ف‍ردوس‍ی‌ ث‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | عنوان = ف‍ردوس‍ی‌ ث‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی‌ | تصویر = NUR80249.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = | نام‌های دیگر = | لقب = | تخلص = | نسب = | نام پدر = | ولادت = | محل تولد = | کشور تولد = | محل زندگی = | رحلت = | شها...» ایجاد کرد)
    (بدون تفاوت)

    نسخهٔ ‏۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۰۸

    ف‍ردوس‍ی‌ ث‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی‌
    NUR80249.jpg

    محمدعلی طوسی (قرن دوازدهم)، مشهور به فردوسی ثانی، از ملازمان نادرشاه و صاحب «شاهنامه نادری».

    شرح حال

    هیچ‌یک از تذکره‌نویسان جز تتوی، ذکری از فردوسی ثانی نکرده است؛ ازاین‌رو، شرح حال وی به‌درستی معلوم نیست. تتوی در «مقالات الشعراء» نوشته است: «میرزا محمدعلی الملقب فردوسی ثانی خراسانی طوسی، گویند از اولاد فردوسی صاحب شاهنامه است و الله اعلم. ناظم شاهنامه حالات نادرشاه، همراه رکاب همایون نادری وارد الکه سند شد»[۱].

    معاصرین

    از معاصرین میرزا محمدعلی طوسی، صاحب «مجمل التواریخ گلستانه» در پایان کار نادر چنین نگاشته: «... الغرض قریب به چهار ساعت از روز مذکور گذشته بود که اثری از خیمه و خرگاه و اثاثیه پادشاهی برجا نمانده، تمامی متفرق و معدوم و مفاد کریمه «كل من عليها فان» به ظهور پیوست و فردوسی نادرشاه در نادرشاه‌نامه به این ابیات اختتام رسانید: سر شب سر قتل و تاراج داشت سحرگه نه تن سر، نه سر تاج داشت به یک گردش چرخ نیلوفری نه نادر به‌جا ماند و نه نادری»[۲].

    تاریخ ولادت و وفات

    از مجموع قرائن، بی‌آنکه سال تولد و اصل و نسب و تاریخ وفات این شاعر گمنام روشن گردد، آنچه به ‌دست می‌آید، این است که ملا محمدعلی، اصلا طوسی بوده و خود را از اولاد فردوسی می‌دانسته؛ شاید به سبب این انتساب، مشهور به فردوسی ثانی شده، وگرنه از نظر قدرت طبع و سلاست بیان و فصاحت و بلاغت، هرگز شایسته قبول چنین تخلصی نبوده است[۳].

    اجمالا می‌دانیم که این شاعر، از آغاز ظهور نادرشاه (1141ق) در سلک ملازمان وی در تمام جنگ‌ها و لشکرکشی‌ها ملتزم رکاب او بوده و از طرف این سردار جنگجو، به نظم وقایع و فتوحات اشتغال داشته و گاه‌گاه نیز مشمول عنایت واقع می‌شده است، اما هیچ‌یک از صاحبان تذکره در سده دوازدهم، از این شاعر که در عهد خود به سبب تقرب نزد پادشاه و نظم فتوحات او، مسلما شهرتی داشته، یاد نکرده‌اند[۴].

    آثار

    وی دیوانی به نام «شاهنامه نادری» را به نام نادرشاه، به نظم کشیده که شامل اکثر وقایع و جنگ‌ها و فتوحات اوست، لکن مشتمل بر تمام وقایع تاریخ نیست و ازاین‌رو، نسبتا مختصر می‌باشد[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: سهیلی خوانساری احمد، صفحه هفت
    2. ر.ک: همان
    3. ر.ک: همان، صفحه هشت - نه
    4. ر.ک: همان، صفحه نه
    5. ر.ک: همان، صفحه ده

    منابع مقاله

    سهیلی خوانساری احمد، مقدمه «شاهنامه نادری»، سروده محمدعلی، طوسی به تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، چاپ تابان، 1339.

    وابسته‌ها