شفایی اصفهانی، حسن بن م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| نام کامل = | | نام کامل = | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| لقب = | | لقب =شرف‌الدین حسن | ||
| تخلص = | | تخلص =شفایی | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| نام پدر = | | نام پدر =محمد | ||
| ولادت = | | ولادت =966ق | ||
| محل تولد = | | محل تولد =اصفهان | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| رحلت = | | رحلت =1037ق | ||
| شهادت = | | شهادت = | ||
| مدفن = | | مدفن =کربلا | ||
| طول عمر = | | طول عمر = | ||
| نام همسر = | | نام همسر = | ||
نسخهٔ ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۲۵
| شفایی اصفهانی، حسن بن م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن | |
|---|---|
 | |
| لقب | شرف‌الدین حسن |
| تخلص | شفایی |
| نام پدر | محمد |
| ولادت | 966ق |
| محل تولد | اصفهان |
| رحلت | 1037ق |
| مدفن | کربلا |
شرف‌الدین حسن بن محمد حسین شفایی اصفهانی، (966- 1037ق)، متخلص به شفایی، از شاعران و پزشکان مشهور اصفهان در قرن دهم و یازدهم هجری و صاحب «مجمع البحرین» است.
نام و لقب
لقب و نام شفایی را تمام تذکره‌ها، شرف‌الدین حسن ذکر کرده‌اند[۱].
زادگاه
اغلب تذکره‌نویسان حکیم شفایی را اهل اصفهان نوشته‌اند و در اصفهانی بودنش، تردیدی نیست و خود او نیز در بیت زیر، به این موضوع اشاره کرده است:
| در از دریا و مهر از خاور و افلاطن از یونان | شفایی از صفاهان حافظ از شیراز می‌آید [۲] |
ولادت
تاریخ تولد وی در تذکره‌ها معلوم نیست؛ اما از شواهد و قرائنی برمی‌آید که تاریخ تولدش در حدود سال 966ق باید بوده باشد[۳].
تحصیلات شاعر
وی بدون تردید، در فنون ادبی (بدیع، قافیه و عروض)، آزموده و توانا بوده و این حقیقت در سخنان خود او نیز پیداست. اطلاعات نجومی و فلکی در اشعارش فراوان به‌چشم می‌خورد. در اشعار او، اشاراتی به اصطلاحات موسیقی نیز هست وقتی که در حق شاعران نادان پرمدعای زمان خود می‌گوید:
| نغمه سنجند فرق نا کرده | سلمک از راهوی، نواز عراق | |
| چون نوازی دو گاه، می‌گویند | که عجب دلکش است این عشاق [۴]. |
شاید اطلاعاتی در این زمینه آموخته بوده و شاید هم معلوماتش منحصراً به دانستن اسامی این آهنگ‌ها و مقامات و اصطلاحات، محدود بوده است[۵].
وفات
تاریخ‌های متعددی برای سال درگذشت وی ذکر شده است از جمله 1038ق، 1021ق و 1037ق که بنابر دلایلی، سال 1037ق صحیح‌تر باشد. جسدش در کربلا مدفون است[۶].
آثار
از او دیوان اشعاری به یادگار مانده که به کوشش لطفعلی بنان، منتشر شده است. دیگر آثار وی، عبارتند از:
- نمکدان حقیقت؛ بر وزن «حدیقة الحقیة» سنایی سروده شده است.
- مثنوی دیده بیدار؛ یکی از مثنویات عرفانی اوست که بر وزن «مخزن الاسرار» نظامی گنجوی سروده شده است.
- مثنوی مهر و محبت؛ که بر وزن «یوسف و زلیخای» جامی و «خسرو و شیرین» نظامی است.
- مجمع البحرین؛ که در وزن «تحفة العراقین» خاقانی شروانی سروده شده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
شفایی اصفهانی، شرف‌الدین حسن، «دیوان حکیم شفائی اصفهانی»، تصحیح و مقدمه لطفعلی بنان، اداره کل ارشاد اسلامی آذربایجان، 1362ش.