مثنوی شیرین و فرهاد: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR28661J1.jpg | عنوان = ‏مثنوی شیرین و فرهاد | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = سلیمی جرونی (نويسنده) جوکار، نجف (مصحح) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = ‎‏/‎‏م‎‏3 5757/5 PIR | موضوع =شعر فارسی - قرن 9ق. |ناش...» ایجاد کرد)
    (بدون تفاوت)

    نسخهٔ ‏۲ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۵۳

    ‏مثنوی شیرین و فرهاد
    مثنوی شیرین و فرهاد
    پدیدآورانسلیمی جرونی (نويسنده) جوکار، نجف (مصحح)
    ناشرمرکز پژوهشی ميراث مکتوب
    مکان نشرایران - تهران
    سال نشر1382ش
    چاپ1
    شابک964-6781-63-2
    موضوعشعر فارسی - قرن 9ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏م‎‏3 5757/5 PIR
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مثنوی شیرین و فرهاد، اثر سلیمی جرونی (حدود 820- زنده در 880ق)، یکی از نظیره‌های خسرو و شیرین نظامی گنجوی است که با تصحیح نجف جوکار، منتشر شده است.

    سلیمی از این مثنوی، با عناوین «شیرین و فرهاد»، «عشق‌نامه»، «زبور فارسی»، «نور ذوالجلال» و «فرهاد و شیرین» یاد کرده است[۱].

    چهارچوب کلی داستان، جز افزایش و کاهشی نه‌چندان پررنگ، بر همان شیوه «خسرو و شیرین» نظامی است. از ویژگی‌های بارز این منظومه، زبان ساده و بی‌پیرایه، نداشتن تعقیدات لفظی و معنوی و ترکیبات پیچیده و مصنوع است. علاوه بر این، پاره‌ای از واژه‌ها و کنایه‌ها و ضرب‌المثل‌هایی مانند: «لت دیدن»، «به چشم کم دیدن»، «از چشم افتادن»، «نمک چشم کسی را گرفتن»، «دل به صد راه رفتن»، «نان و حلوای کسی را خوردن» و امثال آن، که رنگ محلی و بومی دارد، در این مثنوی به‌کار رفته است[۲].

    همچنین شاعر، گاه‌وبی‌گاه، به کمک عناصر طبیعی ویژه مناطق گرم، همچون نخل، خرما و رطب، به ارائه تصاویری دلنشین، دست می‌یازد و جلوه‌هایی از زندگی مردم سواحل و جزایر خلیج فارس را نشان می‌دهد[۳].

    شاعر در لابه‌لای حوادث، هرجا فرصتی دست داده، به طرح مسائل عرفانی پرداخته است و از این راه، تاروپود عشق زمینی و ناسوتی را با لطائف عشق عرفانی و ملکوتی، درهم بافته است[۴].

    ترسیم چهره عفیف و بی‌آلایش قهرمانان داستان، به‌ویژه شخصیت شیرین و فرهاد و مراعات بایدها و نبایدهای اخلاقی، درون‌مایه داستان را از حوزه ادب غنایی و تغزلی، به عالم عشق ملکوتی و عرفانی و گاه ادب تعلیمی، کشانده است. شاید نهادن نام «شیرین و فرهاد» بر این مثنوی نیز برای تکیه بیشتر بر عشق عفیف فرهاد و مردود شمردن کام‌جویی هوس‌آلود خسرو بوده باشد؛ زیرا برخلاف خسرو که میل و هوایی هرجایی داشت و روزی با مریم رومی و دیگر روز، با شکر اصفهانی نرد هوس می‌باخت، فرهاد همچنان پاک‌دامنانه، سر بر آستان عشق شیرین نهاده و سرانجام جان بر سر این راه، گذاشت[۵].

    اگر بخواهیم در یک نگاه، به مقایسه «خسرو و شیرین» نظامی و «شیرین و فرهاد» سلیمی بپردازیم، مهم‌ترین وجه تمایز این دو اثر را می‌توان در نگرش فکری دو شاعر، جستجو کرد؛ اولی نگرشی اخلاقی و اندرزگویانه دارد و دومی نگرشی عارفانه[۶].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه بیست‌وچهار
    2. ر.ک: همان، صفحه بیست‌وپنج
    3. ر.ک: همان
    4. ر.ک: همان، صفحه بیست‌وشش
    5. ر.ک: همان
    6. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    مقدمه مصحح.


    وابسته‌ها