التنوير: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا ==' به '==گزارش محتوا==') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
[[امام، محمدکاظم]] (مصحح) | [[امام، محمدکاظم]] (مصحح) | ||
[[قمری بخاری، حسن بن نوح]] ( | [[قمری بخاری، حسن بن نوح]] (نویسنده) | ||
[[اصفهانی، محمدمهدی]] ( | [[اصفهانی، محمدمهدی]] (مقدمه‌نويس) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =R 123 /الف38 ت9* | | کد کنگره =R 123 /الف38 ت9* | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
پزشکی - | پزشکی - واژه‌نامه‌ها | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
دانشگاه علوم پزشکی | دانشگاه علوم پزشکی ایران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | | مکان نشر =تهران - ایران | ||
| سال نشر = 1387 ش | | سال نشر = 1387 ش | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =12566 | ||
| کتابخوان همراه نور =12566 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''التنوير'''، ترجمه و تفسير اصطلاحات پزشکى به زبان فارسی است. [[قمری بخاری، حسن بن نوح|ابومنصور، حسن بن نوح]] اين كتاب كوچك را نخست به زبان عربى نوشته و سپس آن را به زبان فارسی بى‌كم‌وكاست ترجمه كرده است. | '''التنوير'''، ترجمه و تفسير اصطلاحات پزشکى به زبان فارسی است. [[قمری بخاری، حسن بن نوح|ابومنصور، حسن بن نوح]] اين كتاب كوچك را نخست به زبان عربى نوشته و سپس آن را به زبان فارسی بى‌كم‌وكاست ترجمه كرده است. | ||
وى | وى انگیزه‌اش را از نگارش اين اثر چنين بيان مى‌دارد: «از آنك من نيك بدانسته‌ام كه فضل علم پزشکى بر همه علم‌هاى ديگر تاجى است... و اندر اين وقت خواستم كه ازكتاب‌هاى طب و از كناش‌ها، لفظهایى برچينم كه معنى آن نزدیک به اهل علم معروف است... و آن نتوان يافتن اندر كتاب، مگر پراكنده و اين كس كه نو بود اندر علم بتواند به دست آوردن تا رنج بسيار نبيند و بود كه از آن رنج به ستوه شود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/15786/1/35 التنوير، ص35]</ref> | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
كتاب، مشتمل بر 10 باب است. | كتاب، مشتمل بر 10 باب است. | ||
سبک | سبک نثر پارسى اين متن كوچك، بسيار ساده و شيوا و از كهن‌سال‌ترين و اولین نمونه‌هاى نگارش پارسى درى است كه سبک محاورات ساده و معمولى آن عهد در ماوراءالنهر خراسان بوده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
# اندر نام‌هاى قرابادين‌ها و لفظها؛ | # اندر نام‌هاى قرابادين‌ها و لفظها؛ | ||
# اندر نام‌هاى سنگ‌ها و پيمان‌ها؛ | # اندر نام‌هاى سنگ‌ها و پيمان‌ها؛ | ||
# اندر شناختن | # اندر شناختن چيزهایى كه چاره نيست.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/15786/1/36 التنوير، ص36]</ref> | ||
[[قمری بخاری، حسن بن نوح|ابومنصور]]، مانند ديگر فضلا و دانشوران | [[قمری بخاری، حسن بن نوح|ابومنصور]]، مانند ديگر فضلا و دانشوران ایران در آن عهد، بر دو زبان پارسى و عربى تسلط داشته است، زيرا پارسى، زبان نژاد و خاندان او بوده و زبان عربى را نيز در آغاز تحصيلات، به‌خوبى و با كوشش در نزد استادان ایرانى فرامى‌گرفته است. وى با اين توانايى، نسخه عربى را با شيوه‌اى استادانه و ماهرانه به پارسى درى ساده و محاوره‌اى برگردانيده است. ترجمه اصطلاحات و جملات عربى به اصطلاحات و جملات پارسى، بى‌اندازه ماهرانه و بسى جالب توجه مى‌باشد. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
اين اثر، به همت | اين اثر، به همت سيد كاظم امام بر اساس نسخه‌اى خطى كه در كتابخانه ملى وجود داشته، تصحيح شده است. | ||
نگاشتن تاريخچه زندگى و آثار طبى [[قمری بخاری، حسن بن نوح|ابومنصور بخارى]] و بحث پيرامون دانش پزشکى | نگاشتن تاريخچه زندگى و آثار طبى [[قمری بخاری، حسن بن نوح|ابومنصور بخارى]] و بحث پيرامون دانش پزشکى ایران اسلامى به‌عنوان مقدمه، تدوين و تنظيم فرهنگ لغات كتاب و تنظيم فهارس اعلام و اماكن و كتاب‌ها، كارهایى است كه مصحح انجام داده است. | ||
كتاب، در 144 صفحه چاپ و منتشر شده است. | كتاب، در 144 صفحه چاپ و منتشر شده است. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[التنوير في العلاج و التدبير]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:علوم پزشکی]] | [[رده:علوم پزشکی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۰۴
| التنویر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | امام، محمدکاظم (مصحح)
قمری بخاری، حسن بن نوح (نویسنده) اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه‌نويس) |
| ناشر | دانشگاه علوم پزشکی ایران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1387 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | پزشکی - واژه‌نامه‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 123 /الف38 ت9* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
التنوير، ترجمه و تفسير اصطلاحات پزشکى به زبان فارسی است. ابومنصور، حسن بن نوح اين كتاب كوچك را نخست به زبان عربى نوشته و سپس آن را به زبان فارسی بى‌كم‌وكاست ترجمه كرده است.
وى انگیزه‌اش را از نگارش اين اثر چنين بيان مى‌دارد: «از آنك من نيك بدانسته‌ام كه فضل علم پزشکى بر همه علم‌هاى ديگر تاجى است... و اندر اين وقت خواستم كه ازكتاب‌هاى طب و از كناش‌ها، لفظهایى برچينم كه معنى آن نزدیک به اهل علم معروف است... و آن نتوان يافتن اندر كتاب، مگر پراكنده و اين كس كه نو بود اندر علم بتواند به دست آوردن تا رنج بسيار نبيند و بود كه از آن رنج به ستوه شود.[۱]
ساختار
كتاب، مشتمل بر 10 باب است.
سبک نثر پارسى اين متن كوچك، بسيار ساده و شيوا و از كهن‌سال‌ترين و اولین نمونه‌هاى نگارش پارسى درى است كه سبک محاورات ساده و معمولى آن عهد در ماوراءالنهر خراسان بوده است.
گزارش محتوا
مؤلف، در اين كتاب كوچك، بسيارى از بيمارى‌ها، معالجات، داروها، خوراك‌ها، طبايع و اعضاى بدن را نام برده و تعريف و تفسير نموده است.
عناوين باب‌هاى كتاب بدين شرح است:
- اندر نام‌هاى بيمارى‌ها كه از موى سر تا ناخن پاى پديد آيد؛
- اندر نام‌هاى بيمارى‌ها كه بر روى تن پديد آيد؛
- اندر نام‌هاى تب‌ها و آنچه در خور وى است؛
- اندر آنچه در تن مردم است از اندام و آنچه مانند وى است؛
- اندر نام‌هاى طبايع‌ها و آنچه در معنى وى است؛
- اندر نام‌ها كه اندر علاج به كار داشته آيد؛
- اندر نام‌هاى طعام‌ها و شراب‌ها؛
- اندر نام‌هاى قرابادين‌ها و لفظها؛
- اندر نام‌هاى سنگ‌ها و پيمان‌ها؛
- اندر شناختن چيزهایى كه چاره نيست.[۲]
ابومنصور، مانند ديگر فضلا و دانشوران ایران در آن عهد، بر دو زبان پارسى و عربى تسلط داشته است، زيرا پارسى، زبان نژاد و خاندان او بوده و زبان عربى را نيز در آغاز تحصيلات، به‌خوبى و با كوشش در نزد استادان ایرانى فرامى‌گرفته است. وى با اين توانايى، نسخه عربى را با شيوه‌اى استادانه و ماهرانه به پارسى درى ساده و محاوره‌اى برگردانيده است. ترجمه اصطلاحات و جملات عربى به اصطلاحات و جملات پارسى، بى‌اندازه ماهرانه و بسى جالب توجه مى‌باشد.
وضعيت كتاب
اين اثر، به همت سيد كاظم امام بر اساس نسخه‌اى خطى كه در كتابخانه ملى وجود داشته، تصحيح شده است.
نگاشتن تاريخچه زندگى و آثار طبى ابومنصور بخارى و بحث پيرامون دانش پزشکى ایران اسلامى به‌عنوان مقدمه، تدوين و تنظيم فرهنگ لغات كتاب و تنظيم فهارس اعلام و اماكن و كتاب‌ها، كارهایى است كه مصحح انجام داده است.
كتاب، در 144 صفحه چاپ و منتشر شده است.