الورقة: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '( ' به '(') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الورقة'''، تألیف ادیب، شاعر و مورخ قرن سوم قمری، [[ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح]] (مقتول 296ق)، است که به معرفی اجمالی شخصیت و اشعار تعدادی از شاعران دوران خلافت عباسی می‌پردازد. کتاب حاضر را محققان معاصر، [[عبدالوهاب عَزام]] و [[عبدالستار احمد فرّاج]] تحقیق کرده و هرکدام جداگانه برای آن مقدمه نوشته‌اند. | '''الورقة'''، تألیف ادیب، شاعر و مورخ قرن سوم قمری، [[ابن جراح، محمد بن داود|ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح]] (مقتول 296ق)، است که به معرفی اجمالی شخصیت و اشعار تعدادی از شاعران دوران خلافت عباسی می‌پردازد. کتاب حاضر را محققان معاصر، [[عزام، عبدالوهاب|عبدالوهاب عَزام]] و [[فراج، عبدالستار احمد|عبدالستار احمد فرّاج]] تحقیق کرده و هرکدام جداگانه برای آن مقدمه نوشته‌اند. | ||
==وجه تسمیه و تفاوت با کتاب مشابه== | ==وجه تسمیه و تفاوت با کتاب مشابه== | ||
* کتاب حاضر با [[الأوراق]] نوشته [[ابوبکر محمد بن یحیى صولى]] از نظر موضوع مشابهت دارد و [[ابن خلکان]] نام کتاب [[صولی]] را به‌اشتباه «الورقة» ثبت کرده و بعید نیست که برخی از راویان، [[الورقة]] را با [[الأوراق]] اشتباه کرده باشند<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص15</ref>. | * کتاب حاضر با [[الأوراق]] نوشته [[ابوبکر محمد بن یحیى صولى]] از نظر موضوع مشابهت دارد و [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] نام کتاب [[صولی]] را به‌اشتباه «الورقة» ثبت کرده و بعید نیست که برخی از راویان، [[الورقة]] را با [[الأوراق]] اشتباه کرده باشند<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص15</ref>. | ||
* [[عبدالوهاب عَزام]] با اشاره به اینکه گفته شده است [[ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح]] کتابش را «الورقة» نامید، زیرا به هر شاعر، تنها یک ورقه را اختصاص داده، افزوده است: ولی معنای این مطلب آن نیست که حجم تراجم در این اثر، یکسان است؛ چون کتابی که در دست داریم، برخلاف آن گواهی می‌دهد؛ چه، برخی چهارصفحه‌ای، برخی سه‌صفحه‌ای و برخی کمتر است و بیشتر شرح‌حال‌ها حدود دو صفحه است. پس به نظر می‌رسد مقصود از این نکته و نام‌گذاری کتاب به نام «ورقه» این است که کوتاه نوشته است و بیشتر توضیحات درباره هریک از شاعران، زیادتر از یک ورقه (دو صفحه)، نیست<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | * [[عزام، عبدالوهاب|عبدالوهاب عَزام]] با اشاره به اینکه گفته شده است [[ابن جراح، محمد بن داود|ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح]] کتابش را «الورقة» نامید، زیرا به هر شاعر، تنها یک ورقه را اختصاص داده، افزوده است: ولی معنای این مطلب آن نیست که حجم تراجم در این اثر، یکسان است؛ چون کتابی که در دست داریم، برخلاف آن گواهی می‌دهد؛ چه، برخی چهارصفحه‌ای، برخی سه‌صفحه‌ای و برخی کمتر است و بیشتر شرح‌حال‌ها حدود دو صفحه است. پس به نظر می‌رسد مقصود از این نکته و نام‌گذاری کتاب به نام «ورقه» این است که کوتاه نوشته است و بیشتر توضیحات درباره هریک از شاعران، زیادتر از یک ورقه (دو صفحه)، نیست<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | ||
==نقص در نسخه خطی== | ==نقص در نسخه خطی== | ||
محقق کتاب بعد از توضیح ویژگی‌های نسخه خطی این کتاب، نوشته است: گویی در این نسخه خطی، نقصی وجود دارد؛ زیرا برخی از اندیشوران مطالبی از کتاب «الورقة» نقل کرده‌اند که در نسخه حاضر موجود نیست؛ مثلا [[ابن خلکان]] در شرح حال «ابراهیم بن عباس صولی»، سخنی از [[ابن جرّاح]] به نقل از «الورقة» آورده است که در اثر حاضر مشاهده نمی‌شود و...<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref>. | محقق کتاب بعد از توضیح ویژگی‌های نسخه خطی این کتاب، نوشته است: گویی در این نسخه خطی، نقصی وجود دارد؛ زیرا برخی از اندیشوران مطالبی از کتاب «الورقة» نقل کرده‌اند که در نسخه حاضر موجود نیست؛ مثلا [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] در شرح حال «ابراهیم بن عباس صولی»، سخنی از [[ابن جراح، محمد بن داود|ابن جرّاح]] به نقل از «الورقة» آورده است که در اثر حاضر مشاهده نمی‌شود و...<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref>. | ||
==هدف، روش، ساختار و محتوا== | ==هدف، روش، ساختار و محتوا== | ||
* نویسنده بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده است و در نتیجه، بسیاری از توضیحات لازم درباره اهداف و چگونگی‌های نگارش این کتاب، پنهان مانده است. | * نویسنده بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده است و در نتیجه، بسیاری از توضیحات لازم درباره اهداف و چگونگی‌های نگارش این کتاب، پنهان مانده است. | ||
* کتاب حاضر، مختصر است و تقسیم و نظم خاصی در آن مشاهده نمی‌شود. | * کتاب حاضر، مختصر است و تقسیم و نظم خاصی در آن مشاهده نمی‌شود. | ||
* هرچند همه شاعران معرفی‌شده در این کتاب، شماره‌گذاری شده و اولین نفر، «ابوالعذافر» است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3</ref> و آخرین آنان، «58- عمرو بن احمد بن بدیل»<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>، ولیکن برطبق تحقیق [[عبدالوهاب عَزام]] در این اثر، تعداد 63 شاعر شناسانده شده است؛ زیرا در 3 مورد، یک شرح حال برای 2 شاعر همراه، نوشته شده و در یک مورد نیز یک شرح حال برای 3 شاعر فراهم آمده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص15</ref>. | * هرچند همه شاعران معرفی‌شده در این کتاب، شماره‌گذاری شده و اولین نفر، «ابوالعذافر» است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3</ref> و آخرین آنان، «58- عمرو بن احمد بن بدیل»<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>، ولیکن برطبق تحقیق [[عزام، عبدالوهاب|عبدالوهاب عَزام]] در این اثر، تعداد 63 شاعر شناسانده شده است؛ زیرا در 3 مورد، یک شرح حال برای 2 شاعر همراه، نوشته شده و در یک مورد نیز یک شرح حال برای 3 شاعر فراهم آمده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص15</ref>. | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
* «قِصافی»: نامش عمرو بن نصر تمیمی و کنیه‌اش ابوالفیض است. او بصری بود و دعبل درباره اشعارش گفته است: قصافی، 60 سال شعر گفت و هیچ بیت خوبی نگفت، جز یک بیت درباره شتر...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7-8</ref>. | * «قِصافی»: نامش عمرو بن نصر تمیمی و کنیه‌اش ابوالفیض است. او بصری بود و دعبل درباره اشعارش گفته است: قصافی، 60 سال شعر گفت و هیچ بیت خوبی نگفت، جز یک بیت درباره شتر...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7-8</ref>. | ||
* [[اصمعی]]: عبدالملک بن قریب باهلی نام داشت و کنیه‌اش ابوسعید و اهل بصره بود و بسیار شعر و غریب نقل می‌کرد و... مصاحب خلیفه عباسی، هارون‌الرشید شد و ثروتمند گردید...<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>. | * [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]]: عبدالملک بن قریب باهلی نام داشت و کنیه‌اش ابوسعید و اهل بصره بود و بسیار شعر و غریب نقل می‌کرد و... مصاحب خلیفه عباسی، هارون‌الرشید شد و ثروتمند گردید...<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات شرقی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۱
| الورقة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن جراح، محمد بن داود (نويسنده)
عزام، عبدالوهاب (محقق) فراج، عبدالستار احمد (محقق) |
| ناشر | دار المعارف |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 3 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /و4 3645 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الورقة، تألیف ادیب، شاعر و مورخ قرن سوم قمری، ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح (مقتول 296ق)، است که به معرفی اجمالی شخصیت و اشعار تعدادی از شاعران دوران خلافت عباسی می‌پردازد. کتاب حاضر را محققان معاصر، عبدالوهاب عَزام و عبدالستار احمد فرّاج تحقیق کرده و هرکدام جداگانه برای آن مقدمه نوشته‌اند.
وجه تسمیه و تفاوت با کتاب مشابه
- کتاب حاضر با الأوراق نوشته ابوبکر محمد بن یحیى صولى از نظر موضوع مشابهت دارد و ابن خلکان نام کتاب صولی را به‌اشتباه «الورقة» ثبت کرده و بعید نیست که برخی از راویان، الورقة را با الأوراق اشتباه کرده باشند[۱].
- عبدالوهاب عَزام با اشاره به اینکه گفته شده است ابوعبدالله محمد بن داود بن جرّاح کتابش را «الورقة» نامید، زیرا به هر شاعر، تنها یک ورقه را اختصاص داده، افزوده است: ولی معنای این مطلب آن نیست که حجم تراجم در این اثر، یکسان است؛ چون کتابی که در دست داریم، برخلاف آن گواهی می‌دهد؛ چه، برخی چهارصفحه‌ای، برخی سه‌صفحه‌ای و برخی کمتر است و بیشتر شرح‌حال‌ها حدود دو صفحه است. پس به نظر می‌رسد مقصود از این نکته و نام‌گذاری کتاب به نام «ورقه» این است که کوتاه نوشته است و بیشتر توضیحات درباره هریک از شاعران، زیادتر از یک ورقه (دو صفحه)، نیست[۲].
نقص در نسخه خطی
محقق کتاب بعد از توضیح ویژگی‌های نسخه خطی این کتاب، نوشته است: گویی در این نسخه خطی، نقصی وجود دارد؛ زیرا برخی از اندیشوران مطالبی از کتاب «الورقة» نقل کرده‌اند که در نسخه حاضر موجود نیست؛ مثلا ابن خلکان در شرح حال «ابراهیم بن عباس صولی»، سخنی از ابن جرّاح به نقل از «الورقة» آورده است که در اثر حاضر مشاهده نمی‌شود و...[۳].
هدف، روش، ساختار و محتوا
- نویسنده بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده است و در نتیجه، بسیاری از توضیحات لازم درباره اهداف و چگونگی‌های نگارش این کتاب، پنهان مانده است.
- کتاب حاضر، مختصر است و تقسیم و نظم خاصی در آن مشاهده نمی‌شود.
- هرچند همه شاعران معرفی‌شده در این کتاب، شماره‌گذاری شده و اولین نفر، «ابوالعذافر» است[۴] و آخرین آنان، «58- عمرو بن احمد بن بدیل»[۵]، ولیکن برطبق تحقیق عبدالوهاب عَزام در این اثر، تعداد 63 شاعر شناسانده شده است؛ زیرا در 3 مورد، یک شرح حال برای 2 شاعر همراه، نوشته شده و در یک مورد نیز یک شرح حال برای 3 شاعر فراهم آمده است[۶].
نمونه مباحث
- «قِصافی»: نامش عمرو بن نصر تمیمی و کنیه‌اش ابوالفیض است. او بصری بود و دعبل درباره اشعارش گفته است: قصافی، 60 سال شعر گفت و هیچ بیت خوبی نگفت، جز یک بیت درباره شتر...[۷].
- اصمعی: عبدالملک بن قریب باهلی نام داشت و کنیه‌اش ابوسعید و اهل بصره بود و بسیار شعر و غریب نقل می‌کرد و... مصاحب خلیفه عباسی، هارون‌الرشید شد و ثروتمند گردید...[۸].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.