دیوان ابوطالب کلیم کاشانی

دیوان قصائد - غزليات - مثنويات - مقطعات ابوطالب کلیم کاشانی
پدیدآوران	ک‍ل‍ی‍م‌، اب‍وطال‍ب‌ (نويسنده) ب‍ی‍ض‍ای‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌ (مصحح) ب‍ی‍ض‍ای‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌ ( مقدمه نويس)
عنوان‌های دیگر	قصائد - غزلیات - مثنویات - مقطعات
سال نشر	13سده
چاپ	0
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

دیوان ابوطالب کلیم کاشانی، مجموعه اشعار ابوطالب کلیم کاشانی (متوفی 1061 یا 1062ق)، مشتمل بر قصاید، غزلیات، مثنویات و مقطعات وی می‌باشد که با تصحیح ح. پرتو ضیایی، منتشر شده است.

کلیم‌ را هم‌طراز صائب در رأس گویندگان سبک مشهور به هندی جا داده‌اند. صافی زبان و زلالی تعبیر، در‌ عین‌ دوری از ابتذال و نزدیکی عبارت به محاوره طبیعی عامه با ایجاز و صراحتی در حد ضرب‌المثل و تعریف توأم با حال و هوای شاعرانه، کلام و بیان و تشبیه و استعاره‌های گیرا و زیبا، تیزبینی‌ و ژرف‌‌اندیشی همراه با بدگمانی شدید و لحن طنز و تمسخر ‌که گاه به تهکم و پرخاش می‌رسد، از جمله خصوصیات اشعار کلیم می‌باشد. بااین‌حال، دیوان کلیم از‌ ضعف‌ عبارت و مضامین بارد نیز عاری نیست و سکته مجاز که در غزل قبیح است و «ملیح» محسوب نمی‌شود، فراوان دارد‌.

با‌آنکه کلیم‌ ابیات عاشقانه‌ای در مایه وقوع‌گویی دارد، اما‌ در‌ عشق و عاشقی، یا به عبارت دقیق‌تر در مضامین مربوط به عشق و عاشقی، به افراط نمی‌رود و روی‌هم‌رفته کوتاه‌ آمده‌ است‌. چون اساسا آدمی است پخته و سنجیده و درعین‌حال بدگمان و مأیوس، اصراری ندارد؛ قانع است و واقع بین؛ خیلی به دل خود وعده نمی‌دهد و امیدوارش نمی‌کند؛ به‌ویژه در‌ سن‌ پیری‌ هوس عاشقی را به ریشخند می‌گیرد و نیشخند می‌زند: باریک بینی‌ات چو‌ ز پهلوی‌ عینک است باید ز فکر دلبر لاغرمیان گذشت

قدت از پیری کمان شد گوشه خوش کرد‌ ای‌ کلیم ‌از پی خوبان دویدن با عصا بی‌نسبت است.

کلیم در اشعار خود، به‌ عشق‌ معنای والا نمی‌دهد و از حسن و عشق همین‌ مفاهیم‌ ابتدایی‌ و بدیهی متبادر به ذهن را مراد می‌کند‌. در‌ این معنا البته حسن، گیرایی دارد؛ مخصوصا وقتی بی‌پرده و طناز باشد، اما‌ در واقع از آشنایی آن نتیجه‌ای‌ عاید نمی‌شود‌: به‌ ملک‌ حسن که فیضی ز آشنایی نیست در‌ آشنایی‌ خورشید روشنایی نیست

با من آمیزش او الفت موج است و کنار دم‌به‌دم‌ با‌ من و پیوسته گریزان از من.

منابع مقاله

ذکاوتی قراگزلو، علی‌رضا، «ابوطالب کلیم، شاعر حکیم و طنزآور»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی، خرداد 1365- شماره 27، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/18006