اخسیكتى‌، محمد بن‌ محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۵۱: خط ۵۱:


    وی‌ به‌ قصبه اَخْسیكَت‌ (اَخْسیكَث)‌ در ناحیه فرغانه‌ از ماوراءالنهر انتساب‌ داشته‌ است‌. كنیه وی‌ را ابوعبدالله‌ نیز آورده‌اند.
    وی‌ به‌ قصبه اَخْسیكَت‌ (اَخْسیكَث)‌ در ناحیه فرغانه‌ از ماوراءالنهر انتساب‌ داشته‌ است‌. كنیه وی‌ را ابوعبدالله‌ نیز آورده‌اند.
    ==شاگردان==
    ==شاگردان==


    از زندگانى‌ او اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌ و حتى‌ استادان‌ او را نیز نمى‌شناسیم‌؛  تنها نام‌ دو تن‌ از شاگردان‌ او یعنى‌ محمد بن‌ عمر نوحابادی‌ و محمد بن‌ محمد بخاری‌ در دست‌ است.
    از زندگانى‌ او اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌ و حتى‌ استادان‌ او را نیز نمى‌شناسیم‌؛  تنها نام‌ دو تن‌ از شاگردان‌ او یعنى‌ محمد بن‌ عمر نوحابادی‌ و [[محمد بن‌ محمد بخاری‌]] در دست‌ است.
     


    ==آثار==
    ==آثار==
    خط ۶۲: خط ۵۹:
    شهرت‌ اخسیكتى‌ تنها به‌ سبب‌ تألیف‌ كتاب:
    شهرت‌ اخسیكتى‌ تنها به‌ سبب‌ تألیف‌ كتاب:


    1- المنتخب‌ فى‌ اصول‌ المذهب،
    1-المنتخب‌ فى‌ اصول‌ المذهب،


    است‌ كه‌ به‌ منتخب‌ حسامى‌ و المختصر نیز معروف‌ است‌.
    است‌ كه‌ به‌ منتخب‌ حسامى‌ و المختصر نیز معروف‌ است‌.
    از این‌رو او را صاحب‌ المختصر نیز مى‌خوانده‌اند.
    از این‌رو او را صاحب‌ المختصر نیز مى‌خوانده‌اند.
    كتاب‌ المنتخب‌ نزد فقیهان‌ اصولى‌ به‌ عنوان‌ كتابى‌ معتبر شناخته‌ مى‌شده‌ است‌ و اعتبار آن‌ از همان‌ آغاز، چنان‌ بود كه‌ در فاصله‌ای‌ كمتر از یك‌ سده‌، فقیهان‌ متعدد به‌ تألیف‌ شروح‌ و حواشى‌ بر آن‌ پرداختند‌.
    كتاب‌ المنتخب‌ نزد فقیهان‌ اصولى‌ به‌ عنوان‌ كتابى‌ معتبر شناخته‌ مى‌شده‌ است‌ و اعتبار آن‌ از همان‌ آغاز، چنان‌ بود كه‌ در فاصله‌ای‌ كمتر از یك‌ سده‌، فقیهان‌ متعدد به‌ تألیف‌ شروح‌ و حواشى‌ بر آن‌ پرداختند‌.
    حاجی‌ خلیفه‌ و بروکلمان‌ برخى‌ از این‌ شروح‌ را آورده‌اند.
    بروكلمان‌ از نسخه‌های‌ خطى‌ این‌ شرح‌ها نیز خبر داده‌ است‌.
    معروف‌ترین‌ شروح‌ المنتخب‌ اینهاست‌:


    1. الوافى‌، از حسام‌الدین‌ حسین‌ بن‌ على‌ سغناقى‌ د 71ق‌ كه‌ نسخه‌هایى‌ از آن‌ در كتابخانه‌های‌ قاهره‌ و پاریس‌ موجود است‌؛
    [[حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله|حاجی‌ خلیفه‌]] و [[بروکلمان، کارل|بروکلمان‌]] برخى‌ از این‌ شروح‌ را آورده‌اند.
     
    [[بروکلمان، کارل|بروكلمان‌]] از نسخه‌های‌ خطى‌ این‌ شرح‌ها نیز خبر داده‌ است‌.


    2. التحقیق‌، یا غایه‌التحقیق‌ از عبدالعزیز بن‌ احمد بخاری‌ د 730ق‌ كه‌ در لكهنو (1871 و 1876م‌) منتشر شده‌ است‌؛
    معروف‌ترین‌ شروح‌ المنتخب‌ اینهاست‌:


    1.الوافى‌، از حسام‌الدین‌ حسین‌ بن‌ على‌ سغناقى‌ د 71ق‌ كه‌ نسخه‌هایى‌ از آن‌ در كتابخانه‌های‌ قاهره‌ و پاریس‌ موجود است‌؛


    2.التحقیق‌، یا غایه‌التحقیق‌ از [[عبدالعزیز بن‌ احمد بخاری‌]] د 730ق‌ كه‌ در لكهنو (1871 و 1876م‌) منتشر شده‌ است‌؛


    3 . التبیین‌، از قوام‌الدین‌ امیر كاتب‌ بن‌ امیرعمر اِتقانى‌ (د 758ق)‌.
    3 . التبیین‌، از قوام‌الدین‌ امیر كاتب‌ بن‌ امیرعمر اِتقانى‌ (د 758ق)‌.<ref>فكرت‌‌‌، محمدآصف‌، ‌ج7، ص186</ref>.
    <ref>فكرت‌‌‌، محمدآصف‌، ‌ج7، ص186</ref>.



    نسخهٔ ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۱

    اخسیكتى‌، ابوالوفا حسام‌الدین‌ محمد بن‌ محمد بن‌ عمر ‌
    NUR00000.jpg
    نام کاملمحمد بن‌ محمد بن‌ عمر؛
    نام‌های دیگراخسیكتى‌، ابوالوفا حسام‌الدین‌ محمد بن‌ محمد بن‌ عمر؛
    لقبحسام‌الدین؛
    تخلصابن‌ ابى‌ المناقب؛
    نسباخسیكتى؛
    نام پدرمحمد بن‌ عمر؛
    محل تولداَخْسیكَت اَخْسیكَت‌ در ناحیه فرغانه؛، ازبکستان امروزی؛
    رحلتد644ق؛
    دیناسلام؛
    مذهب‌ حنفى‌؛
    پیشهفقیه‌، اصولى‌؛
    اطلاعات علمی
    درجه علمیفقیه‌، اصولى‌؛
    مشایخ
    معاصرین
    شاگردانمحمد بن‌ عمر نوحابادی، محمد بن‌ محمد بخاری‌؛
    برخی آثار1- المنتخب‌ فى‌ اصول‌ المذهب؛

    اَخْسیكَتى‌، ابوالوفا حسام‌الدین‌ محمد بن‌ محمد بن‌ عمر (د644ق‌/ 1246م‌)، معروف‌ به‌ ابن‌ ابى‌ المناقب‌، فقیه‌ حنفى‌ و اصولى‌.


    نسب

    وی‌ به‌ قصبه اَخْسیكَت‌ (اَخْسیكَث)‌ در ناحیه فرغانه‌ از ماوراءالنهر انتساب‌ داشته‌ است‌. كنیه وی‌ را ابوعبدالله‌ نیز آورده‌اند.

    شاگردان

    از زندگانى‌ او اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌ و حتى‌ استادان‌ او را نیز نمى‌شناسیم‌؛ تنها نام‌ دو تن‌ از شاگردان‌ او یعنى‌ محمد بن‌ عمر نوحابادی‌ و محمد بن‌ محمد بخاری‌ در دست‌ است.

    آثار

    شهرت‌ اخسیكتى‌ تنها به‌ سبب‌ تألیف‌ كتاب:

    1-المنتخب‌ فى‌ اصول‌ المذهب،

    است‌ كه‌ به‌ منتخب‌ حسامى‌ و المختصر نیز معروف‌ است‌.

    از این‌رو او را صاحب‌ المختصر نیز مى‌خوانده‌اند.

    كتاب‌ المنتخب‌ نزد فقیهان‌ اصولى‌ به‌ عنوان‌ كتابى‌ معتبر شناخته‌ مى‌شده‌ است‌ و اعتبار آن‌ از همان‌ آغاز، چنان‌ بود كه‌ در فاصله‌ای‌ كمتر از یك‌ سده‌، فقیهان‌ متعدد به‌ تألیف‌ شروح‌ و حواشى‌ بر آن‌ پرداختند‌.

    حاجی‌ خلیفه‌ و بروکلمان‌ برخى‌ از این‌ شروح‌ را آورده‌اند.

    بروكلمان‌ از نسخه‌های‌ خطى‌ این‌ شرح‌ها نیز خبر داده‌ است‌.

    معروف‌ترین‌ شروح‌ المنتخب‌ اینهاست‌:

    1.الوافى‌، از حسام‌الدین‌ حسین‌ بن‌ على‌ سغناقى‌ د 71ق‌ كه‌ نسخه‌هایى‌ از آن‌ در كتابخانه‌های‌ قاهره‌ و پاریس‌ موجود است‌؛

    2.التحقیق‌، یا غایه‌التحقیق‌ از عبدالعزیز بن‌ احمد بخاری‌ د 730ق‌ كه‌ در لكهنو (1871 و 1876م‌) منتشر شده‌ است‌؛

    3 . التبیین‌، از قوام‌الدین‌ امیر كاتب‌ بن‌ امیرعمر اِتقانى‌ (د 758ق)‌.[۱]. ‌

    پانویس

    1. فكرت‌‌‌، محمدآصف‌، ‌ج7، ص186

    منابع مقاله

    فكرت‌‌‌، محمدآصف‌، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.


    وابسته‌ها