله¬جو توفیق کشمیری | نام‌های دیگر = | لقب = | تخلص = توفیق | نسب = کشمیری | نام پدر = | ولادت = | محل تولد = کشمیر | کشور تولد = هند | محل زندگی...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام کامل = محمد | | نام کامل = محمد لاله‌جو توفیق کشمیری | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
}} | }} | ||
'''توفیق کشمیری، ملا(شیخ) محمد لاله‌جو'''، شاعر پارسی‌گوی شبه‌قاره. | |||
توفیق کشمیری، ملا(شیخ) محمد | |||
==شعر== | ==شعر== | ||
وی ظاهراً از سخنوران دورۀ محمدشاه، و معاصر خان آرزو بود. سروده‌های توفیق نخست به دست ابوالحسن | وی ظاهراً از سخنوران دورۀ محمدشاه، و معاصر خان آرزو بود. سروده‌های توفیق نخست به دست [[ابوالحسن ساطع]]، و سپس به وسیلۀ [[محمدرضا مشتاق]] اصلاح می‌شد، تا اینکه در مرحلۀ پختگی شاعر و در دوران راجه سکه جیون مل، وی به مقام ملک‌الشعرایی رسید. | ||
توفیق در سرودن انواع شعر، به ویژه مثنوی، قصیده، غزل و قطعه مهارت داشت و برای یافتن مضامین تازه بسیار تلاش می‌کرد. وی به موسیقی نیز علاقۀ فراوانی داشت؛ این موضوع در | توفیق در سرودن انواع شعر، به ویژه مثنوی، قصیده، غزل و قطعه مهارت داشت و برای یافتن مضامین تازه بسیار تلاش می‌کرد. وی به موسیقی نیز علاقۀ فراوانی داشت؛ این موضوع در غزل‌ها و مثنوی او نمایان است. از او مخمس‌هایی بر غزلیات حافظ، جامی، صائب و کلیم باقی مانده است که نشانۀ استادی و مهارت اوست. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۷: | ||
توفیق در سراسر عمر خود از زادگاهش(کشمیر) بیرون نرفت، تا اینکه در 89 سالگی در همانجا درگذشت. | توفیق در سراسر عمر خود از زادگاهش(کشمیر) بیرون نرفت، تا اینکه در 89 سالگی در همانجا درگذشت. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
1. احوال ملک کشمیر، مثنوی تاریخی به فارسی نزدیک به دوهزار بیت که به تاریخ مولوی توفیق در بیان احوال کشمیر نیز معروف است. در این مثنوی که در زمان پادشاهی عالمگیر سروده شده، سنت مثنوی‌گویی کاملاً رعایت شده است. توفیق در این مثنوی عهد یوسف‌شاه را ستایش کرده، و با استفادۀ بجا و بهنگام از صنایع لفظی و بدیعی، مناظر طبیعی را با بیانی ساده به تصویر کشیده است. این اثر ـ چنان که از نامش پیدا ست ـ در شرح و وصف کشمیر و محتوی اتفاقات سیاسی مربوط به الحاق کشمیر به دولت تیموری هند در زمان پادشاهی اکبرشاه(949-1014ق) و مسافرت-های امپراتوران تیموری هند مانند اکبرشاه، جهانگیر، شاه‌جهان و عالمگیر به آنجاست و دربارۀ اوضاع و احوال این ناحیه در عهد عالمگیر اطلاعات تازه‌ای به دست می‌دهد. با این حال، مثنوی احوال ملک کشمیر، ارزش تاریخی چندانی ندارد، زیرا بیشتر وقایع تاریخی که در آن به نظم درآمده، در شاهکارهای نثر آن دوران مانند اکبرنامه، جهانگیرنامه، شاه‌جهان‌نامه و عالمگیرنامه به تفصیل یاد شده است. | |||
2. سراپا، مثنوی فارسی در 195 بیت، در وصف سرتاپای معشوق. از این اثر چندین نسخۀ خطی در کتابخانه‌های ایران، پاکستان و آمریکا نگهداری می‌شود. | |||
3-5. بحر طویل؛ منظومۀ واسوخت؛ قصیدۀ شیبیه. | |||
6. دیوان. به نوشتۀ رضوی، این اثر شامل مثنوی‌ها، قصاید، ترجیع‌بندها، ترکیب‌بندها، ماده تاریخ‌ها، غزلیات، همراه با یک ساقی‌نامه، مخمسات، رباعیات و مستزاد است، و برای شیخ [[غلام‌محمد قدیری چشتی نظامی]]، مشهور به مسکین‌شاه، به نظم درآمده است. آخرین تاریخی که در نسخۀ کتابخانۀ بوهار یافت شده، متعلق به سال 1188ق است. | |||
7. کلیات<ref>طاهره اسماعیل‌زاده، ج 16، ص377-378</ref> | |||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۱۹: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
اسماعیل‌زاده، طاهره، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، سال چاپ 1378 | |||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۰: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات جدید(بهمن) باقی زاده]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]] | |||
[[رده:فاقد کد پدیدآور]] | [[رده:فاقد کد پدیدآور]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۴۰
| توفیق کشمیری، محمد لاله‌جو | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمد لاله‌جو توفیق کشمیری |
| تخلص | توفیق |
| نسب | کشمیری |
| محل تولد | کشمیر، هند |
| محل زندگی | کشمیر |
| رحلت | سده 11 |
| مدفن | کشمیر |
| طول عمر | 89 |
| دین | اسلام |
| منصب | ملک الشعراء |
| اطلاعات علمی | |
| معاصرین | محمدشاه، خان آرزو، ابوالحسن ساطع، محمدرضا مشتاق، راجه سکه جیون مل |
| برخی آثار | احوال ملک کشمیر، سراپا، بحر طویل، منظومه واسوخت، قصیده شیبیه، دیوان، کلیات |
توفیق کشمیری، ملا(شیخ) محمد لاله‌جو، شاعر پارسی‌گوی شبه‌قاره.
شعر
وی ظاهراً از سخنوران دورۀ محمدشاه، و معاصر خان آرزو بود. سروده‌های توفیق نخست به دست ابوالحسن ساطع، و سپس به وسیلۀ محمدرضا مشتاق اصلاح می‌شد، تا اینکه در مرحلۀ پختگی شاعر و در دوران راجه سکه جیون مل، وی به مقام ملک‌الشعرایی رسید.
توفیق در سرودن انواع شعر، به ویژه مثنوی، قصیده، غزل و قطعه مهارت داشت و برای یافتن مضامین تازه بسیار تلاش می‌کرد. وی به موسیقی نیز علاقۀ فراوانی داشت؛ این موضوع در غزل‌ها و مثنوی او نمایان است. از او مخمس‌هایی بر غزلیات حافظ، جامی، صائب و کلیم باقی مانده است که نشانۀ استادی و مهارت اوست.
وفات
توفیق در سراسر عمر خود از زادگاهش(کشمیر) بیرون نرفت، تا اینکه در 89 سالگی در همانجا درگذشت.
آثار
1. احوال ملک کشمیر، مثنوی تاریخی به فارسی نزدیک به دوهزار بیت که به تاریخ مولوی توفیق در بیان احوال کشمیر نیز معروف است. در این مثنوی که در زمان پادشاهی عالمگیر سروده شده، سنت مثنوی‌گویی کاملاً رعایت شده است. توفیق در این مثنوی عهد یوسف‌شاه را ستایش کرده، و با استفادۀ بجا و بهنگام از صنایع لفظی و بدیعی، مناظر طبیعی را با بیانی ساده به تصویر کشیده است. این اثر ـ چنان که از نامش پیدا ست ـ در شرح و وصف کشمیر و محتوی اتفاقات سیاسی مربوط به الحاق کشمیر به دولت تیموری هند در زمان پادشاهی اکبرشاه(949-1014ق) و مسافرت-های امپراتوران تیموری هند مانند اکبرشاه، جهانگیر، شاه‌جهان و عالمگیر به آنجاست و دربارۀ اوضاع و احوال این ناحیه در عهد عالمگیر اطلاعات تازه‌ای به دست می‌دهد. با این حال، مثنوی احوال ملک کشمیر، ارزش تاریخی چندانی ندارد، زیرا بیشتر وقایع تاریخی که در آن به نظم درآمده، در شاهکارهای نثر آن دوران مانند اکبرنامه، جهانگیرنامه، شاه‌جهان‌نامه و عالمگیرنامه به تفصیل یاد شده است.
2. سراپا، مثنوی فارسی در 195 بیت، در وصف سرتاپای معشوق. از این اثر چندین نسخۀ خطی در کتابخانه‌های ایران، پاکستان و آمریکا نگهداری می‌شود.
3-5. بحر طویل؛ منظومۀ واسوخت؛ قصیدۀ شیبیه.
6. دیوان. به نوشتۀ رضوی، این اثر شامل مثنوی‌ها، قصاید، ترجیع‌بندها، ترکیب‌بندها، ماده تاریخ‌ها، غزلیات، همراه با یک ساقی‌نامه، مخمسات، رباعیات و مستزاد است، و برای شیخ غلام‌محمد قدیری چشتی نظامی، مشهور به مسکین‌شاه، به نظم درآمده است. آخرین تاریخی که در نسخۀ کتابخانۀ بوهار یافت شده، متعلق به سال 1188ق است.
7. کلیات[۱]
پانویس
- ↑ طاهره اسماعیل‌زاده، ج 16، ص377-378
منابع مقاله
اسماعیل‌زاده، طاهره، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، سال چاپ 1378