وضح البرهان في مشكلات القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن‌ع' به 'ابن‌ ع'
جز (جایگزینی متن - 'ابن عباس' به 'ابن عباس ')
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ع' به 'ابن‌ ع')
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR11072J1.jpg|بندانگشتی|وضح البرهان في مشکلات القرآن]]
| تصویر =NUR11072J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =وضح البرهان في مشکلات القرآن
|+ |
| پدیدآوران =  
|-
[[نیشابوری، محمود بن ابوالحسن]] (نویسنده)
! نام کتاب!! data-type='bookName'|وضح البرهان في مشکلات القرآن
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[نیشابوری، محمود بن ابوالحسن]] (نويسنده)


[[داوودی، صفوان عدنان]] (محقق)
[[داوودی، صفوان عدنان]] (محقق)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏82‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏9‎‏و‎‏6
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
قرآن - مسایل لغوی
|کد کنگره  
| ناشر =
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏82‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏9‎‏و‎‏6
دار القلم
|-
| مکان نشر =دمشق - سوریه
|موضوع  
| سال نشر = 1410 ق یا 1990 م
|data-type='subject'|قرآن - مسایل لغوی
|-
|ناشر  
|data-type='publisher'|دار القلم
|-
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|دمشق - سوریه
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1410 هـ.ق یا 1990 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11072AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11072AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11072
| کتابخوان همراه نور =11072
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}


'''وَضَح البرهان في مشكلات القرآن''' تأليف [[نیشابوری، محمود بن ابوالحسن|محمود بن ابى الحسن بن حسين نيشابورى غزنوى]] ملقب به بيان الحق نيشابورى (متوفى حدود 555ق) از مفسران قرن ششم هجرى است.
'''وَضَح البرهان في مشكلات القرآن''' تأليف [[نیشابوری، محمود بن ابوالحسن|محمود بن ابى الحسن بن حسين نيشابورى غزنوى]] ملقب به بيان الحق نيشابورى (متوفى حدود 555ق) از مفسران قرن ششم هجرى است.


این اثر با نام «[[باهر البرهان في معاني مشكلات القرآن]]» نیز چاپ و منتشر شده است.
== معرفى تفسير ==
== معرفى تفسير ==


خط ۴۸: خط ۳۶:




از مطالعه تفسير نيشابورى، روشن مى‌شود كه مفسر از مصادر اطلاع كافى و به اشعار عرب و دواوين آنان احاطه وافى داشته است. مهمترين مصادر تفسيرى وى به شرح زير است: 1-مجاز القرآن ابوعبيده (ت 210ق). 2-معاني القرآن فرّاء (ت 207ق) كه مفسر گاهى به نقد آن مى‌پردازد. 3-معاني القرآن كسايى (ت 189ق). 4-معاني القرآن اخفش (ت 215ق). 5-معاني القرآن [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]. 6-احكام القرآن جصاص. 7-تفسير مسلم بن بحر اصفهانى. 8-تفسير نقاش محمد بن حسن بغدادى (ت 315ق). 9-تفسير ابوالقاسم بن حبيب نيشابورى(ت 406ق). 10-تفسير ثعالبى: احمد بن محمد نيشابورى ثعلبى يا ثعالبى(ت 427ق). 11-النكت و العيون: [[ماوردی، علی بن محمد|على بن محمد ماوردى]] (ت 450ق). 12-آثار و روايات را از بزرگان صحابه و تابعين نقل مى‌كند؛ مانند: [[ابن‌عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] ، ابن مسعود، [[امام على(ع)]] و مجاهد. 13-اقوال بزرگان از دانشمندان اسلامى را مورد توجه قرار مى‌دهد؛ مانند: قاضى عبدالحميد (ت 292ق). ابومحمد عبدالله بن حسين نيشابورى (ت 447ق)، قاضى ابوالقاسم داودى (ت 430ق)، ابوسعيد ضرير و ابراهيم بن محمد بن عرفه معروف به نفطويه (ت 313ق). 14-مصادر لغوى، ادبى و نحوى را از [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]، كسايى و ابوعمرو، زاهد، ابوعمرو بن علا، فراء، اخفش، [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، ابن انبارى، ابوعلى فارسى، ابن جنى، ثعلب، زجاج، ابن سراج و [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] نقل مى‌كند. 15-مصادر اشعار وى ديوان شعراى هندلى كه فصيح‌ترين قبيله عرب مى‌باشند و بعضى از آيات قرآن به لغت و لهجه آنان نازل شده است.
از مطالعه تفسير نيشابورى، روشن مى‌شود كه مفسر از مصادر اطلاع كافى و به اشعار عرب و دواوين آنان احاطه وافى داشته است. مهمترين مصادر تفسيرى وى به شرح زير است: 1-مجاز القرآن ابوعبيده (ت 210ق). 2-معاني القرآن فرّاء (ت 207ق) كه مفسر گاهى به نقد آن مى‌پردازد. 3-معاني القرآن كسايى (ت 189ق). 4-معاني القرآن اخفش (ت 215ق). 5-معاني القرآن [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]. 6-احكام القرآن جصاص. 7-تفسير مسلم بن بحر اصفهانى. 8-تفسير نقاش محمد بن حسن بغدادى (ت 315ق). 9-تفسير ابوالقاسم بن حبيب نيشابورى(ت 406ق). 10-[[الكشف و البيان المعروف تفسير الثعلبي|تفسير ثعالبى]]: [[ثعلبی، احمد بن محمد|احمد بن محمد نيشابورى ثعلبى]] يا ثعالبى(ت 427ق). 11-[[النكت و العيون تفسير الماوردي|النكت و العيون]]: [[ماوردی، علی بن محمد|على بن محمد ماوردى]] (ت 450ق). 12-آثار و روايات را از بزرگان صحابه و تابعين نقل مى‌كند؛ مانند: [[ابن‌ عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، ابن مسعود، [[امام على(ع)]] و مجاهد. 13-اقوال بزرگان از دانشمندان اسلامى را مورد توجه قرار مى‌دهد؛ مانند: قاضى عبدالحميد (ت 292ق). ابومحمد عبدالله بن حسين نيشابورى (ت 447ق)، قاضى ابوالقاسم داودى (ت 430ق)، ابوسعيد ضرير و ابراهيم بن محمد بن عرفه معروف به نفطويه (ت 313ق). 14-مصادر لغوى، ادبى و نحوى را از [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]، كسايى و ابوعمرو، زاهد، ابوعمرو بن علا، فراء، [[اخفش، سعید بن مسعده|اخفش]]، [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، ابن انبارى، ابوعلى فارسى، ابن جنى، ثعلب، زجاج، [[ابن سراج، محمد بن سری|ابن سراج]] و [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] نقل مى‌كند. 15-مصادر اشعار وى ديوان شعراى هندلى كه فصيح‌ترين قبيله عرب مى‌باشند و بعضى از آيات قرآن به لغت و لهجه آنان نازل شده است.


لازم به يادآورى است كه مفسر در نقل مطالب از مصادر، مقلد نيست بلكه محقق است. اقوال صحيح را مى‌پذيرد و اقاويل باطل را نمى‌پذيرد و به ابطال آنها مى‌پردازد.
لازم به يادآورى است كه مفسر در نقل مطالب از مصادر، مقلد نيست بلكه محقق است. اقوال صحيح را مى‌پذيرد و اقاويل باطل را نمى‌پذيرد و به ابطال آنها مى‌پردازد.
خط ۵۹: خط ۴۷:
مهم‌ترين ويژگى اساسى اين تفسير، شيوه تحقيقى و علمى نگارش آن است. هر قولى را نمى‌پذيرد. بعضى را نقد و برخى را تضعيف مى‌نمايد. به دفاع از قرآن اهتمام مى‌ورزد.
مهم‌ترين ويژگى اساسى اين تفسير، شيوه تحقيقى و علمى نگارش آن است. هر قولى را نمى‌پذيرد. بعضى را نقد و برخى را تضعيف مى‌نمايد. به دفاع از قرآن اهتمام مى‌ورزد.


دلايل و اوهام منكران آيات قرآن را به‌طور مستدل ابطال مى‌كند؛ مانند: سوره فاطر، زخرف، رحمن و صافات. علم اشتقاق و ريشه‌يابى واژگان را مورد توجه قرار مى‌دهد؛ مانند: قسّيسين، معاجزين، تبارك و فرقان. تفسير را به علم كلام آميخته است. از علم نجوم و هيئت بحث كرده است. جغرافى را مطرح مى‌كند.مسايل حكمى همچون تعليل مرگ و نابودى را از حكما نقل مى‌كنيد. علم بلاغت و لغت‌شناسى را مطرح مى‌كند. همه اينها بر مهارت مفسر و گسترش اطلاعات او در علوم اسلامى و دانش‌هاى متداول آن زمان دلالت مى‌كند.
دلايل و اوهام منكران آيات قرآن را به‌طور مستدل ابطال مى‌كند؛ مانند: سوره فاطر، زخرف، رحمن و صافات. علم اشتقاق و ريشه‌يابى واژگان را مورد توجه قرار مى‌دهد؛ مانند: قسّيسين، معاجزين، تبارك و فرقان. تفسير را به علم كلام آميخته است. از علم نجوم و هيئت بحث كرده است. جغرافى را مطرح مى‌كند.مسائل حكمى همچون تعليل مرگ و نابودى را از حكما نقل مى‌كنيد. علم بلاغت و لغت‌شناسى را مطرح مى‌كند. همه اينها بر مهارت مفسر و گسترش اطلاعات او در علوم اسلامى و دانش‌هاى متداول آن زمان دلالت مى‌كند.


== معايب تفسير ==
== معايب تفسير ==
خط ۸۸: خط ۷۶:
اختلاف نسخه‌ها و نسخه بدل‌ها به اضافه استخراج آيات، روايات، ابيات، مصادر و توضيحات در پاورقى مندرج است. در پايان جلد دوم، فهرست آيات، احاديث، امثال عرب، اشعار، اعلام، نام شهرها، مذاهب، قبايل و ايام، مصادر و منابع و موضوعات آمده است.
اختلاف نسخه‌ها و نسخه بدل‌ها به اضافه استخراج آيات، روايات، ابيات، مصادر و توضيحات در پاورقى مندرج است. در پايان جلد دوم، فهرست آيات، احاديث، امثال عرب، اشعار، اعلام، نام شهرها، مذاهب، قبايل و ايام، مصادر و منابع و موضوعات آمده است.


== منبع مقاله ==
== منابع مقاله ==




خط ۹۴: خط ۸۲:




== پیوندها ==
==وابسته‌ها==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/19403 مطالعه کتاب وضح البرهان في مشکلات القرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
{{وابسته‌ها}}
 
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]