انوار سهیلی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بـ' به 'ب')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''انوار سهیلی'''، اثر مولا کمال‌الدین حسین بن علی بیهقی، معروف به واعظ کاشفی، از نویسندگان و شاعران اواخر سده ۹ و اوایل سده ۱۰ق، است.
'''انوار سهیلی'''، اثر [[کاشفی، حسین|مولا کمال‌الدین حسین بن علی بیهقی]]، معروف به [[کاشفی، حسین|واعظ کاشفی]]، از نویسندگان و شاعران اواخر سده ۹ و اوایل سده ۱۰ق، است.
انوار سهیلی در اصل تحریر و تهذیبی از «کلیله و دمنه» بهرام‌شاهی است که ابوالمعالی نصرالله منشی آن را به تشویق بهرام‌شاه، از نوادگان سلطان محمود غزنوی، از ترجمه عربی ابن ‌مقفع به فارسی برگردانده است<ref>ر.ک: جعفری (قنواتی)، محمد</ref>.
 
انوار سهیلی در اصل تحریر و تهذیبی از «[[کلیله و دمنه]]» بهرام‌شاهی است که [[نصرالله منشی|ابوالمعالی نصرالله منشی]] آن را به تشویق بهرام‌شاه، از نوادگان سلطان محمود غزنوی، از ترجمه عربی [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن ‌مقفع]] به فارسی برگردانده است<ref>ر.ک: جعفری (قنواتی)، محمد</ref>.


انوار سهیلی در شبه‌ قاره هند و افغانستان بسیار مورد توجه قرار گرفت و بعدها برای آموزش زبان فارسی به اتباع هند و انگلستان، به‌کار گرفته شد<ref>ر.ک: همان</ref>.
انوار سهیلی در شبه‌ قاره هند و افغانستان بسیار مورد توجه قرار گرفت و بعدها برای آموزش زبان فارسی به اتباع هند و انگلستان، به‌کار گرفته شد<ref>ر.ک: همان</ref>.


کاشفی وجود «غرایب لغات و اطرای کلام» و «مبالغه در استعارات و تشبیهات متفرقه» و «عبارات مغلقه» در «کلیله و دمنه» و به‌عبارتی‌دیگر، نثر مصنوع و متکلف آن را انگیزه خود برای تهذیب این کتاب می‌داند؛ زیرا از نظر او چنین نثری «موجب ملالت خواننده و شنونده» خواهد بود؛ سپس می‌افزاید به همین سبب «نزدیک شده بود که کتابی بدان نفاست متروک گردد». پس برای آنکه فواید آن نصیب افراد بیشتری شود، به اشاره امیر، شیخ احمد مشهور به سهیلی تصمیم گرفت «کتاب مذکور را لباس نو پوشاند»؛ ازاین‌رو، کتاب را پس از تألیف به انوار سهیلی موسوم گردانید<ref>ر.ک: همان</ref>.
کاشفی وجود «غرایب لغات و اطرای کلام» و «مبالغه در استعارات و تشبیهات متفرقه» و «عبارات مغلقه» در «[[کلیله و دمنه]]» و به‌عبارتی‌دیگر، نثر مصنوع و متکلف آن را انگیزه خود برای تهذیب این کتاب می‌داند؛ زیرا از نظر او چنین نثری «موجب ملالت خواننده و شنونده» خواهد بود؛ سپس می‌افزاید به همین سبب «نزدیک شده بود که کتابی بدان نفاست متروک گردد». پس برای آنکه فواید آن نصیب افراد بیشتری شود، به اشاره امیر، شیخ احمد مشهور به سهیلی تصمیم گرفت «کتاب مذکور را لباس نو پوشاند»؛ ازاین‌رو، کتاب را پس از تألیف به انوار سهیلی موسوم گردانید<ref>ر.ک: همان</ref>.


وی در این بازنویسی، تغییرات بسیاری در محتوا و حتى عنوان «کلیله و دمنه» به وجود آورد. به اعتقاد سیلوستر دو‌ساسی از میان این تغییرات، دو مورد آن اهمیت بیشتری داشته‌اند: یکی تغییر نام کتاب است که پیش از آن هیچ‌یک از مترجمان فارسی و عربی نام آن را تغییر نداده بودند؛ دوم حذف مقدمه‌های گوناگونی است که در ترجمه عربی ابن‌ مقفع و نسخه فارسی ابوالمعالی وجود دارد. کاشفی به‌جای این مقدمه‌ها، یک مقدمه تازه نوشته است که کاملاً متعلق به شخص اوست<ref>ر.ک: همان</ref>.
وی در این بازنویسی، تغییرات بسیاری در محتوا و حتى عنوان «کلیله و دمنه» به وجود آورد. به اعتقاد سیلوستر دو‌ساسی از میان این تغییرات، دو مورد آن اهمیت بیشتری داشته‌اند: یکی تغییر نام کتاب است که پیش از آن هیچ‌یک از مترجمان فارسی و عربی نام آن را تغییر نداده بودند؛ دوم حذف مقدمه‌های گوناگونی است که در ترجمه عربی [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن‌ مقفع]] و نسخه فارسی ابوالمعالی وجود دارد. کاشفی به‌جای این مقدمه‌ها، یک مقدمه تازه نوشته است که کاملاً متعلق به شخص اوست<ref>ر.ک: همان</ref>.


تغییرات دیگری که کاشفی در متن «کلیله و دمنه» داده، عبارت است از حذف آیات قرآن، احادیث و شعرهای عربی و به‌کارگیری شعرهایی از شاعران نزدیک به دوره خود، مانند سعدی، مولوی و حافظ به‌جای آنها و همچنین افزودن ۶۰ افسانه به مجموع افسانه‌های کتاب<ref>ر.ک: همان</ref>.
تغییرات دیگری که کاشفی در متن «کلیله و دمنه» داده، عبارت است از حذف آیات قرآن، احادیث و شعرهای عربی و به‌کارگیری شعرهایی از شاعران نزدیک به دوره خود، مانند سعدی، مولوی و حافظ به‌جای آنها و همچنین افزودن ۶۰ افسانه به مجموع افسانه‌های کتاب<ref>ر.ک: همان</ref>.


به‌رغم تصریحات و تأکیدات کاشفی مبنی بر ساده کردن متن «کلیله ودمنه»، به اعتقاد بیشتر پژوهشگران، وی در این راه توفیق چندانی نیافته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
به‌رغم تصریحات و تأکیدات کاشفی مبنی بر ساده کردن متن «[[کلیله و دمنه|کلیله ودمنه]]»، به اعتقاد بیشتر پژوهشگران، وی در این راه توفیق چندانی نیافته است<ref>ر.ک: همان</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==