چهارچوبی برای پژوهش در تاریخ اسلام

چهارچوبی برای پژوهش در تاریخ اسلام
پدیدآوران	هامفریز، آر. استیفن (نویسنده) مرشدلو، جواد (مترجم)
ناشر	نشر پژوهشکده تاریخ اسلام
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۶
کد کنگره	‏

چهارچوبی برای پژوهش در تاریخ اسلام تألیف آر. استیفن هامفریز؛ مترجم جواد مرشدلو؛ کتاب حاضر چهارچوبی عملی برای پژوهش در تاریخ اسلام و جوامع اسلامی تا قرن دهم ق./شانزدهم م. ارائه می کند. دغدغه ی اصلی نویسنده مسائل روش شناسی و راه هایی است که بتواند زمینه ی استفاده ی بهتر و مؤثرتر از منابع موجود را به منظور تعمیق و گسترش شناخت تاریخ اسلام در دوره ی مذکور فراهم کند. کتاب در دو بخش کلی سامان یافته است.

معرفی کتاب

تاریخ هر امت و جامعه‌ای بیانگر فرهنگ و تمدن آن است. به همین دلیل، علم تاریخ در میان علوم، جایگاهی ویژه یافته است. جامعه ی اسلامی به عنوان یک امت جهانی، دارای چهارده قرن سابقه ی تاریخی با ابعاد و عناصری روشن و بدون ابهام است. اهمیت این پیشینه ی تاریخی و ابعاد گوناگون آن مانند فرهنگ، تمدن، علوم، اخلاق، فلسفه و هنر و نقش بی بدیل آن در تمدن جهان معاصر، تلاش گسترده ی دانشگاه ها و دانشمندان غربی را نیز در راه تحقیق و مطالعه ی این تاریخ عظیم برانگیخته است؛ تا بدان پایه که معتبرترین منابع و اطلاعات پژوهشی در حوزه های گوناگون تاریخ اسلام را در مراکز علمی غرب می توان سراغ گرفت.

کتاب حاضر چهارچوبی عملی برای پژوهش در تاریخ اسلام و جوامع اسلامی تا قرن دهم ق./شانزدهم م. ارائه می کند. دغدغه ی اصلی نویسنده مسائل روش شناسی و راه هایی است که بتواند زمینه ی استفاده ی بهتر و مؤثرتر از منابع موجود را به منظور تعمیق و گسترش شناخت تاریخ اسلام در دوره ی مذکور فراهم کند. کتاب در دو بخش کلی سامان یافته است: بخش نخست، دربرگیرنده ی بررسی جامعی از ابزارهای مرجع و منابع موجود برای پژوهشگران تاریخ اسلام در دوره ی میانه است و بخش دوم، ده مسئله ی کلی را در قالب ده فصل در بر می گیرد که درباره ی طرح و پژوهش های مرتبط با آن بررسی انتقادی شده است. با اینکه کتاب از منظر شرق شناسانه نوشته شده است و مخاطب اصلی آن دانشجویان و پژوهشگران غربی اند، از این نقطه نظر مطالعه ی آن سودمند و الهام بخش است که چشم انداز فراگیری ازتاریخچه ی مطالعات اسلام شناسی به دست می دهد و نگاهی انتقادی به تجربه ی تاریخی غرب در این حوزه دارد. فهرست عناوین اصلی:

بخش نخست: منابع و ابزارهای پژوهش

فصل یکم: آثار مرجع

فصل دوم: منابع: یک بررسی تحلیلی

بخش دوم: مسائل تاریخ اسلام

فصل سوم: سنت تاریخی متقدم و نخستین تحولات سیاسی در اسلام

فصل چهارم: مورخان جدید و انقلاب عباسی: هنر تفسیر

فصل پنجم: بیهقی و ابن تغری بردی: هنر روایت در تاریخ نگاری اسلام دوره ی میانه

فصل ششم: ایدئولوژی و تبلیغات: دین و دولت در دوره ی آغازین سلجوقی

فصل هفتم: سازمان مالی امپراتوری ممالیک

فصل هشتم: یک قشر نخبه ی فرهنگی: نقش و پایگاه «علما» در جامعه ی اسلامی

فصل نهم: فقه اسلامی و جامعه مسلمان

فصل دهم: موضع نگاری شهر و جامعه ی شهری دمشق در عهد ایوبیان و ممالیک

فصل یازدهم: مشارکت غیر مسلمانان در جامعه ی اسلامی

فصل دوازدهم: طبقات خاموش جامعه ی اسلامی: دهقانان و زیست روستایی

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران