۱۴۶٬۹۰۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی' به 'ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '. ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی' به 'ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR02029J1.jpg | |||
| عنوان =زاد المسیر في علم التفسیر | |||
| | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[مهدی، عبدالرزاق]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[ | [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 94/5 /الف2ز2 | ||
| موضوع = | |||
تفاسیر اهل سنت - قرن 6ق. | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
دار الکتاب العربي | |||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
|موضوع | | سال نشر = 1422 ق یا 2001 م | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02029AUTOMATIONCODE | |||
'''زاد المسير في علم التفسير''' معروف | | چاپ =1 | ||
| شابک =9953-27-016-3 | |||
| تعداد جلد =4 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02029 | |||
| کتابخوان همراه نور =02029 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''زاد المسير في علم التفسير''' معروف به «زاد المسير»، تفسير متوسط [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] و خلاصهاى از تفسير بزرگ وى به نام «[[المغني في تفسير القرآن]]» مىباشد. سبک غالب بر اين تفسير -كه همه سورههاى قرآن را دربر دارد- نقلى و روايى و برگرفته از روايات منقول از پيامبر(ص) و سخنان صحابه و تابعين مىباشد. | |||
== انگيزه مفسّر == | == انگيزه مفسّر == | ||
[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] در مقدمه كوتاه خود بر تفسير، در بيان انگيزه خود مىنويسد: «چون قرآن عزيز اشرف علوم است، فهم معانى آن نيز برترين علم خواهد بود. از جانبى ديگر، با بررسى كتب تفسيرى متوجه شدم كه مفصل از آنها، خواننده را خسته مىكند، مختصر از آنها استفاده تام از آن نمىشود و متوسط از آنها داراى فوائد كمى است كه مشكلات را بررسى نكرده و به لغات غريب نپرداخته است. بر آن شدم تا مختصرى كه فوائد فراوان را به راحتى در اختيار قرار دهد ارائه دهم». البته تفسير [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] از تفاسير مختصر محسوب نمىگردد؛ زيرا در چاپهاى 8 و 9 جلدى و هر كدام با بيش از 400 صفحه ارائه شده است، ولى نسبت به علوم مختلفى كه [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] دارا بوده، اين تفسير از نظر او مختصر محسوب شده است. | [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] در مقدمه كوتاه خود بر تفسير، در بيان انگيزه خود مىنويسد: «چون قرآن عزيز اشرف علوم است، فهم معانى آن نيز برترين علم خواهد بود. از جانبى ديگر، با بررسى كتب تفسيرى متوجه شدم كه مفصل از آنها، خواننده را خسته مىكند، مختصر از آنها استفاده تام از آن نمىشود و متوسط از آنها داراى فوائد كمى است كه مشكلات را بررسى نكرده و به لغات غريب نپرداخته است. بر آن شدم تا مختصرى كه فوائد فراوان را به راحتى در اختيار قرار دهد ارائه دهم». البته تفسير [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] از تفاسير مختصر محسوب نمىگردد؛ زيرا در چاپهاى 8 و 9 جلدى و هر كدام با بيش از 400 صفحه ارائه شده است، ولى نسبت به علوم مختلفى كه [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] دارا بوده، اين تفسير از نظر او مختصر محسوب شده است. | ||
ايشان در | ايشان در «[[المغني في تفسير القرآن]]» بهطور مفصل و در زاد المسير به شكل متوسط به مباحث پرداخته است و در «تذكرة الاريب في تفسير الغريب» كه به شكل مختصر وارد بحث شده، بيشتر به غريب قرآن پرداخته است. | ||
== روش تفسير == | == روش تفسير == | ||
مفسر درباره روشش مىنويسد: در اين كتاب از متون تفسير، ناسخ و منسوخ، اسباب نزول، مكى و مدنى گنجاندم و امورى كه مورد نياز در تفسير بود به آن افزودم. از تكرار مطالب جز بر وجه اشاره پرهيز نمودم، تا آنجا كه بر اقوال دسترسى پيدا كردم (به غير از موارد ضعيف) به شكل اختصار نقل نمودم، و اگر تفسير آيهاى را ذكر نكردهام يا به جهت اين است كه قبلاً تفسير شده، يا اينكه معناى آشكارى دارد و نياز به تفسير ندارد. | مفسر درباره روشش مىنويسد: در اين كتاب از متون تفسير، ناسخ و منسوخ، اسباب نزول، مكى و مدنى گنجاندم و امورى كه مورد نياز در تفسير بود به آن افزودم. از تكرار مطالب جز بر وجه اشاره پرهيز نمودم، تا آنجا كه بر اقوال دسترسى پيدا كردم (به غير از موارد ضعيف) به شكل اختصار نقل نمودم، و اگر تفسير آيهاى را ذكر نكردهام يا به جهت اين است كه قبلاً تفسير شده، يا اينكه معناى آشكارى دارد و نياز به تفسير ندارد. | ||
| خط ۵۴: | خط ۴۱: | ||
روش كلى وى در ورود به مباحث اينگونه است كه با ارائه اطلاعات كلى درباره سوره از قبيل نام، فضيلت، نزول و عدد آيات آن آغاز مىكند، سپس اسباب النزول، لغت و شواهد بر آن، معناى كلمه و اقوال مفسران در آن مورد را به خوبى نقل مىنمايد. بعد از آن به احكام مأخوذه از آيه، ناسخ و منسوخ و قرائات مىپردازد. در نهايت مطالبى را در قالب «فصل» در تكميل تفسير آيات بيان مىدارد. | روش كلى وى در ورود به مباحث اينگونه است كه با ارائه اطلاعات كلى درباره سوره از قبيل نام، فضيلت، نزول و عدد آيات آن آغاز مىكند، سپس اسباب النزول، لغت و شواهد بر آن، معناى كلمه و اقوال مفسران در آن مورد را به خوبى نقل مىنمايد. بعد از آن به احكام مأخوذه از آيه، ناسخ و منسوخ و قرائات مىپردازد. در نهايت مطالبى را در قالب «فصل» در تكميل تفسير آيات بيان مىدارد. | ||
ايشان در نقل اقوال مروى در تفسير آيه، اسباب نزول، معناى لغوى، بلاغى و غير آن، صحيحترين را (به نظر خود) انتخاب مىنمايد و تلاش دارد كه عين الفاظ اقوال را نقل كند، و در صورت نقل به معنى، گوشزد مىكند. در كنار مطرح كردن قرائتهاى مشهور، به شاذ آنها نيز مىپردازد و توجيه قواعدى آن را از متخصصين فن | ايشان در نقل اقوال مروى در تفسير آيه، اسباب نزول، معناى لغوى، بلاغى و غير آن، صحيحترين را (به نظر خود) انتخاب مىنمايد و تلاش دارد كه عين الفاظ اقوال را نقل كند، و در صورت نقل به معنى، گوشزد مىكند. در كنار مطرح كردن قرائتهاى مشهور، به شاذ آنها نيز مىپردازد و توجيه قواعدى آن را از متخصصين فن قرائت، بيان مىدارد. | ||
زاد المسير از اسرائيليات خالى نيست، گرچه به ضعف آنها اشاره دارد؛ اما در روش عمومى خود در نقل اقوال درباره آنها، ترجيح قولى بر قول ديگر را بيان نمىكند، همچنانكه در ساير منقولات، رأيى را بر رأيى يا معنايى را بر معنايى، مقدم نمىدارد و وارد مقوله نقد يا انتخاب (جز در موارد اندك، مانند: | زاد المسير از اسرائيليات خالى نيست، گرچه به ضعف آنها اشاره دارد؛ اما در روش عمومى خود در نقل اقوال درباره آنها، ترجيح قولى بر قول ديگر را بيان نمىكند، همچنانكه در ساير منقولات، رأيى را بر رأيى يا معنايى را بر معنايى، مقدم نمىدارد و وارد مقوله نقد يا انتخاب (جز در موارد اندك، مانند: ذيل آيه 197 سوره بقره<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12563/1/165 متن کتاب، ج1، ص165]</ref>) نمىشود. | ||
[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] در معناى | [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] در معناى لغوى، ادبى، بلاغى و... از آيات ديگر قرآن نيز كمك مىگيرد مانند آيه 26 سوره بقره<ref>همان، ج1، ص47</ref>. گاهى نيز به كمك آيات ديگر، بحثى را به شكل موضوعى پىگيرى مىنمايد. مانند: ذيل آيه 30 سوره بقره درباره خلق حضرت آدم(ع)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12563/1/51 همان، ج1، ص51]</ref> | ||
زاد المسير متعرض آراء فقهى در ذيل آيات احكام مىگردد و بر فقه [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] تأكيد دارد؛ براى نمونه ذيل آيه 102 سوره بقره در بيان حكم سحر <ref>ج1، ص96</ref> | زاد المسير متعرض آراء فقهى در ذيل آيات احكام مىگردد و بر فقه [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] تأكيد دارد؛ براى نمونه ذيل آيه 102 سوره بقره در بيان حكم سحر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12563/1/96 همان، ج1، ص96]</ref> | ||
در تفسير آياتى كه رنگوبوى ولايت حضرت على(ع) را دارند، عموماً طبق روش مفسران معتدل اهل سنت رفتار مىنمايد. بهطور مثال ذيل آيه 67 سوره مائده ''' «يا أيها الرسول بلّغ...» ''' آراء و احاديثى نقل مىكند كه با ظاهر الفاظ، زمان نزول و اينكه آخرين سوره نازل شده بر پيامبر(ص) است، سازگارى ندارد. | در تفسير آياتى كه رنگوبوى ولايت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] را دارند، عموماً طبق روش مفسران معتدل اهل سنت رفتار مىنمايد. بهطور مثال ذيل آيه 67 سوره مائده''' «يا أيها الرسول بلّغ...»''' آراء و احاديثى نقل مىكند كه با ظاهر الفاظ، زمان نزول و اينكه آخرين سوره نازل شده بر پيامبر(ص) است، سازگارى ندارد. | ||
در آنجايى نيز كه مفسر ذيل آيه 55 سوره مائده <ref>ج1، ص561</ref>، به عنوان احتمال اول، قصه انفاق انگشتر در حال ركوع، از طرف حضرت على(ع) را مطرح مىنمايد و قول ابن عباس، مقاتل و مجاهد را نقل مىكند. محقق تفسير در پاورقى، كلام [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] در تفسيرش را مبنى بر توهم حال بودن جمله ''' «و هم راكعون» ''' و نيز بيان [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] | در آنجايى نيز كه مفسر ذيل آيه 55 سوره مائده<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12563/1/561 همان، ج1، ص561]</ref>، به عنوان احتمال اول، قصه انفاق انگشتر در حال ركوع، از طرف [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] را مطرح مىنمايد و قول [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، مقاتل و مجاهد را نقل مىكند. محقق تفسير در پاورقى، كلام [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] در تفسيرش را مبنى بر توهم حال بودن جمله''' «و هم راكعون»''' و نيز بيان [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] «كه اين از وضع رافضه است» را نقل مىكند كه خود نشانه حقد و كينه محقق نسبت به على(ع) و شيعه است. | ||
== مصادر تفسير == | == مصادر تفسير == | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۹۱: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن]] | |||
[[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل]] | |||
[[الوسيط في تفسير القرآن المجيد]] | |||
[[تفسیر جوامع الجامع (محقق، جامعه مدرسین)]] | |||
[[النكت و العيون تفسير الماوردي]] | |||
[[تفسير البغوي]] | |||
[[الكشف و البيان المعروف تفسير الثعلبي]] | |||
[[تفسير الجيلاني]] | |||
[[تفسیر الشهرستاني]] | |||
[[تفسير الشریف المرتضی]] | |||
[[المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز]] | |||
[[البلاغة القرآنية في تفسير الزمخشري و اثرها في الدراسات البلاغية]] | |||
[[روش شیخ طوسی در تفسیر تبیان]] | |||
[[زاد المسير في علم التفسير]] | |||
[[تفسير الجيلاني]] | |||
[[تفسیر سورآبادی]] | |||
[[الوجيز في تفسير الكتاب العزيز]] | |||
[[المنتخب من تفسير القرآن و النكت المستخرجة من كتاب التبيان]] | |||
[[تفسير جوامع الجامع (مصحح، گرجي)]] | |||
[[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن]] | |||
[[ترجمه تفسير مجمع البيان]] | |||
[[الهداية إلی بلوغ النهاية]] | |||
[[مجمع البيان في تفسير القرآن]] | |||
[[التبيان في تفسير القرآن]] | |||
[ | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:تفسیر]] | [[رده: تفسیر]] | ||
[[رده:متون تفاسیر]] | [[رده:متون تفاسیر]] | ||