البسيط في شرح الکافية: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR33035J1.jpg | عنوان = البسيط في شرح الکافية | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ابن‌شرفشاه، حسن بن محمد (نويسنده) حلی، حازم سلیمان (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = 1427 /الف2 ک2022 6151 PJ | موضوع = |...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ش' به 'ابن ش') |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ابن شرفشاه، حسن بن محمد]] (نويسنده) | ||
[[حلی، حازم سلیمان ]] (محقق) | [[حلی، حازم سلیمان]] (محقق) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''البسيط في شرح الكافية'''، نوشته [[حسن بن محمد استرآبادی]] (متوفای 715ق)، توضیحی مبسوط بر یکی از آثار مهمّ نحوی مالکی [[ابن حاجب، عثمان بن عمر]] به نام [[الكافية]] است. | '''البسيط في شرح الكافية'''، نوشته [[حسن بن محمد استرآبادی]] (متوفای 715ق)، توضیحی مبسوط بر یکی از آثار مهمّ نحوی مالکی [[ابن حاجب، عثمان بن عمر]] به نام [[الكافية (في علم النحو) و الشافية (في علمي التصريف و الخط)|الكافية]] است. | ||
این اثر، شرحی غیر مزجی است و شارح به‌ترتیب متن اصلی، همه مطالب نحوی را در 2 جلد توضیح می‌دهد. | این اثر، شرحی غیر مزجی است و شارح به‌ترتیب متن اصلی، همه مطالب نحوی را در 2 جلد توضیح می‌دهد. | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==ارزش و روش== | ==ارزش و روش== | ||
برخی از ویژگی‌های کتاب حاضر عبارت است از: | برخی از ویژگی‌های کتاب حاضر عبارت است از: | ||
# این شرح به‌عنوان | # این شرح به‌عنوان شرح کبیر نیز شهرت دارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص9</ref>. | ||
# نویسنده در موارد بسیاری مطالبی را از سایر نحویان و کتاب‌هایشان اقتباس کرده است؛ به‌عنوان مثال، از الكتاب سیبویه بسیار استفاده کرده و نام منبعش را نوشته و یا تأکید کرده که این نظر سیبویه است<ref>ر.ک: الدراسه، ص55</ref>. | # نویسنده در موارد بسیاری مطالبی را از سایر نحویان و کتاب‌هایشان اقتباس کرده است؛ به‌عنوان مثال، از الكتاب سیبویه بسیار استفاده کرده و نام منبعش را نوشته و یا تأکید کرده که این نظر سیبویه است<ref>ر.ک: الدراسه، ص55</ref>. | ||
# استرآبادی به آیات قرآن بسیار استشهاد کرده است<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>. | # استرآبادی به آیات قرآن بسیار استشهاد کرده است<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==انتقادها== | ==انتقادها== | ||
برخی از اشکالات واردشده بر این کتاب، عبارت است از: | برخی از اشکالات واردشده بر این کتاب، عبارت است از: | ||
# در موارد متعددی نویسنده از منابعی بهره برده، ولی منبعش را بیان نکرده است؛ به‌عنوان مثال او از شرح الکافیه رضیّ استرآبادی - که مهم‌ترین و دقیق‌ترین شرح است - فراوان استفاده کرده، ولی منبعش را ذکر نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص54 و 58</ref>. | # در موارد متعددی نویسنده از منابعی بهره برده، ولی منبعش را بیان نکرده است؛ به‌عنوان مثال او از [[شرح الرضي علی الكافية|شرح الکافیه رضیّ استرآبادی]] - که مهم‌ترین و دقیق‌ترین شرح است - فراوان استفاده کرده، ولی منبعش را ذکر نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص54 و 58</ref>. | ||
# بسیاری از عللی که استرآبادی در این کتاب ذکر می‌کند، سست و واهی است<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>. | # بسیاری از عللی که استرآبادی در این کتاب ذکر می‌کند، سست و واهی است<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>. | ||
# نویسنده گاهی پیوندی برقرار می‌کند که درست نیست، مانند عطف سیبویه بر بصریان<ref>ر.ک: همان، ص80-81</ref>. | # نویسنده گاهی پیوندی برقرار می‌کند که درست نیست، مانند عطف سیبویه بر بصریان<ref>ر.ک: همان، ص80-81</ref>. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[شرح الرضي علی الكافية]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | |||
[[رده: | [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1401]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۴
| البسيط في شرح الکافية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن شرفشاه، حسن بن محمد (نويسنده) حلی، حازم سلیمان (محقق) |
| ناشر | المکتبة الأدبية المختصة |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1427ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | 1427 /الف2 ک2022 6151 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
البسيط في شرح الكافية، نوشته حسن بن محمد استرآبادی (متوفای 715ق)، توضیحی مبسوط بر یکی از آثار مهمّ نحوی مالکی ابن حاجب، عثمان بن عمر به نام الكافية است.
این اثر، شرحی غیر مزجی است و شارح به‌ترتیب متن اصلی، همه مطالب نحوی را در 2 جلد توضیح می‌دهد.
ارزش و روش
برخی از ویژگی‌های کتاب حاضر عبارت است از:
- این شرح به‌عنوان شرح کبیر نیز شهرت دارد[۱].
- نویسنده در موارد بسیاری مطالبی را از سایر نحویان و کتاب‌هایشان اقتباس کرده است؛ به‌عنوان مثال، از الكتاب سیبویه بسیار استفاده کرده و نام منبعش را نوشته و یا تأکید کرده که این نظر سیبویه است[۲].
- استرآبادی به آیات قرآن بسیار استشهاد کرده است[۳].
انتقادها
برخی از اشکالات واردشده بر این کتاب، عبارت است از:
- در موارد متعددی نویسنده از منابعی بهره برده، ولی منبعش را بیان نکرده است؛ به‌عنوان مثال او از شرح الکافیه رضیّ استرآبادی - که مهم‌ترین و دقیق‌ترین شرح است - فراوان استفاده کرده، ولی منبعش را ذکر نکرده است[۴].
- بسیاری از عللی که استرآبادی در این کتاب ذکر می‌کند، سست و واهی است[۵].
- نویسنده گاهی پیوندی برقرار می‌کند که درست نیست، مانند عطف سیبویه بر بصریان[۶].
- استرآبادی گاهی مطلبی از منبعی نقل می‌کند، ولی به آن مراجعه نکرده است؛ مثلاً از سیبویه نقل کرده، ولی «الكتاب» را ندیده و با اعتماد به دیگران نوشته و به‌خاطر همین اعتماد نابجا، مطالبی به سیبویه نسبت داده که در «الكتاب» نیست و یا به مبرّد مطلبی نسبت داده که برخلاف کتاب «المتقتضب» است[۷].
- نویسنده گاهی نتوانسته اخبار ساختگی را تشخیص بدهد و آن را «حدیث شریف» شمرده است[۸].
- گاهی اشتباهات لغوی و نحوی نیز در این کتاب راه یافته است؛ به‌عنوان مثال او نوشته است: «و إن كان فيه اختلافاتٌ كثيرةٌ»[۹]؛ درصورتی‌که در قرآن، تعبیر «لوجدوا فيها اختلافاً كثيراً» (نساء: 82) آمده و نحویان و از جمله استرآبادی گویند که مصدر، مثنی و جمع نمی‌شود[۱۰].
مآخذ تحقیق
مصحح برای تصحیح کتاب حاضر از 281 منبع (15 نسخه خطی و پایان‌نامه و 266 کتاب منتشرشده)، به زبان عربی استفاده کرده است[۱۱].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق، دراسه و متن کتاب.