دانشنامه فشرده ادیان زنده

دانشنامه فشرده ادیان زنده
پدیدآوران	زینر، رابرت چارلز (نویسنده) صفای اصفهانی، نزهت (مترجم)
ناشر	نشر مرکز
مکان نشر	تهران
سال نشر	1389
چاپ	اول
کد کنگره	‏ BL 80/۲/ز۹،د۲

دانشنامه فشرده ادیان زنده تألیف رابرت چارلز زینر، ترجمه نزهت صفای اصفهانی، به ادیان و آیین‌هایی می‌پردازد که با گذشت زمان و با وجود تحولات عمیق قومی و فرهنگی، در فراز و نشیب‌های تاریخی همچنان باقی مانده و پاسخ‌گوی نیازهای بنیادین انسان‌هایند.

تدوین مطالب کتاب به روش دانشنامه‌ای انجام گرفته است، اما نویسندگان این کتاب بیشتر به نکته‌هایی توجه کرده‌اند که از نظر آن‌ها برای آشنایی با دین مورد نظر ضروری بوده است.

این کتاب مشتمل بر دو بخش اصلی و یازده فصل است و همه فصل‌های آن به ترتیب تاریخی تدوین یافته است.

از آنجا که استدلال نویسندگان بر این بوده که ادیان به گروه‌های پیامبرانه و عرفانی یا طولی تقسیم شده‌اند، بخش نخست را ادیان پیامبرانه نامیده‌اند.

آنان سنت پیامبری را آن‌گونه که در یهودیت، مسیحیت و اسلام آمده، گزارش کرده و بحث درباره دین زرتشتی نیز به این بخش پیوست شده است.

در بخش مربوط به یهودیت، نخست مسائل مربوط به تورات و تعالیم آن ذکر شده است؛ سپس به بررسی ویژگی‌های یهودیت خاخامی و تفاسیر آن‌ها از تعالیم و متون دینی پرداخته شده و در ادامه کوشش فلاسفه یهودی از جمله ابن میمون، ابن پاکودا و یهودا هالوی برای گسترش تعالیم اسلامی دین یهودیت مورد توجه قرار می‌گیرند.

به نظر نویسنده این بخش، خصیصه بارز یهودیت در قرون وسطا الهیات یا به عبارت دقیق‌تر فلسفه دین بود. پس از توضیح مختصری درباره عرفان قبالا، سیزده اصلی که ابن میمون به عنوان اصول اساسی دین یهود مطرح کرده به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است؛ مهم‌ترین این اصول عبارتند از: وجود خداوند، یکتایی خداوند، غیر جسمانی و ازلی و ابدی بودن خداوند، لزوم پرستش خداوند، نبوت و غیره.

بخش دوم کتاب به بحث درباره ادیان شرفی همچون آیین هندویی جینی، بودایی، شینتویی و کنفوسیوس و دائویی و بررسی مهم‌ترین مشخصات و ویژگی‌های آن‌ها پرداخته است.

این کتاب دارای مقدمه‌ای از محقق مشهور آر سی زینتر است که سخنانی درباره کتاب، روش و بخش‌های آن ذکر کرده است.

منابع مقاله

شرفایی، محسن، رمضانعلی ایزانلو، محمدحسین محمدپور، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1391ش.