فقه گویا: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۴
جز
جایگزینی متن - 'زندگینامه' به 'زندگی‌نامه'
جز (جایگزینی متن - 'زندگینامه' به 'زندگی‌نامه')
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۹: خط ۱۹:
| شابک = 964-5731-92-5  
| شابک = 964-5731-92-5  
| تعداد جلد = 1
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12822
| کتابخوان همراه نور =12822
| کتابخوان همراه نور =12822
| کد پدیدآور = 1303
| کد پدیدآور = 1303
خط ۲۹: خط ۲۹:


==ساختار==
==ساختار==
کتاب مشتمل بر مقدمه مؤلف (در نقد و بررسی فقه سنتی، پویا و بشری)، 106 مسئله و زندگینامه مؤلف است.  
کتاب مشتمل بر مقدمه مؤلف (در نقد و بررسی فقه سنتی، پویا و بشری)، 106 مسئله و زندگی‌نامه مؤلف است.  


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۴۵: خط ۴۵:
# احکام کلی و عام: که متعلق  مخصوص و موضوع خاص ندارند و ازاین‌گونه آیات احکام با عنوان قواعد فقه نام برده می‌شود.  
# احکام کلی و عام: که متعلق  مخصوص و موضوع خاص ندارند و ازاین‌گونه آیات احکام با عنوان قواعد فقه نام برده می‌شود.  
# احکام جزئی تفصیلی: در این‌گونه آیات، احکام خاص مربوط به موضوعات ویژه، به‌صورت روشن بیان شده است.  
# احکام جزئی تفصیلی: در این‌گونه آیات، احکام خاص مربوط به موضوعات ویژه، به‌صورت روشن بیان شده است.  
# احکام جزئی اجمالی: در این‌گونه آیات دستور کلی و مبهم در موارد خاص نماز، زکات، نماز جماعت،حلیت و حرمت بیع و ربا و لزوم قصاص و... آمده که ازاین‌گونه احکام به‌عنوان مسائل فقه تعبیر می‌گردد که نیاز به شرح و تفصیل بیشتر دارد و فقه القرآن عهده‌دار آن است. و سنت یعنی قول و فعل و تقریر یا امضا و تأیید و سکوت معصومین(ع) به‌عنوان متمم و مکمل و مبین و مفسر احکام یاد شده در قرآن کریم مطرح است که ضرورت وجود امام معصوم زمان(ع) و جانشین عام و خاص او را در هر عصر و زمان عقلا و شرعاً مسلم می‌نماید<ref>ر.ک: همان، ص56-55</ref>‏.   
# احکام جزئی اجمالی: در این‌گونه آیات دستور کلی و مبهم در موارد خاص نماز، زکات، نماز جماعت، حلیت و حرمت بیع و ربا و لزوم قصاص و... آمده که ازاین‌گونه احکام به‌عنوان مسائل فقه تعبیر می‌گردد که نیاز به شرح و تفصیل بیشتر دارد و فقه القرآن عهده‌دار آن است. و سنت یعنی قول و فعل و تقریر یا امضا و تأیید و سکوت معصومین(ع) به‌عنوان متمم و مکمل و مبین و مفسر احکام یاد شده در قرآن کریم مطرح است که ضرورت وجود امام معصوم زمان(ع) و جانشین عام و خاص او را در هر عصر و زمان عقلا و شرعاً مسلم می‌نماید<ref>ر.ک: همان، ص56-55</ref>‏.   


وی سپس با دیدگاه تجدیدنظر در فقه سنتی با سیری سریع در تمامی ابواب «فقه احکام»، 106 مسئله را با اشاره به برهان قرآنیش مورد بررسی مختصر قرار داده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص50</ref>‏ و فتاوای فقهی جدیدی را در رابطه با این مسائل مطرح کرده است؛ به‌عنوان‌مثال قائل به وجوب نماز جمعه در زمان غیبت است و خطبه‌ها نیز باید بعدازظهر خوانده شود: برحسب قرآن و سنت همچون سایر نمازهای یومیه با شرایطش واجب است، و هرگز تقیدی به زمان حضور معصومین(ع) ندارد، وقتش اول ظهر است و اگر خطبه‌ها یا بخشی از آنها پیش از ظهر باشد بدعت و باطل است، زیرا دو خطبه بخش آغازین نماز و به‌جای دو رکعت کسری جمعه است<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>‏.
وی سپس با دیدگاه تجدیدنظر در فقه سنتی با سیری سریع در تمامی ابواب «فقه احکام»، 106 مسئله را با اشاره به برهان قرآنیش مورد بررسی مختصر قرار داده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص50</ref>‏ و فتاوای فقهی جدیدی را در رابطه با این مسائل مطرح کرده است؛ به‌عنوان‌مثال قائل به وجوب نماز جمعه در زمان غیبت است و خطبه‌ها نیز باید بعدازظهر خوانده شود: برحسب قرآن و سنت همچون سایر نمازهای یومیه با شرایطش واجب است، و هرگز تقیدی به زمان حضور معصومین(ع) ندارد، وقتش اول ظهر است و اگر خطبه‌ها یا بخشی از آنها پیش از ظهر باشد بدعت و باطل است، زیرا دو خطبه بخش آغازین نماز و به‌جای دو رکعت کسری جمعه است<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>‏.
خط ۵۱: خط ۵۱:
یا در رابطه با اثبات رؤیت هلال اول ماه رمضان می‌نویسد: اول ماه رمضان با دیدن هلال و یا اطمینان به آن ثابت می‌شود و چشم مسلح نیز مانند چشم عادی کافی است، و تنها برای افق شما تکلیف‌آور است<ref>ر.ک: همان، ص68</ref>‏.
یا در رابطه با اثبات رؤیت هلال اول ماه رمضان می‌نویسد: اول ماه رمضان با دیدن هلال و یا اطمینان به آن ثابت می‌شود و چشم مسلح نیز مانند چشم عادی کافی است، و تنها برای افق شما تکلیف‌آور است<ref>ر.ک: همان، ص68</ref>‏.


درهرحال، فقیه امروز هنگام بازنگری در ادلّه با عنایت به نظام اسلامی و جهان‌شمولی فقه، و با توجّه به فراسوی مرزهای جغرافیایی و محدودیت‌های تاریخی و روزگار کنونی که مجموعه تمدّن بشری‌ در آستانه فضایی شدن قرار گرفته است، می‌تواند دستاوردها و برداشت‌های دیگری برخلاف برداشت‌های زمان‌های گذشته از آنها داشته باشد؛ لذا نمی‌تواند شرعاً بر نظرات گذشته و نظرات فقهای پیشین بسنده کند‌. ازاین‌رو، بر فقیه لازم است که از دریچه‌های نو و افق‌ها و نگرش‌های استنباطی جدید بر اساس موازین فقه اجتهادی آنها را پاسخگو باشد، و نیز نظریات گذشته خود و فقهای پیشین را درباره‌ موضوعات‌ تحوّل یافته بر اساس ادلّه مورد بازنگری و دقّت مجدّد قرار دهد و درصورتی‌که به نظر دیگری برسد، آن را اظهار کند <ref>ر.ک: جناتی، محمدابراهیم، ص82</ref>‏.  البته باید توجه داشت که برداشت فقیهان امروز از ادله از راه اجتهاد برخلاف آنچه فقهای‌ پیشین‌ برداشت کرده‌اند، نه تنها موجب توهین و هتک نمی‌شود، بلکه کمال احترام به آنها‌ است‌، زیرا‌ سبب زنده نگه‌داشتن راه آنها می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص84</ref>‏.
درهرحال، فقیه امروز هنگام بازنگری در ادلّه با عنایت به نظام اسلامی و جهان‌شمولی فقه، و با توجّه به فراسوی مرزهای جغرافیایی و محدودیت‌های تاریخی و روزگار کنونی که مجموعه تمدّن بشری‌ در آستانه فضایی شدن قرار گرفته است، می‌تواند دستاوردها و برداشت‌های دیگری برخلاف برداشت‌های زمان‌های گذشته از آنها داشته باشد؛ لذا نمی‌تواند شرعاً بر نظرات گذشته و نظرات فقهای پیشین بسنده کند‌. ازاین‌رو، بر فقیه لازم است که از دریچه‌های نو و افق‌ها و نگرش‌های استنباطی جدید بر اساس موازین فقه اجتهادی آنها را پاسخگو باشد، و نیز نظریات گذشته خود و فقهای پیشین را درباره‌ موضوعات‌ تحوّل یافته بر اساس ادلّه مورد بازنگری و دقّت مجدّد قرار دهد و درصورتی‌که به نظر دیگری برسد، آن را اظهار کند<ref>ر.ک: جناتی، محمدابراهیم، ص82</ref>‏.  البته باید توجه داشت که برداشت فقیهان امروز از ادله از راه اجتهاد برخلاف آنچه فقهای‌ پیشین‌ برداشت کرده‌اند، نه تنها موجب توهین و هتک نمی‌شود، بلکه کمال احترام به آنها‌ است‌، زیرا‌ سبب زنده نگه‌داشتن راه آنها می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص84</ref>‏.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۵۷: خط ۵۷:


==پانویس ==
==پانویس ==
<references />
<references/>
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
#مقدمه و متن کتاب.  
#مقدمه و متن کتاب.  
# ملا محمدعلی، امیر؛ «فقه سنتی و فقه پویا با تکیه بر دیدگاه امام خمینی (ره)»، پایگاه مجلات تخصصی نور: انسان‌پژوهی دینی، تابستان 1383 - شماره صفر، ص 41 تا 60؛ به آدرس اینترنتی:
#[[:noormags:709311|ملا محمدعلی، امیر؛ «فقه سنتی و فقه پویا با تکیه بر دیدگاه امام خمینی(ره)»، پایگاه مجلات تخصصی نور: انسان‌پژوهی دینی، تابستان 1383 - شماره صفر، ص 41 تا 60]].
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/709311
#[[:noormags:380374|موسوی، سید رضا، «پژوهشی پیرامون فقه القرآن»، پایگاه مجلات تخصصی نور: فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، تابستان 1386، شماره 8، ص43 تا 74]].
# موسوی، سید رضا، «پژوهشی پیرامون فقه القرآن»، پایگاه مجلات تخصصی نور: فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، تابستان 1386، شماره 8، ص43 تا 74؛ به آدرس اینترنتی:
#[[:noormags:20278|جناتی، محمدابراهیم، «نقدی بر شیوه‌های استنباطی پیشینیان»، پایگاه مجلات تخصصی نور: پژوهش‌های اجتماعی، اسلامی، بهار 1378، شماره 16، صفحه 77 تا 89]].
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/380374
# . جناتی، محمدابراهیم، «نقدی بر شیوه‌های استنباطی پیشینیان»، پایگاه مجلات تخصصی نور: پژوهش‌های اجتماعی، اسلامی، بهار 1378، شماره 16، صفحه 77 تا 89؛ به آدرس اینترنتی:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/20278


== وابسته‌ها ==  
== وابسته‌ها ==  
خط ۷۳: خط ۷۰:
[[رده:فقه و اصول]]
[[رده:فقه و اصول]]
[[رده:فقه (آثار کلی - اختصاصی)]]
[[رده:فقه (آثار کلی - اختصاصی)]]
[[رده:اسفند(98)]]