روضه خلد

روضه خلد
پدیدآوران	م‍ج‍د خ‍واف‍ی‌، ق‍رن‌ ۸ق‌. (نويسنده) فرخ، محمود (محقق) خدیوجم، حسین (مصحح) فرخ، محمود (مقدمه‌نويس)
سال نشر	1345ش
چاپ	0
موضوع	نثر فارسی - قرن 8ق. - شعر فارسی - قرن 8ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

روضه خلد، اثر مجد خوافی، کتابی است در تبعیت از گلستان سعدی و به سبک آن، که با مقدمه و تحقیق محمود فرخ، به کوشش حسین خدیوجم، منتشر شده است.

یکی از‌ دلایل ارجمندی این کتاب‌، این‌ است که اگرچه با الهام‌گیری‌ از‌ شاهکار سعدی و به سیاق آن، تصنیف شده است، ولی به استناد تصریح مؤلف‌ و نیز‌ با تأمل در محتوای حکایات‌ و باب‌ها‌، درمی‌یابیم‌ که جز یکی‌ دو‌ مورد - که خود شاعر‌ نیز‌ به آن‌ اشاره کرده است - تمامی مطالب، حاصل تراوش ذوق و اندیشه مصنف است. خود‌ وی‌‌ در این‌باره می‌گوید: «نه در نظم‌ وی‌ متابع دیگری‌ بوده‌ام‌ و نه‌ در نثر وی، مشایع‌‌ سخنوری».

کتاب دارای هجده باب، چهارصدوبیست حکایت و دوهزارویک‌صدوچهل بیت می‌باشد. هریک از باب‌های هجده‌گانه‌، با حدیثی از پیامبر(ص) آغاز می‌شود و سپس ابیاتی - که معمولا دو بیت است - از سروده‌های خود شاعر و متناسب با موضوع، آورده می‌شود‌. آنگاه به شرح حکایاتی متناسب با عنوان باب می‌پردازد‌.

باب نخست، ‌«در صفات حکام‌» نوشته شده و باب دوم «در شفقت» است و با حدیث «الشفقة نصف الإيمان» آغاز شده است. این باب، بیست‌ویک حکایت دارد که جملگی در شرح شفقت‌، مهربانی، مهمان‌نوازی و محبت بزرگان دین و دنیاست.

باب‌های دیگر نیز به‌ترتیب در موضوعات ذیل تصنیف شده‌اند: ‌علم؛ عشق؛ عهد و پیمان؛ بی‌وفایی دنیا؛ کرامات اولیاءالله؛ ادب نفس؛ بیان صحبت و رفاقت؛ ریاضت و احوال فقر؛ نکاح و احوال زنان؛ کبر و حسد؛ ظلم و فساد آن؛ بخل و لئیمی؛ نوادر کلام؛ احوال طوایف؛ احسان با اهل فضل و دین و موعظت.

پایان سخن آنکه مجد خوافی در این کتاب، بیشتر در قالب‌های قطعه، رباعی‌، مثنوی‌، دوبیتی و غزل کوتاه، طبع‌آزمایی کرده و در هر مورد، به‌خوبی از عهده کار برآمده است. نکته بدیع و قابل توجهی که در قطعه‌های او دیده می‌شود، این است که برخلاف تعریف‌ متداول قطعه و کاربرد رایج آن، این قالب شعری را برای بیان مضامین عاشقانه و عارفانه به خدمت گرفته و در این کار، بسیار موفق بوده است.

منابع مقاله

مشهور، پروین‌دخت، «مجد خوافی و کتاب روضه خلد»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نامه پارسی، تابستان 1380- شماره 21، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/659447