روضة العقلاء: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۳۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'ابن‌ح' به 'ابن‌ ح'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ح' به 'ابن‌ ح')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
[[درویش، عبدالعلیم محمد]] (مصحح)
[[درویش، عبدالعلیم محمد]] (مصحح)


[[ابن‌حبان، محمد بن حبان]] (نويسنده)
[[ابن‌ حبان، محمد بن حبان]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏248‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ر‎‏9
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏248‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ر‎‏9
خط ۱۸: خط ۱۸:
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11712AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11712AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =2
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15247
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11712
| کتابخوان همراه نور =11712
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''روضة العقلاء'''، تأليف ابوحاتم محمد بن حبان بُستى (متوفى 354ق)، از آثار اخلاقى قرن چهارم هجرى است كه نويسنده با استفاده از آيات، روايات و اشعار، صفات اخلاقى خوب و بد را مورد بررسى قرار داده است. كتاب با تحقيق و تعليقات عبدالعليم محمد الدرويش منتشر شده است.
'''روضة العقلاء'''، تأليف [[ابن حبان، محمد بن حبان|ابوحاتم محمد بن حبان بُستى]] (متوفى 354ق)، از آثار اخلاقى قرن چهارم هجرى است كه نویسنده با استفاده از آيات، روايات و اشعار، صفات اخلاقى خوب و بد را مورد بررسى قرار داده است. كتاب با تحقيق و تعليقات [[درویش، عبدالعلیم محمد|عبدالعليم محمد الدرويش]] منتشر شده است.


برخى نام اين كتاب را «روضة العقلاء و نزهة الفضلاء» ذكر كرده‌اند ولى [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در لسان‌الميزان نام اين كتاب را «روضة الفضلاء» آورده و نيز مطابق نسخه‌هاى خطى اين اثر و كسانى كه شرح حال او را نوشته‌اند، فقط «روضة العقلاء» ثبت شده است<ref>مقدمه كتاب، ص13</ref>
برخى نام اين كتاب را «روضة العقلاء و نزهة الفضلاء» ذكر كرده‌اند ولى [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در لسان‌الميزان نام اين كتاب را «روضة الفضلاء» آورده و نيز مطابق نسخه‌هاى خطى اين اثر و كسانى كه شرح حال او را نوشته‌اند، فقط «روضة العقلاء» ثبت شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/15247/1/13 مقدمه كتاب، ص13]</ref>


اين كتاب نزد علماى سلف و خلف جايگاه ويژه‌اى داشته است و افرادى مانند: بيهقى در كتاب «الجامع لشعب الإيمان» امام [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] در كتاب «ادب الإملاء و الاستملاء» و حافظ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] در كتاب «[[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]]» با سند متصل به مصنف آن را از شيوخ خود شنيده‌اند و ساير علما نيز اين كتاب را به ابن حبان نسبت داده‌اند.
اين كتاب نزد علماى سلف و خلف جايگاه ويژه‌اى داشته است و افرادى مانند: بيهقى در كتاب «الجامع لشعب الإيمان» امام [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] در كتاب «ادب الإملاء و الاستملاء» و حافظ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] در كتاب «[[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]]» با سند متصل به مصنف آن را از شيوخ خود شنيده‌اند و ساير علما نيز اين كتاب را به ابن حبان نسبت داده‌اند.


== ساختار ==
== ساختار ==
اين كتاب در دو جلد و در ضمن دو مقدمه از محقق و مؤلف و 50 باب تأليف شده است. هر باب با حديثى از پيامبر(ص) آغاز و پس از آن حكمت‌هاى نثر و شعر پيش از خود و معاصرش و فوايد لغوى فراوان ذكر شده است. بناى مصنف در اين كتاب بر اختصار و پرهيز از زياده‌گويى و خوددارى از تكرار مكررات آثار گذشتگان است و آن را گلستانى سرسبز براى استفاده مردم عاقل قرار داده است تا مردم با استفاده از آن هم نزد خدا، هم نزد مردم و هم نزد خودشان پسنديده واقع گردند.
اين كتاب در دو جلد و در ضمن دو مقدمه از محقق و مؤلف و 50 باب تأليف شده است. هر باب با حديثى از پيامبر(ص) آغاز و پس از آن حكمت‌هاى نثر و شعر پيش از خود و معاصرش و فوايد لغوى فراوان ذكر شده است. بناى مصنف در اين كتاب بر اختصار و پرهيز از زياده‌گويى و خوددارى از تكرار مكررات آثار گذشتگان است و آن را گلستانى سرسبز براى استفاده مردم عاقل قرار داده است تا مردم با استفاده از آن هم نزد خدا، هم نزد مردم و هم نزد خودشان پسنديده واقع گردند.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
محقق اثر، مقدمه جامعى بر كتاب نوشته و در سه بخش درباره شيوه تحقيقى خود، همچنين درباره كتاب و مؤلف، شرح و توضيح مبسوطى ارائه كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/15247/1/7 ر.ک: مقدمه محقق، ص7-77]</ref>


ابن‌ حبان در مقدمه اشاره كرده است كه آن را براى علما و فضلا و ارباب معرفت نوشته است و در آن خصال خوب و بد مورد بررسى قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/15247/1/78 مقدمه مؤلف، ص78-79]</ref>


محقق اثر، مقدمه جامعى بر كتاب نوشته و در سه بخش درباره شيوه تحقيقى خود، همچنين درباره كتاب و مؤلف، شرح و توضيح مبسوطى ارائه كرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7-77</ref>
مصنف اين كتاب را در رد بر كسانى نوشته است كه قائل بوده‌اند در مواجهه با مشكلات و براى غلبه بر آن و موفقيت خود، انجام كارهاى ضد عقل، كمال عقل است و در اين موارد نفاق، سازشكارى (و دوگانگى در روش)، آراستگى ظاهرى و فصاحت را شرط عقل مى‌دانستند و روى‌گردانى از اين شيوه را كارى احمقانه مى‌شمردند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/15247/1/79 همان، ص79]</ref>در چنين فضايى، ابن‌ حبان كتاب روضة العقلاء را با حجم كم ولى پر فايده و دربردارنده معانى لطيف، تصنيف مى‌كند و آنچه را كه بكار بردن آن نيكو يا زشت است را بيان مى‌كند.
 
ابن‌حبان در مقدمه اشاره كرده است كه آن را براى علما و فضلا و ارباب معرفت نوشته است و در آن خصال خوب و بد مورد بررسى قرار گرفته است<ref>مقدمه مؤلف، ص78-79</ref>
 
مصنف اين كتاب را در رد بر كسانى نوشته است كه قائل بوده‌اند در مواجهه با مشكلات و براى غلبه بر آن و موفقيت خود، انجام كارهاى ضد عقل، كمال عقل است و در اين موارد نفاق، سازشكارى (و دوگانگى در روش)، آراستگى ظاهرى و فصاحت را شرط عقل مى‌دانستند و روى‌گردانى از اين شيوه را كارى احمقانه مى‌شمردند<ref>همان، ص79</ref>در چنين فضايى، ابن‌حبان كتاب روضة العقلاء را با حجم كم ولى پر فايده و دربردارنده معانى لطيف، تصنيف مى‌كند و آنچه را كه بكار بردن آن نيكو يا زشت است را بيان مى‌كند.


وى كتابش را با باب لزوم عقل و صفات عاقل آغاز مى‌كند. تقواى الهى، طلب علم، سكوت، صدق، حياء، برادرى بين مردم، صفات احمق، پرهيز از سوء ظن، پرهيز از طمع و لزوم توكل برخى از موضوعات مطرح شده در اين كتاب است.
وى كتابش را با باب لزوم عقل و صفات عاقل آغاز مى‌كند. تقواى الهى، طلب علم، سكوت، صدق، حياء، برادرى بين مردم، صفات احمق، پرهيز از سوء ظن، پرهيز از طمع و لزوم توكل برخى از موضوعات مطرح شده در اين كتاب است.
خط ۵۸: خط ۵۶:


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}