عقود الجمان في علم المعاني و البيان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عقود الجمان في علم المعاني و البيان'''، تألیف عبدالرحمن سیوطی (متوفی 911ق)، منظومه‌ای در علم معانی و بیان عربی است که در آن «تلخيص المفتاح» خطیب قزوینی (متوفی 739ق) را به نظم درآورده است.

سیوطی از ناظمین چیره‌دست زمانش بوده است. او آثار مهم در علوم نحو (الفیه)، اصول فقه (جمع الجوامع سبکی) و علم مصطلح الحدیث (مقدمه ابن الصلاح) را به نظم درآورده است. محقق کتاب ادعا کرده که سیوطی به نظم درآوردن «تلخيص المفتاح» را در دو روز به سامان رسانده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص4</ref>‏.

سیوطی تعداد ابیات کتاب حاضر را هزار بیت دانسته، اما آن‌گونه که محقق اثر شمارش کرده 1006 بیت است<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>‏. سیوطی‌ در این ارجوزه، مسائل بلاغی را به همان ترتیب خطیب قزوینی در «تلخيص المفتاح» بحث کرده‌ و بسیاری‌ از‌ امثله و تعالیل را حذف کرده و در عوض‌ برخی‌ از‌ مسائل‌، بر‌ آن‌ افزوده و اعتراضاتی را بر او وارد ساخته، لیکن روی‌هم‌رفته، شیوه‌ ‌خـطیب قزوینی را پسندیده و از او تبعیّت کرده است<ref>ر.ک: علوی مقدم، سید محمد، ص56</ref>.‏ گاهی نیز مطالبی را به‌مناسبت مقدم و مؤخر کرده است. مطالبی که به کتاب افزوده کم نیست؛ چراکه اگر به مطالب تلخیص بسنده می‌کرد، حجم کتاب بیش از نصف این نیز نمی‌شد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3</ref>‏.

محقق همچنین نسخه خطی و حتی نسخه مطبوع پیشین اثر را مملو از تصحیف و تحریف و افتادگی عبارت دانسته است؛ لذا بین کتاب مطبوع و نسخه خطی مقایسه نموده و به این تصحیفات اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، ص2</ref>‏. نکته‌ای که برخی نویسندگان به آن اشاره کرده‌اند آن است که خود سیوطی این منظومه‌اش را شرح کرده است<ref>ر.ک: الفریجات، عادل، ص79</ref>‏.

# الفریجات، عادل، «العرب يصنفون معارفهم بالشعر»، التراث العربي، جمادی‌الأولی 1417 ، ص74 تا 93:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/474253

# علوی مقدم، سید محمد، «بحثی درباره کتاب مطول سعدالدین تفتازانی و تأثیر آن در کتب بلاغی»، مشکو‌ة، زمستان 1363، شماره 6، ص62 تا 87:

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]