۱۴٬۴۹۱
ویرایش
مصطلح الإشارات في القرائات الزوائد المروية عن الثقات (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۲۸
، ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'قسطلانی' به 'قسطلانی ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR13987J1.jpg | |||
| عنوان =مصطلح الإشارات في القرائات الزوائد المروية عن الثقات | |||
| | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[ابن قاصح، علی بن عثمان]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[وهيبي، عطيه بن احمد]] (محقق) | [[وهيبي، عطيه بن احمد]] (محقق) | ||
|- | |- | ||
|data-type='language'|عربي | |data-type='language'|عربي | ||
| کد کنگره =BP 75/5 /الف2م6 | |||
|کد کنگره | | موضوع = | ||
قرآن - قرائت | |||
| ناشر = | |||
|موضوع | دار الفکر | ||
| مکان نشر =لبنان - بيروت | |||
| سال نشر =مجلد1: 1427ق , | |||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|کد اتوماسیون | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13987AUTOMATIONCODE | ||
| | | چاپ =1 | ||
|} | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13987 | |||
| کتابخوان همراه نور =13987 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''مصطلح الإشارات في القرائات الزوائد المروية عن الثقات'''، اثر [[ابن قاصح، علی بن عثمان|علی بن عثمان بن محمد]] ، معروف به [[ابن قاصح، علی بن عثمان|ابن قاصح بغدادی]] | {{کاربردهای دیگر| اشارات (ابهام زدایی)}} | ||
'''مصطلح الإشارات في القرائات الزوائد المروية عن الثقات'''، اثر [[ابن قاصح، علی بن عثمان|علی بن عثمان بن محمد]]، معروف به [[ابن قاصح، علی بن عثمان|ابن قاصح بغدادی]] (متوفی 801ق) و تصحیح و تحقیق دکتر عطیة بن احمد بن محمد وهیبی، کتابی است پیرامون قرائات شش‌گانه‌ای که غیر از قرائات هفت‌گانه معروفند و از افراد مورد اعتماد روایت شده‌اند. | |||
در ذکر نام کتاب، اختلافاتی ثبت گردیده و از این کتاب، به نام‌های مختلفی، یاد شده است؛ از جمله سخاوی آن را «مصطلح الإشارات في القرائات الست الزائدة عن السبع المروية عن الثقات»، [[قسطلانی، احمد بن محمد|قسطلانی]] | در ذکر نام کتاب، اختلافاتی ثبت گردیده و از این کتاب، به نام‌های مختلفی، یاد شده است؛ از جمله سخاوی آن را «مصطلح الإشارات في القرائات الست الزائدة عن السبع المروية عن الثقات»، [[قسطلانی، احمد بن محمد|قسطلانی]] «مصطلح الإشارات في الستة بعد السبعة» و حاجی خلیفه و بغدادی آن را «مصطلح الإشارات في القرائات الزوائد الثلاثة عشر المروية عن الثقات» خوانده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص29</ref>. | ||
==انگیزه نگارش== | |||
تسهیل رجوع و دستیابی خوانندگان به قرائات شش‌گانه و تشویق آنان به رجوع به کتب مرجع در این رشته، از جمله اهداف نگارش این کتاب بوده است<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | تسهیل رجوع و دستیابی خوانندگان به قرائات شش‌گانه و تشویق آنان به رجوع به کتب مرجع در این رشته، از جمله اهداف نگارش این کتاب بوده است<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | ||
| خط ۶۸: | خط ۵۶: | ||
پنجم، فرش الحروف (موارد جزئی از اختلاف قرائات در کلمات قرآنی است که ضابطهمند نیستند، در مقابل «اصول» که قواعدی است که بیان‌کننده احکامی در قرائت تمام کلمات قرآن می‌باشند، به‌گونه‌ای که در هرجا بتوان آن قواعد را اجرا نمود): در این باب، به فرش الحروف پرداخته شده است که از جمله آن، عبارت است از کلمه «عَمَلٌ» در آیه شریفه «إِنَّهُ عَمَلٌ غَيرُ صَالِحٍ» ﴿هود: 46﴾، که در قرائت کسایی و یعقوب، به کسر میم و فتح لام خوانده شده، ولی بقیه قراء، آن را به فتح میم و رفع لام خوانده‌اند و این کلمه و اختلاف در غیر این سوره، وجود ندارد<ref>ر.ک: همان، ص38-39</ref>. | پنجم، فرش الحروف (موارد جزئی از اختلاف قرائات در کلمات قرآنی است که ضابطهمند نیستند، در مقابل «اصول» که قواعدی است که بیان‌کننده احکامی در قرائت تمام کلمات قرآن می‌باشند، به‌گونه‌ای که در هرجا بتوان آن قواعد را اجرا نمود): در این باب، به فرش الحروف پرداخته شده است که از جمله آن، عبارت است از کلمه «عَمَلٌ» در آیه شریفه «إِنَّهُ عَمَلٌ غَيرُ صَالِحٍ» ﴿هود: 46﴾، که در قرائت کسایی و یعقوب، به کسر میم و فتح لام خوانده شده، ولی بقیه قراء، آن را به فتح میم و رفع لام خوانده‌اند و این کلمه و اختلاف در غیر این سوره، وجود ندارد<ref>ر.ک: همان، ص38-39</ref>. | ||
ششم، باب ذکر تکبیر: نویسنده مطالب کتاب را با این باب، خاتمه داده و این عمل نزد قراء، به تکبیر ختم معروف است؛ به این صورت که پس از خاتمه سوره «و الضحی»، تا آخر قرآن، پیش از بسم الله و متصل به آن، تکبیر گفته می‌شود (الله أكبر بسم الله الرحمن الرحيم) <ref>ر.ک: همان، ص39</ref>. | ششم، باب ذکر تکبیر: نویسنده مطالب کتاب را با این باب، خاتمه داده و این عمل نزد قراء، به تکبیر ختم معروف است؛ به این صورت که پس از خاتمه سوره «و الضحی»، تا آخر قرآن، پیش از بسم الله و متصل به آن، تکبیر گفته می‌شود (الله أكبر بسم الله الرحمن الرحيم)<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>. | ||
برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب را می‌توان در امور زیر، خلاصه نمود: | برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب را می‌توان در امور زیر، خلاصه نمود: | ||
# رعایت اختصار و پرهیز از زیاده‌گویی در ابواب کتاب | # رعایت اختصار و پرهیز از زیاده‌گویی در ابواب کتاب مخصوصاً در باب ذکر اسانید قراء؛ به‌گونه‌ای که زندگی‌نامه و ترجمه‌ای از کسی ذکر نشده است؛ همچنین در باب اصول هیچ‌یک از اصطلاحات علم قرائت، مانند ادغام، تحقیق، تلیین، فتح، اماله، اختلاس، اشباع، روم، اشمام و... تعریف نشده است. | ||
# خالی بودن کتاب از توجیه قرائات قرآنی و احتجاج به آنها؛ به همین خاطر این کتاب را کتابی روایی دانسته‌اند، نه درایی. | # خالی بودن کتاب از توجیه قرائات قرآنی و احتجاج به آنها؛ به همین خاطر این کتاب را کتابی روایی دانسته‌اند، نه درایی. | ||
# ذکر مواردی که ماده علمی کتاب از آنها برداشت شده است. | # ذکر مواردی که ماده علمی کتاب از آنها برداشت شده است. | ||
# رعایت تسلسل معروف در آیات قرآن کریم (به همان صورت و ترتیبی که در مصحف شریف وجود دارد) در اثنای بررسی قرائات و... <ref>ر.ک: همان، ص39-41</ref>. | # رعایت تسلسل معروف در آیات قرآن کریم (به همان صورت و ترتیبی که در مصحف شریف وجود دارد) در اثنای بررسی قرائات و...<ref>ر.ک: همان، ص39-41</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۸۱: | خط ۶۹: | ||
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص110</ref> و اشاره به اختلاف نسخ<ref>ر.ک: همان، ص112</ref>، به توضیح و تشریح برخی از کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص114</ref>. | در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص110</ref> و اشاره به اختلاف نسخ<ref>ر.ک: همان، ص112</ref>، به توضیح و تشریح برخی از کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص114</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۸۹: | خط ۷۷: | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: | [[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | ||
[[رده: | [[رده:علوم قرآنی]] | ||
[[رده: | [[رده:علم قرائت و تجوید]] | ||
[[رده:علم قرائت]] | |||
[[رده: | [[رده:آثار کلی علم قرائت]] | ||