س‍ی‍دای‌ ن‍س‍ف‍ی‌، میرعابد

س‍ی‍دای‌ ن‍س‍ف‍ی‌، میرعابد

میرعباد سیدای نسفی، (زنده در 1091ق/ 1713م) از شعرای قرن یازدهم، احتمالاً حنفی مذهب و دارای دیوان اشعار است.

ولادت و زادگاه

وی در شهر نسف، از بلاد ماوراءالنهر، نزدیک بخارا که امروزه جزء شهرهای جنوب شرقی جمهوری ازبکستان محسوب می‌شود، پا به عصره وجود نهاد.

از زمان تولد وی در تاریخ، خبری نیست. برخی با توجه به نوشته ملیحای سمرقندی، ملاقات آن دو که در سال 1089ق/ 1678م صورت گرفته، سن او را در آن زمان، 37- 38 سال تخمین زده و سال تولدش را در سال 1046- 1047ق/ 1637- 1638م، محتمل دانسته‌اند.

تحصیلات

وی در عنفوان جوانی، به منظور کسب علم و دانش، نسف را به مقصد شهر بخارا که در آن روزگار، مرکز علم و ادب بود، ترک کرد و در آن شهر، رحل اقامت افکند و در یکی از حجره‌ها طلبگی مدرسه نادر دیوان بیگی، مستقر شد. هرچند از میزان معلومات و علومی که سیدا تلمذ کرده، اطلاعی در دست نیست، اما آنچه که از آثار او می‌توان دریافت، این است که وی حداقل سطوحی از دروس حوزوی را آموخته و تاریخ اسلام و ادبیات فارسی را به نیکی دنبال کرده و آثار زیادی از شعرا را مورد مطالعه و برسی قرار داده و اشعارش در حوزه بخارا، زبانزد خاص و عام بوده است.

مذهب

درباره مذهب وی، سخنی به میان نیامده و شاید جو مارکسیستی حاکم بر شوروی سابق، اجازه چنین تحقیقی را نداده است؛ اما از مذهب غالب بر ماوراءالنهر و از مجموعه اشعار وی می‌توان نتیجه گرفت که او بر مذهب حنفی بوده و بر طریقه نقشبندیه، سلوک می‌نموده است.

وفات

همان‌گونه که تاریخ ولادت سیدا را هاله‌ای از ابهام فراگرفته، تاریخ وفات او نیز به چنین وضعی گرفتار آمده است. وی طبق نوشته خود، در سال 1091ق/ 1713م، زنده بوده است و بهاريات 182 بيتی خود را که داستانی از زبان حال حیوانات است منظوم کرده است.

آثار

وی صاحب دیوان اشعار می‌باشد. دیوان وی 8422 بیت دارد که شامل قصاید، مثنویات، رباعیات، مخمسات، مسدسات، غزلیات، بهاریات و شهرآشوب است. وجه غالب اشعار او را، به‌خصوص در غزلیات، سبک هندی تشکیل می‌دهد

منابع مقاله

سیدای نسفی، میرعباد، «دیوان سیدای نسفی»، با تصحیح و مقدمه حسن رهبری، تهران، الهدی، 1382.

وابسته‌ها

دیوان سیدای نسفی