فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | عنوان = فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی | تصویر = NUR88028.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = | نام‌های دیگر = | لقب = | تخلص = | نسب = | نام پدر = | ولادت = | محل تولد = | کشور تولد = | محل زند...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| تخلص = | | تخلص =فرقتی | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| نام پدر = | | نام پدر =علی | ||
| ولادت = | | ولادت =یازدهم هجری | ||
| محل تولد = | | محل تولد =انجدان فراهان | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = انجدان- قزوین- کاشان | ||
| رحلت = | | رحلت =1025ق | ||
| شهادت = | | شهادت = | ||
| مدفن = | | مدفن =قبرستان دشت‌افروز کاشان | ||
| طول عمر = | | طول عمر = | ||
| نام همسر = | | نام همسر = | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
| علایق پژوهشی = | | علایق پژوهشی = | ||
| سبک نوشتاری = | | سبک نوشتاری = | ||
| آثار = | | آثار =[[دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی]] | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE88028AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE88028AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''ابوتراب بیک بن علی فرقتی جوشقانی''' (متوفی 1025ق)، متخلص به فرقتی، از شعرای قرن یازدهم هجری و | '''ابوتراب بیک بن علی فرقتی جوشقانی''' (متوفی 1025ق)، متخلص به فرقتی، از شعرای قرن یازدهم هجری و «ساقینامه» مهم‌ترین اثر اوست. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
==در کلام دیگران== | ==در کلام دیگران== | ||
حسین صدیق در کتاب | [[حسین صدیق]] در کتاب «[[نامداران اراک]]» چنین نوشته است: «ابوتراب بیگ متخلص به فرقتی، از شعرای قرن یازدهم انجدان، شاعری با ذوق و مردی ادیب و نکته‌سنج بود». وی ابیاتی از فرقتی ذکر کرده است. [[نصرآبادی، محمدطاهر|میرزا طاهر نصرآبادی]]، ابوتراب را کاشی دانسته و سبب این اشتباه، زندگانی وی در کاشان است، زیرا پدر او مدتی در کاشان می‌زیسته است. میرزا طاهر نوشته است: ابوتراب بیک خوش طبیعت و درست سلیقه است، اشعارش اکثراً عاشقانه و یکدست است، دیوانش قریب به دو هزار بیت به‌نظر رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص17- 18</ref>. | ||
==سبب انتخاب تخلص== | ==سبب انتخاب تخلص== | ||
در | در [[سرو آزاد]] [[میرغلامعلی آزاد]] (درگذشته 1200ق) و [[نتایج الافکار]] [[قدرت‌الله خان گاپاموی]] (متوفی 1281ق) آمده که وی قطعه‌ای به تقاضای تخلص پیش صادق بیک نقاش به اصفهان فرستاد و او قطعه‌ای در جواب نوشت و چهار تخلص تجویز کرد، وی فرقتی را برگزید. از آن چهار، یکی کلیم بود، گفتند چرا کلیم تخلص نمی‌کنی؟ گفت نخواهم که ظرفا «کلیم جوشقانی» خوانند و این خود از باب اشتهار وی به کاشانی بودن است<ref>همان، ص25</ref>. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
شروع شده است و در پایان، در بند ترجیع، آورده است: | شروع شده است و در پایان، در بند ترجیع، آورده است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
* {{ب|'' ما خشک لبان تشنه دیدار شرابیم ''|2='' تا کاسه ما گشت تهی، خانه خرابیم '' | * {{ب|'' ما خشک لبان تشنه دیدار شرابیم ''|2='' تا کاسه ما گشت تهی، خانه خرابیم ''<ref>همان، ص26- 27</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[ | [[دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
نسخهٔ ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۳
| فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی | |
|---|---|
 | |
| تخلص | فرقتی |
| نام پدر | علی |
| ولادت | یازدهم هجری |
| محل تولد | انجدان فراهان |
| محل زندگی | انجدان- قزوین- کاشان |
| رحلت | 1025ق |
| مدفن | قبرستان دشت‌افروز کاشان |
| اطلاعات علمی | |
| برخی آثار | دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی |
ابوتراب بیک بن علی فرقتی جوشقانی (متوفی 1025ق)، متخلص به فرقتی، از شعرای قرن یازدهم هجری و «ساقینامه» مهم‌ترین اثر اوست.
ولادت
تولد وی، در بلده انجدان فراهان بوده است[۱].
محل نشو و نما
ابوتراب کودکی و جوانی را در انجدان گذرانده است و سپس همراه پدرش خواجه علی، به قزوین و سپس به کاشان رفته و در آن دیار مانده است[۲].
در کلام دیگران
حسین صدیق در کتاب «نامداران اراک» چنین نوشته است: «ابوتراب بیگ متخلص به فرقتی، از شعرای قرن یازدهم انجدان، شاعری با ذوق و مردی ادیب و نکته‌سنج بود». وی ابیاتی از فرقتی ذکر کرده است. میرزا طاهر نصرآبادی، ابوتراب را کاشی دانسته و سبب این اشتباه، زندگانی وی در کاشان است، زیرا پدر او مدتی در کاشان می‌زیسته است. میرزا طاهر نوشته است: ابوتراب بیک خوش طبیعت و درست سلیقه است، اشعارش اکثراً عاشقانه و یکدست است، دیوانش قریب به دو هزار بیت به‌نظر رسیده است[۳].
سبب انتخاب تخلص
در سرو آزاد میرغلامعلی آزاد (درگذشته 1200ق) و نتایج الافکار قدرت‌الله خان گاپاموی (متوفی 1281ق) آمده که وی قطعه‌ای به تقاضای تخلص پیش صادق بیک نقاش به اصفهان فرستاد و او قطعه‌ای در جواب نوشت و چهار تخلص تجویز کرد، وی فرقتی را برگزید. از آن چهار، یکی کلیم بود، گفتند چرا کلیم تخلص نمی‌کنی؟ گفت نخواهم که ظرفا «کلیم جوشقانی» خوانند و این خود از باب اشتهار وی به کاشانی بودن است[۴].
وفات
تاریخ وفات او را شب جمعه چهارم شعبان 1025ق ذکر کرده‌اند. مزار شریف وی، در قبرستان دشت‌افروز کاشان است[۵].
آثار
وی دارای دیوان اشعاری است مشتمل بر ساقینامه، ترکیب‌بند، غزلیات و قطعات، مثنوی‌ها، مقطعات، رباعیات، دوبیتی‌ها و ابیات پراکنده می‌باشد.
مهم‌ترین اثر فرقتی، «ساقینامه» اوست که جزء بهترین ساقی‌نامه‌های زبان پارسی محسوب می‌شود و سبب مهم شهرت وی، همین ساقینامه است که به‌صورت ترجیع‌بند، در پانزده بند آمده است که با بیت:
| ساقی بده آن باده که ماه شب تراست | آن باده که گلگونه رخسار بهارست |
شروع شده است و در پایان، در بند ترجیع، آورده است:
| ما خشک لبان تشنه دیدار شرابیم | تا کاسه ما گشت تهی، خانه خرابیم [۶] |
پانویس
منابع مقاله
فرقتی جوشقانی، ابوتراب بیک، «دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی»، به کوشش مجتبی برزآبادی فراهانی، تهران، فردوسی، چاپ اول، 1376.