رباعیات مؤمن یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''رباعیات مؤمن یزدی'''، مجموعه رباعیات مؤمن حسین بن باقی یزدی (حدود 948-1018ق) است که به‌همراه چند غزل و قطعه او، به کوشش حسین مسرت، منتشر شده است.
    '''رباعیات مؤمن یزدی'''، مجموعه رباعیات [[ابن باقی یزدی، مؤمن‌حسین|مؤمن حسین بن باقی یزدی]] (حدود 948-1018ق) است که به‌همراه چند غزل و قطعه او، به کوشش [[مسرت، حسین|حسین مسرت]]، منتشر شده است.


    کتاب حاضر، تنها اثر شناخته‌شده مؤمن یزدی است و کمتر کتاب، تذکره، جنگ و مجموعه اشعاری را می‌توان یافت که رباعی‌هایی از مؤمن حسین در آن نباشد<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه چهل‌وشش</ref>.
    کتاب حاضر، تنها اثر شناخته‌شده مؤمن یزدی است و کمتر کتاب، تذکره، جنگ و مجموعه اشعاری را می‌توان یافت که رباعی‌هایی از مؤمن حسین در آن نباشد<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه چهل‌وشش</ref>.


    اشعار موجود در جنگ‌ها و مجموعه‌های برجای‌مانده از مؤمن حسین که تاکنون شناخته شده‌اند، به‌استثنای چند غزل و قطعه، تمامی رباعی است؛ گویا او نیز مانند خیام، اوحدالدین کرمانی، باباافضل کاشانی و تنی چند از دیگر سخنوران نامی زبان فارسی، پردگیان حرم اندیشه خود را در کسوت رباعی به جلوه‌گری وامی‌داشته است و بر پایه آنچه از او برجای مانده، وی را می‌توان استاد بی‌مانند رباعی دانست؛ زیرا بر پایه دیوان موجود، 877 رباعی از او شناخته شده است، اما برخلاف این تعداد، تنها 23 غزل و 8 قطعه از وی شناسایی شده و در دسترس است<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌ونه</ref>.
    اشعار موجود در جنگ‌ها و مجموعه‌های برجای‌مانده از [[ابن باقی یزدی، مؤمن‌حسین|مؤمن حسین]] که تاکنون شناخته شده‌اند، به‌استثنای چند غزل و قطعه، تمامی رباعی است؛ گویا او نیز مانند [[خیام، عمر بن ابراهیم|خیام]]، [[اوح‍دال‍دی‍ن‌ ک‍رم‍ان‍ی‌، ح‍ام‍د ب‍ن‌ اب‍ی‌‌ال‍ف‍خ‍ر|اوحدالدین کرمانی]]، [[باباافضل کاشانی، محمد بن حسین|باباافضل کاشانی]] و تنی چند از دیگر سخنوران نامی زبان فارسی، پردگیان حرم اندیشه خود را در کسوت رباعی به جلوه‌گری وامی‌داشته است و بر پایه آنچه از او برجای مانده، وی را می‌توان استاد بی‌مانند رباعی دانست؛ زیرا بر پایه دیوان موجود، 877 رباعی از او شناخته شده است، اما برخلاف این تعداد، تنها 23 غزل و 8 قطعه از وی شناسایی شده و در دسترس است<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌ونه</ref>.


    مؤمن حسین باآنکه پدرش در دفتر شاه نعمت‌الله باقی، کتابدار بوده و خود گویا بهره‌ور از این شغل پدر و بنا به نوشته «جامع مفیدی» که شاعران در طبقه میانی جامعه بوده‌اند، بااین‌حال، در دیوان او، رباعیاتی در نکوهش خواجه، حاکم، شاه، فرمانروایان و دیگران دیده می‌شود که شمار آنها، کم نیست؛ به‌عنوان نمونه:
    [[ابن باقی یزدی، مؤمن‌حسین|مؤمن حسین]] باآنکه پدرش در دفتر شاه نعمت‌الله باقی، کتابدار بوده و خود گویا بهره‌ور از این شغل پدر و بنا به نوشته «[[جامع مفیدی]]» که شاعران در طبقه میانی جامعه بوده‌اند، بااین‌حال، در دیوان او، رباعیاتی در نکوهش خواجه، حاکم، شاه، فرمانروایان و دیگران دیده می‌شود که شمار آنها، کم نیست؛ به‌عنوان نمونه:
    '''گو خواجه به فربهی جهان‌گیر شود
    '''گو خواجه به فربهی جهان‌گیر شود
    در پرورش نفس و بدن پیر شود'''
    در پرورش نفس و بدن پیر شود
    '''از وی شکمی سیر نشد چون همه عمر
    '''از وی شکمی سیر نشد چون همه عمر
    باری شکم خاک از او سیر شود'''.
    باری شکم خاک از او سیر شود'''.

    نسخهٔ ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۲

    رباعیات مؤمن یزدی (به همراه چند غزل و قطعه)
    رباعیات مؤمن یزدی
    پدیدآورانابن باقی یزدی، مؤمن‌حسین (نويسنده) مسرت، حسین (گردآورنده)
    ناشرمرکز پژوهشی ميراث مکتوب
    مکان نشرایران - تهران
    سال نشر1394ش
    چاپ1
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /ر2 6127/5 PIR
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    رباعیات مؤمن یزدی، مجموعه رباعیات مؤمن حسین بن باقی یزدی (حدود 948-1018ق) است که به‌همراه چند غزل و قطعه او، به کوشش حسین مسرت، منتشر شده است.

    کتاب حاضر، تنها اثر شناخته‌شده مؤمن یزدی است و کمتر کتاب، تذکره، جنگ و مجموعه اشعاری را می‌توان یافت که رباعی‌هایی از مؤمن حسین در آن نباشد[۱].

    اشعار موجود در جنگ‌ها و مجموعه‌های برجای‌مانده از مؤمن حسین که تاکنون شناخته شده‌اند، به‌استثنای چند غزل و قطعه، تمامی رباعی است؛ گویا او نیز مانند خیام، اوحدالدین کرمانی، باباافضل کاشانی و تنی چند از دیگر سخنوران نامی زبان فارسی، پردگیان حرم اندیشه خود را در کسوت رباعی به جلوه‌گری وامی‌داشته است و بر پایه آنچه از او برجای مانده، وی را می‌توان استاد بی‌مانند رباعی دانست؛ زیرا بر پایه دیوان موجود، 877 رباعی از او شناخته شده است، اما برخلاف این تعداد، تنها 23 غزل و 8 قطعه از وی شناسایی شده و در دسترس است[۲].

    مؤمن حسین باآنکه پدرش در دفتر شاه نعمت‌الله باقی، کتابدار بوده و خود گویا بهره‌ور از این شغل پدر و بنا به نوشته «جامع مفیدی» که شاعران در طبقه میانی جامعه بوده‌اند، بااین‌حال، در دیوان او، رباعیاتی در نکوهش خواجه، حاکم، شاه، فرمانروایان و دیگران دیده می‌شود که شمار آنها، کم نیست؛ به‌عنوان نمونه: گو خواجه به فربهی جهان‌گیر شود در پرورش نفس و بدن پیر شود از وی شکمی سیر نشد چون همه عمر باری شکم خاک از او سیر شود.

    دل دور ز قرب شاه، صد مرحله باد جام می ‌قرب، در کفش آبله باد در مشرب ما خمار نومیدی به این باده نصیب جان کم‌حوصله باد[۳].

    مؤمن به دفاع از قدرت حاکم، دو رباعی در نکوهش افرادی که علیه دولت به‌پا خاسته‌اند دارد؛ یک رباعی درباره راهزنان و طاغیان علیه شاه و دولت، مانند بکتاش‌بیک افشار؛ چنان‌که می‌گوید: ای گرگ شریر اگر شدی خوار و نژند ما را چه گنه که هستی از ما گله‌مند دندان تو را سنگ حوادث بشکست عدل شه دین‌پناه، چنگال تو کند و دیگر رباعی در نکوهش شاهزاده اسماعیل‌میرزا که علیه پدر خود شاه طهماست، قیام کرد[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، صفحه چهل‌وشش
    2. ر.ک: همان، صفحه چهل‌ونه
    3. ر.ک: همان، صفحه پنجاه‌ودو
    4. ر.ک: همان، صفحه پنجاه‌وسه

    منابع مقاله

    مقدمه کتاب.


    وابسته‌ها