ابن‌ محيصن‌، محمد بن‌ عبدالرحمان‌ سهمى‌: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:
}}
}}


''' ابن‌ مُحَيْصِن‌، محمد بن‌ عبدالرحمان‌ سهمى‌ ''' (د 122 يا 123ق‌/ 740 يا 741م‌)، قاری مکه‌ و از قاريان‌ چهارده‌گانه‌. در برخى‌ منابع‌ نام‌ وی به‌ اشکال‌ ديگری نيز ضبط شده‌ است‌.
''' ابن‌ مُحَيْصِن‌، محمد بن‌ عبدالرحمان‌ سهمى‌ ''' (د 122 يا 123ق‌/ 740 يا 741م‌)، قاری مکه‌ و از قاريان‌ چهارده‌گانه‌. در برخى‌ منابع‌ نام‌ وی به‌ اشکال‌ ديگری نيز ضبط شده‌ است‌.


مصعب‌ زبيری نام‌ او و پدرش‌ عبدالرحمان‌ را با يکديگر خلط کرده‌ است‌.  
مصعب‌ زبيری نام‌ او و پدرش‌ عبدالرحمان‌ را با يکديگر خلط کرده‌ است‌.  
خط ۵۵: خط ۵۴:


==مشایخ، شاگردان==
==مشایخ، شاگردان==
قرائت‌ را از مجاهد بن‌ جبير، دِرْباس‌، مولای ابن‌ عباس‌ و سعيد بن‌ جبير به‌ طريق‌ عرض‌ فراگرفت‌.
قرائت‌ را از [[قرشی مخزومی، مجاهد بن جبر|مجاهد بن‌ جبير]]، دِرْباس‌، مولای [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن‌ عباس‌]] و [[سعید بن جبیر|سعيد بن‌ جبير]] به‌ طريق‌ عرض‌ فراگرفت‌.


شاخص‌ترين‌ شاگرد وی که‌ قرائت‌ را به‌ طريق‌ عرض‌ از او آموخته‌، شبل‌ بن‌ عَبّاد است‌ و بيشتر آنچه‌ امروز از قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ در دست‌ است‌، به‌ روايت‌ شبل‌ باز مى‌گردد. روايت‌ شبل‌ از دو طريق‌ بَزّی و ابن‌ شَنَبوذ نقل‌ و در مبهج‌ سبط خياط و مفردات‌ اهوازی درج‌ شده‌ و از آن‌ طريق‌ به‌ اخلاف‌ رسيده‌ است‌.
شاخص‌ترين‌ شاگرد وی که‌ قرائت‌ را به‌ طريق‌ عرض‌ از او آموخته‌، شبل‌ بن‌ عَبّاد است‌ و بيشتر آنچه‌ امروز از قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ در دست‌ است‌، به‌ روايت‌ شبل‌ باز مى‌گردد. روايت‌ شبل‌ از دو طريق‌ بَزّی و ابن‌ شَنَبوذ نقل‌ و در مبهج‌ سبط خياط و مفردات‌ اهوازی درج‌ شده‌ و از آن‌ طريق‌ به‌ اخلاف‌ رسيده‌ است‌.
خط ۷۴: خط ۷۳:
بنا بر اعتقاد ابن‌ جزری مهم‌ترين‌ مشکل‌ قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ که‌ موجب‌ شده‌ آن‌ را در رديف‌ قرائات‌ شاذ قرار دهند، ناهمخوانى‌ آن‌ با رسم‌الخط مصحف‌ است‌.
بنا بر اعتقاد ابن‌ جزری مهم‌ترين‌ مشکل‌ قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ که‌ موجب‌ شده‌ آن‌ را در رديف‌ قرائات‌ شاذ قرار دهند، ناهمخوانى‌ آن‌ با رسم‌الخط مصحف‌ است‌.


در ربع‌ اول‌ قرن‌ 2ق‌ ابن‌ محيصن‌، ابن‌ کثير و حميد بن‌ قيس‌ در عرض‌ يکديگر از قاريان‌ مکه‌ به‌ شمار مى‌آمدند. ابن‌ مجاهد گرچه‌ با قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ آشنا بوده‌، آن‌ را در قرائات‌ هفتگانه‌ وارد نکرده‌ و شاذ شمرده‌ است‌. وی در توجيه‌ آن‌ ياد آور شده که‌ ابن‌ محيصن‌ از قرائت‌ استادان‌ خود پيروی نکرده‌ و مردم‌ مکه‌ به‌ قرائت‌ وی، برخلاف‌ قرائت‌ ابن‌ کثير بى‌رغبت‌ بوده‌اند. در پى‌ او ابن‌ مهران‌ (د 381ق‌) به‌ رغم‌ آشنايى‌ با قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ آن‌ را حتى‌ در زُمره قرائات‌ دهگانه‌ نيز قرار نداده‌ است‌. همچنين‌ ابن‌ خالويه‌ و ابن‌ جنى‌ در همان‌ سده‌، قرائت‌ او را شاذ شمرده‌اند. با اين‌ حال‌، در سده 5ق‌ مقريان‌ هنوز به‌ اين‌ قرائت‌ عنايت‌ داشته‌اند.
در ربع‌ اول‌ قرن‌ 2ق‌ ابن‌ محيصن‌، ابن‌ کثير و حميد بن‌ قيس‌ در عرض‌ يکديگر از قاريان‌ مکه‌ به‌ شمار مى‌آمدند. [[ابن مجاهد، احمد بن موسی|ابن‌ مجاهد]] گرچه‌ با قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ آشنا بوده‌، آن‌ را در قرائات‌ هفتگانه‌ وارد نکرده‌ و شاذ شمرده‌ است‌. وی در توجيه‌ آن‌ ياد آور شده که‌ ابن‌ محيصن‌ از قرائت‌ استادان‌ خود پيروی نکرده‌ و مردم‌ مکه‌ به‌ قرائت‌ وی، برخلاف‌ قرائت‌ ابن‌ کثير بى‌رغبت‌ بوده‌اند. در پى‌ او ابن‌ مهران‌ (د 381ق‌) به‌ رغم‌ آشنايى‌ با قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ آن‌ را حتى‌ در زُمره قرائات‌ دهگانه‌ نيز قرار نداده‌ است‌. همچنين‌ [[ابن خالویه، حسین بن احمد|ابن‌ خالويه‌]] و [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن‌ جنى‌]] در همان‌ سده‌، قرائت‌ او را شاذ شمرده‌اند. با اين‌ حال‌، در سده 5ق‌ مقريان‌ هنوز به‌ اين‌ قرائت‌ عنايت‌ داشته‌اند.


==منابع قرائت==
==منابع قرائت==
مکى‌ بن‌ ابى‌ طالب‌ به‌ طور پراکنده‌ در الکشف به‌ آن‌ پرداخته‌، و اهوازی نيز آن‌ را در المفردات‌ گرد آورده‌ است‌.
[[مکی بن حموش|مکى‌ بن‌ ابى‌ طالب‌]] به‌ طور پراکنده‌ در الکشف به‌ آن‌ پرداخته‌، و اهوازی نيز آن‌ را در المفردات‌ گرد آورده‌ است‌.


در اواخر آن‌ سده‌ اندرابى‌ قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ را چهارمين‌ قرائت‌ از قرائات‌ دهگانه معروف‌ شمرده‌ و معَّل‌ قرائت‌ او را به‌ همراه‌ 14 قرائت‌ ديگر در روضه الحفاظ گردآورده‌ است‌.  
در اواخر آن‌ سده‌ اندرابى‌ قرائت‌ ابن‌ محيصن‌ را چهارمين‌ قرائت‌ از قرائات‌ دهگانه معروف‌ شمرده‌ و معَّل‌ قرائت‌ او را به‌ همراه‌ 14 قرائت‌ ديگر در روضه الحفاظ گردآورده‌ است‌.  
خط ۹۱: خط ۹۰:
در منابع‌ حديثى‌ تصريح‌ شده‌ که‌ نام‌ کامل‌ راوی حديث‌ مزبور، ابوحفص‌ عمر بن‌ عبدالرحمان‌ بن‌ محيصن‌ سهمى‌ است‌. وی از پدرش‌ عبدالرحمان‌، عطاء بن‌ رباح‌ و محمد بن‌ مخرمه‌ حديث‌ شنيده‌ و کسانى‌ چون‌ سفيان‌ بن‌ عُيينه‌ و ابن‌ جريج‌ از او روايت‌ کرده‌اند.  
در منابع‌ حديثى‌ تصريح‌ شده‌ که‌ نام‌ کامل‌ راوی حديث‌ مزبور، ابوحفص‌ عمر بن‌ عبدالرحمان‌ بن‌ محيصن‌ سهمى‌ است‌. وی از پدرش‌ عبدالرحمان‌، عطاء بن‌ رباح‌ و محمد بن‌ مخرمه‌ حديث‌ شنيده‌ و کسانى‌ چون‌ سفيان‌ بن‌ عُيينه‌ و ابن‌ جريج‌ از او روايت‌ کرده‌اند.  


از نظر رجالى‌ ابن‌ حبان‌ وی را در ثقات‌ آورده‌، و مسلم‌ حديث‌ او را صحيح‌ دانسته‌ است‌.
از نظر رجالى‌ [[ابن حبان، محمد بن حبان|ابن‌ حبان‌]] وی را در ثقات‌ آورده‌، و مسلم‌ حديث‌ او را صحيح‌ دانسته‌ است‌.


ذهبى‌ در العبر به‌ حدس‌ محمد و عمر را برادر شمرده‌ است‌‌<ref>پاکتچى‌، احمد، ج4، ص590-589</ref>.
ذهبى‌ در العبر به‌ حدس‌ محمد و عمر را برادر شمرده‌ است‌‌<ref>پاکتچى‌، احمد، ج4، ص590-589</ref>.