ابن منظور، محمد بن مکرم: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

ابن منظور، محمد بن مکرم (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۰۶

۵۷۳ بایت اضافه‌شده ، ۵ فوریه

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۰۶٬۳۳۳

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR01517.jpg|بندانگشتی|ابن منظور، محمد بن مکرم]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|ابن منظور، محمد بن مکرم
+! نام!! data-type="authorName" |ابن منظور، محمد بن مکرم
 |-
 |نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| اب‍ن م‍ک‍رم‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن م‍ک‍رم‌
+| data-type="authorOtherNames" | اب‍ن م‍ک‍رم‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن م‍ک‍رم‌
 اب‍ن م‍ن‍ظور، ج‍م‍ال‌ال‍دی‍ن اب‍وال‍ف‍ض‍ل م‍ح‍م‍د ب‍ن م‍ک‍رم‌
@@ خط ۱۳: / خط ۱۳: @@
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |مکرم
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |630ق
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |مصر
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|711 ق
+| data-type="authorDeathDate" |711 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |عبدالرحمن بن طفيل
+يوسف بن مخيلى
+صابونى
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |[[لسان العرب]]
-|-class='articleCode'
+[[مختصر تاریخ دمشق لابن عساکر]]
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE01517AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE01517AUTHORCODE
 |}
 </div>
-'''جمال‌الدين ابوالفضل، جلال‌الدين ابوالعز، محمد بن مكرم بن على بن احمد بن ابى القاسم بن حقبة بن منظور رویفعى انصارى خزرجى آفريقايى مصرى'''، در محرم سال 630 هجرى به دنيا آمد.
+'''اِبْن‌ِ مَنْظور، ابوالفضل‌ جمال‌الدین‌ محمد بن‌ مکرّم‌ رُوَیْفِعی‌ افریقی‌''' (محرم‌ 630 - شعبان‌ 711ق)، لغوی‌، ادیب‌ و قاضی‌ مصری‌، مؤلف‌ [[لسان العرب|لسان‌ العرب‌]]، بيشتر مآخذ كهن او را «ابن مكرم» خوانده‌اند.
+كنيه مشهور وى برگرفته از نام هفتمین جدش منظور بن معافى است.
+== ولادت ==
+در محرم سال 630 هجرى به دنيا آمد.
 [[ذهبى]] زادگاه وى را مصر نوشته است، اما از منابع قديم دربارۀ مولد و سالهاى نخستين زندگى او آگاهى دقيقى به دست نمى‌آيد.
@@ خط ۴۱: / خط ۵۲: @@
 ==نسب==
-وى لغوى اديب و قاضى مصرى و مؤلف [[لسان العرب]] است. بيشتر مآخذ كهن او را «ابن مكرم» خوانده‌اند.
+جمال‌الدين ابوالفضل، جلال‌الدين ابوالعز، محمد بن مكرم بن على بن احمد بن ابى القاسم بن حقبة بن منظور رویفعى انصارى خزرجى آفريقايى مصرى
-كنيه مشهور وى برگرفته از نام هفتمین جدش منظور بن معافى است.
+ابن منظور نسب خود را با 18 واسطه به رویفع بن ثابت انصارى (درگذشت 56 هجرى)، صحابى پيامبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله، كه در سال 46 هجرى امارت طرابلس غرب را عهده‌دار شد، رسانيده است.(لسان العرب جلد 1، صفحه 263 - 264)
-ابن منظور نسب خود را با 18 واسطه به رویفع بن ثابت انصارى (درگذشت 56 هجرى)، صحابى پيامبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله، كه در سال 46 هجرى امارت طرابلس غرب را عهده‌دار شد، رسانيده است [[لسان العرب]] جلد 1 صفحه 263 - 264
 «شدياق» نسبت آفريقايى را كه منابع كهن به وى داده‌اند، دليل بر تونسى بودن او مى‌داند.
@@ خط ۷۰: / خط ۷۹: @@
 فرزندش قطب‌الدين مى‌گوید: وى بعد از وفات، پانصد جلد کتاب به خط خودش بر جاى نهاده است.
-بسيارى هم از وى حديث شنيده‌اند كه از آن جمله [[ذهبى]] و تقى‌الدين سبکىرا مى‌توان نام برد.
+بسيارى هم از وى حديث شنيده‌اند كه از آن جمله [[ذهبى]] و تقى‌الدين سبکی‌را مى‌توان نام برد.
 وى از قريحۀ شعرى نيز بهره داشت. قطعاتى چند از سروده‌هاى او را به نقل [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در دست داريم.
 ==مذهب==
 [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، ابن منظور را از فقهاى برجسته شافعى شمرده است، در حالى كه ديگران از جمله: [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، ابن شاكر، فوات و [[سيوطى]] وى را شيعى دور از تعصب دانسته‌اند.
@@ خط ۸۵: / خط ۹۳: @@
 ابن منظور در لغت نامه [[لسان العرب]] در واژۀ «وصى» مى‌گوید:
-به [[امام على(ع)|حضرت علی عليه‌السلام]] وصى مى‌گویند. زيرا نسب و سبب و عقيدۀ او متصل به آقاى ما حضرت رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله مى‌باشد و من مى‌گویم این صفات آن حضرت است در نزد سلف صالح ما رضى الله عنهم. اما ديگران مى‌گویند در آن حضرت دُعابه بود.
+به [[امام على(ع)|حضرت علی عليه‌السلام]] وصى مى‌گویند. زيرا نسب و سبب و عقيدۀ او متصل به آقاى ما حضرت رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله مى‌باشد و من مى‌گویم این صفات آن حضرت است در نزد سلف صالح ما رضى‌الله‌عنهم. اما ديگران مى‌گویند در آن حضرت دُعابه بود.
 ابن منظور در واژۀ «دَعَبَ» در توضيح معناى دُعابه مى‌گوید:
@@ خط ۱۰۱: / خط ۱۰۹: @@
 ==اساتيد==
+ابن منظور نزد علماى فراوانى به فراگیرى علم و دانش پرداخته است و از بسيارى از آنان روايت نقل مى‌كند مانند:
-ابن منظور نزد علماى فراوانى به فراگيرى علم و دانش پرداخته است و از بسيارى از آنان روايت نقل مى‌كند مانند:
 # عبدالرحمن بن طفيل
@@ خط ۱۱۴: / خط ۱۲۱: @@
-علماى فراوانى نيز از محضر درس او بهره برده‌اند و از او روايت مى‌كنند كه از آن جمله مى‌توان [[ذهبى]] و تقى‌الدين سبکىرا نام برد.
+علماى فراوانى نيز از محضر درس او بهره برده‌اند و از او روايت مى‌كنند كه از آن جمله مى‌توان [[ذهبى]] و تقى‌الدين سبکی را نام برد.
+==وفات==
+سرانجام پس از عمرى خدمت به جهان علم و دانش و اسلام و مسلمین، جمال‌الدين، ابوالفضل، محمد بن مكرم در ماه شعبان سال 711ق در مصر وفات يافت و او را در روستاى «قرافه» در نزدیکى شهر قاهره به خاک سپردند.
 ==تأليفات==
 ابن منظور نویسنده‌اى پر كار بود و به سبب کتابت مداوم در آخر عمر نابينا شد.
@@ خط ۱۳۲: / خط ۱۴۳: @@
 #:در چاپ اخير و برخى از چاپهاى تازه‌تر این کتاب، ريشه‌ها را مطابق شيوۀ رايج به ترتيب حروف نخستين آنها نظم داده‌اند.
 # سرور النفس بمدارک الحواس الخمس
-#:اين کتاب گزيده‌اى از «فصل الخطاب» احمد بن يوسف تيفاشى است كه در بيروت (سال 1980 میلادى) به كوشش [[عباس، احسان|احسان عباس]] به چاپ رسيده است. جزء نخست این کتاب نيز با عنوان «نثار الأذهار في الليل و النهار و أطائب أوقات الأصائل و الأسحار» جداگانه در استانبول (سال 1298 قمرى) و بعد از آن در سال 1988 میلادى با حواشى احمد عبدالفتاح تمام، در بيروت چاپ شده است.
+#:اين کتاب گزيده‌اى از «فصل الخطاب» [[تیفاشی، احمد|احمد بن يوسف تيفاشى]] است كه در بيروت (سال 1980 میلادى) به كوشش [[عباس، احسان|احسان عباس]] به چاپ رسيده است. جزء نخست این کتاب نيز با عنوان «نثار الأذهار في الليل و النهار و أطائب أوقات الأصائل و الأسحار» جداگانه در استانبول (سال 1298 قمرى) و بعد از آن در سال 1988 میلادى با حواشى احمد عبدالفتاح تمام، در بيروت چاپ شده است.
 # مختار الأغاني في الأخبار و التهاني، گزيده‌اى از «الأغاني» [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]] است.
 #:اين اثر به كوشش جمعى از محققان در قاهره (سال 1384 - 1385 قمرى) در 8 جلد و پس از آن در بيروت (سال 1386 - 1387 قمرى) و در دمشق (سال 1971 میلادى) در 12 جلد به چاپ رسيده است.
@@ خط ۱۴۸: / خط ۱۵۹: @@
 #:نسخه‌اى از آخرين جزء آن به خط ابن منظور در دار الكتب موجود است.
 # مختصر الجامع لمفردات الأدویة و الأغذية ابن بيطار. نسخه‌اى از این کتاب در دار الكتب موجود است.
-# مختصر ذيل [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]، كه خلاصه‌اى است از ذيل سمعانى بر تاريخ [[خطيب بغدادى]]. [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] اختصار [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] و ذيل ابن نجار بر آن را به ابن منظور نسبت داده است.
+# مختصر ذيل [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]، كه خلاصه‌اى است از ذيل سمعانى بر تاريخ [[خطیب بغدادى]]. [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] اختصار [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] و ذيل ابن نجار بر آن را به ابن منظور نسبت داده است.
 # مختصر نشوار المحاضرة و أخبار المذاكرة قاضى تنوخى. نسخه‌اى از این کتاب در آمبروزيانا موجود است.
 # المنتخب و المختار في النوادر و الأشعار.
@@ خط ۱۵۸: / خط ۱۶۹: @@
 در میان آثار ديگر او، از اختصار زهر الآداب حصرى، [[صفة الصفوة]] [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، يتيمة الدهر ثعالبى و اختصار العقد الفريد [[ابن عبدربه، احمد بن محمد|ابن عبدربه]] نيز ياد شده است كه در فهرستهاى موجود از آنها نشانى نيست.
-==وفات==
-سرانجام پس از عمرى خدمت به جهان علم و دانش و اسلام و مسلمین، جمال‌الدين، ابوالفضل، محمد بن مكرم در ماه شعبان سال 711ق در مصر وفات يافت و او را در روستاى «قرافه» در نزدیکى شهر قاهره به خاک سپردند.
+{{واژه‌پژوهی}}
 ==وابسته‌ها==
 {{وابسته‌ها}}
@@ خط ۱۷۵: / خط ۱۸۳: @@
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:ادیبان]]
+[[رده:واژه‌‌شناسان]]
+[[رده:قاضیان]]